Czy moja żona ma prawo do spadku po moich rodzicach?

REKLAMA
REKLAMA
„Kilka lat temu, kiedy byłem jeszcze kawalerem, zmarła moja mama. Teraz jestem już żonaty i niedawno zmarł mój ojciec. Jakie prawa do spadku ma moja żona? Czy dziedziczy ona razem ze mną?” – pyta Czytelnik.
- Czy zięć i synowa maja prawo do spadku?
- Kto nie może dziedziczyć? [Przykłady]
- Spadek po rodzicach - majątek wspólny czy osobisty?
Czy zięć i synowa maja prawo do spadku?
To czy małżonek dziedziczy po naszym rodzicu, w dużej mierze zależy od tego czy spadkodawca pozostawił po sobie testament.
REKLAMA
REKLAMA
Nie ma przeszkód, by w takim testamencie powołać do dziedziczenia również synową czy zięcia. Spadkodawca w testamencie może zatem „zapisać” spadek:
• tylko swojemu synowi czy córce;
• zarówno swojemu dziecku, jak i jego małżonkowi;
REKLAMA
• tylko synowej/zięciowi.
W praktyce ostatni z przypadków zapewne nie występuje zbyt często. Ponadto takie rozwiązanie wiąże się z możliwością dochodzenia zachowku przez pominiętego w testamencie syna lub córkę.
Jeśli zmarły nie sporządził testamentu albo jest on nieważny, to w grę wchodzi dziedziczenie ustawowe. Tak samo jest w przypadku, gdy żadna z osób powołanych do spadku nie chce lub nie może być spadkobiercą. Przykładowo, nie może być spadkobiercą osoba, która już nie żyje w chwili otwarcia spadku.
Zstępni i małżonek spadkodawcy dziedziczą spadek z ustawy w pierwszej kolejności.
Zgodnie z art. 931 Kodeksu cywilnego, w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych.
W kręgu spadkobierców ustawowych nie ma małżonków dzieci spadkodawcy, czyli zięcia albo synowej.
Kto nie może dziedziczyć? [Przykłady]
Pamiętajmy, iż są to podstawowe zasady, dotyczące dziedziczenia. Prawo przewiduje też określone sytuacje, które zmieniają krąg osób uprawnionych do spadku. Takim przykładem jest niegodność dziedziczenia. O uznaniu za niegodnego dziedziczenia decyduje sąd we właściwym postępowaniu. Spadkobierca niegodny zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Po ostatnich zmianach w prawie spadkowym istnieje więcej możliwych przesłanek do wystąpienia z takim powództwem.
Możliwa jest też rezygnacja ze spadku jeszcze za życia spadkodawcy w formie umowy o zrzeczeniu się dziedziczenia.
Spadek po rodzicach - majątek wspólny czy osobisty?
Co w sytuacji, gdy syna lub córka odziedziczy spadek? Czy będzie on stanowił majątek wspólny?
Spadek co do zasady nie wchodzi do majątku wspólnego małżonków. Zgodnie bowiem z art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca inaczej postanowił (np. we wspomnianym wyżej testamencie).
Oczywiście małżonkowie mogą zdecydować o rozszerzeniu wspólności majątkowej np. o nieruchomość nabytą w drodze spadku. Odpowiednią umowę zawiera się u notariusza.
W codziennych sprawach istotny jest również art. 34 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
„Przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową także w wypadku, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił”.
Jak jednak podkreśla Sąd Najwyższy, przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków nie są objęte wspólnością ustawową, jeżeli zostały nabyte przed powstaniem wspólności.” Brak byłoby jakichkolwiek podstaw zarówno prawnych, jak i życiowych, aby przedmioty majątkowe nabyte przez jednego małżonka przed powstaniem wspólności w drodze dziedziczenia, zapisu lub darowizny traktować inaczej niż przedmioty nabyte przez niego przed powstaniem wspólności na podstawie jakiegokolwiek innego tytułu. Wszystkie te przedmioty stanowią zawsze majątek odrębny każdego z małżonków” – czytamy w uzasadnieniu uchwały SN z 4 grudnia 1973 r., (sygn. III CZP 77/73).
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2023 r., poz. 2809; ost. zm. Dz. U. z 2025 r., poz. 897);
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j. t. Dz. U. z 2025 r., poz. 1071).
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA