Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności często zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną dostępne świadczenia i zasiłki? Oto najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i miejscu pracy.
- Czym jest umiarkowany stopień niepełnosprawności?
- Do czego uprawnia orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności?
- Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Jakie przywileje w pracy?
- MOPS dla umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w 2026 r.
- Co z PFRON dla umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w 2026 r.?
- Umiarkowany stopień niepełnosprawności a świadczenie wspierające w 2026 r.
- Umiarkowany stopień niepełnosprawności [FAQ]
- Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co planuje rząd?
Czym jest umiarkowany stopień niepełnosprawności?
Przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych określają trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Zgodnie z ustawą, do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zaliczamy osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.
Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydaje powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności (PZON), a w drugiej instancji wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności (WZON). Od orzeczenia wojewódzkiego zespołu służy odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Stopień niepełnosprawności orzeka się na czas określony lub na stałe.
Obecnie orzeczenie na czas określony o stopniu niepełnosprawności jest wydawane na okres nie krótszy niż 7 lat w przypadku potwierdzenia u osoby zainteresowanej spełniającej warunki zaliczenia do określonego stopnia niepełnosprawności zespołu Downa lub rzadkiej choroby genetycznej o jednorodnym i niezmiennym przebiegu (wykaz tych chorób stanowi załącznik do rozporządzenia w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności).
Do czego uprawnia orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności?
Ostateczne i prawomocne orzeczenie stanowi podstawę do wydania legitymacji dokumentującej niepełnosprawność. Stopień oraz symbol przyczyny niepełnosprawności w legitymacji wpisuje się na wniosek osoby z niepełnosprawnością. Legitymacja w codziennym życiu uławia korzystanie z różnorodnych ulg np. w komunikacji miejskiej i publicznej.
Orzeczenie zawiera szereg istotnych elementów m.in. wskazania czy symbol przyczyny niepełnosprawności, od których zależy zakres dostępnych ulg czy świadczeń np. korzystania z terapii zajęciowej czy specjalistycznych szkoleń.
Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Jakie przywileje w pracy?
Przede wszystkim zaliczenie do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadkach:
- przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej;
- wykonywania pracy zdalnej.
Co istotne, pracownik niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym ma zagwarantowanych kilka ważnych przywilejów takich jak m.in.:
- czas pracy nieprzekraczający 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo;
- prawo do dodatkowych 10 dni urlopu w ciągu roku kalendarzowego;
- zwolnienie od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym.
MOPS dla umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w 2026 r.
Tak naprawdę uzyskanie świadczeń z pomocy społecznej uzależnione jest nie tylko od posiadanego umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, ale też od spełniania innych kryteriów. Przykładowo, dla zasiłku pielęgnacyjnego ważny jest moment powstania niepełnosprawności, a do otrzymania zasiłku stałego, okresowego czy celowego – spełnianie kryteriów dochodowych.
Wprawdzie rząd zapowiada coroczną waloryzację progów uprawniających do świadczeń z pomocy społecznej, jednak w tym momencie nadal obowiązują dotychczasowe przepisy. Wszystko wskazuje zatem na to, iż w 2026 r. progi dochodowe się nie zmienią i nadal będą wynosiły 823 zł dla osoby samotnej i 1010 zł dla osoby w rodzinie. Od kryteriów tych zależą takie świadczenia jak:
• zasiłek stały (maksymalnie 1209 zł);
• zasiłek okresowy;
• zasiłek celowy.
Próg dochodowy nie jest wymagany dla zasiłku pielęgnacyjnego. Dla stopnia umiarkowanego ważne jest, by niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia. W przyszłym roku nie zmieni się wysokość zasiłku pielęgnacyjnego, który wynosi 215,84 zł miesięcznie.
Warto pamiętać i w ośrodkach pomocy społecznej świadczone są również usługi opiekuńcze (w tym specjalistyczne), bezpłatne poradnictwo prawne i psychologiczne. Ich zakres zależy od konkretnej gminy.
Co z PFRON dla umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w 2026 r.?
Jedną z najważniejszych form wsparcia osób z niepełnosprawnościami jest dofinansowanie wynagrodzeń, jakie Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wypłaca pracodawcom. Po ostatnich zmianach, dopłata do pensji pracownika z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności wynosi 1 550 zł. W przypadku pracownika ze schorzeniami szczególnymi (osoby: z orzeczonymi chorobami psychicznymi, upośledzeniem umysłowym, całościowymi zaburzeniami rozwojowymi, epilepsją, niewidome) dofinansowanie zwiększa się o 1 035 zł (dla pracowników z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będzie to w sumie 2 585 zł).
Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, które spełniają określone progi dochodowe mogą ubiegać się też przykładowo o dofinansowanie do turnusu rehabilitacyjnego i sprzętu rehabilitacyjnego. Dla osób bezrobotnych przewidziano dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej czy refundację składek ZUS.
Warto też śledzić dostępne programy w swoim lokalnym Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR). Informację o aktualnych stażach i programach można też uzyskać w urzędach pracy.
Umiarkowany stopień niepełnosprawności a świadczenie wspierające w 2026 r.
Przepisy nie określają konkretnie, które stopnie niepełnosprawności uprawniają do otrzymania świadczenia wspierającego. Istotnym warunkiem jest tu uzyskanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Biorąc pod uwagę dość wysokie wymagania w zakresie punktacji WZON dotychczas największe szanse na to świadczenie miały osoby z niepełnosprawnością w stopniu znacznym. Dobrą wiadomością dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności jest obniżenie punktacji począwszy od 2026 r.
Zgodnie z harmonogramem od 1 stycznia 2026 r. świadczenie wspierające z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych będzie przysługiwało również osobom, które w decyzji WZON ustalającej poziom potrzeby wsparcia mają od 70 do 76 punktów. Mniej optymistyczne są możliwe do uzyskania kwoty. W przypadku otrzymania od WZON 70 punktów będzie można liczyć na świadczenie w wysokości 752 zł, czyli 40 procent renty socjalnej. Dla osoby posiadającej od 75 o 79 punktów świadczenie na początku 2026 r. będzie wynosiło 1 128 zł, Od 1 marca 2026 r. kwoty te zostaną podwyższone w związku z waloryzacją renty socjalnej.
Przypomnijmy, iż aktualnie przyznanie świadczenia osobie posiadającej 70 punktów jest możliwe tylko wyjątkowo w określonych sytuacjach.
Umiarkowany stopień niepełnosprawności [FAQ]
Czy osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ma prawo do karty parkingowej?
Osoba niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym, która ma znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się, ma prawo do otrzymania karty parkingowej. Jednak w jej przypadku orzeczenie poza odpowiednim wskazaniem musi też zawierać mieć jeden z symboli, który oznacza przyczynę niepełnosprawności:
• 04-O (choroby narządu wzroku),
• 05-R (upośledzenie narządu ruchu)
• 10-N (choroba neurologiczna).
Czy osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ma prawo do ulgi rehabilitacyjnej?
Osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, jeżeli poniosła wydatki na rehabilitację lub wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych wymienione w przepisach ustawy o PIT.
Czy dziecko może mieć orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności?
Dzieciom do ukończenia 16. roku życia wydaje się orzeczenie o niepełnosprawności (bez stopnia). Dopiero starsze dziecko może otrzymać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.
Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co planuje rząd?
W tym momencie trwają prace legislacyjne nad wprowadzeniem ustawowej asystencji osobistej i bonu senioralnego. To nowe świadczenia, z których od 2026 r. ma skorzystać część osób z niepełnosprawnościami. Będą to głównie osoby w podeszłym wieku (w przypadku bonu) i osoby potrzebujące pomocy w codziennym funkcjonowaniu (asystencja osobista).
Ponadto, z analizy priorytetowych zadań na drugą kadencję wynika, iż rząd chce pracować m.in. nad:
1. przeprowadzeniem przeglądu świadczeń i wypracowaniem reguł ich zbiegu;
2. dokonaniem przeglądu stosowania przepisów ustawy o świadczeniu wspierającym oraz procedur postępowania w sprawach dotyczących ustalania poziomu potrzeby wsparcia;
3. opracowaniem kompleksowego modelu orzekania o niepełnosprawności, odpowiadającego na indywidualne potrzeby osób z niepełnosprawnościami, systemu świadczeń, ulg podatkowych i innych form wsparcia oraz rozwiązań umożliwiających wdrożenie modelu w Polsce;
4. coroczną weryfikacją (zamiast 3-letniej) kryterium dochodowego uprawniającego do uzyskania świadczeń z pomocy społecznej;
5. opracowaniem jasnej i jednoznacznej definicji dochodu oraz dostosowanie do niej kryteriów dochodowych w pomocy społecznej.
Aktualnie nie wiemy jeszcze, nad którymi z tych zmian Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej będzie pracowało już w 2026 r. i w jaki sposób wpłynęłyby one na sytuację osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (j. t. Dz. U. z 2025 r., poz. 913; ost. zm. Dz. U. z 2023 r., poz. 1234)
Polecamy: Kalendarz 2026