W wyniku dziedziczenia ustawowego spadek przypada zazwyczaj kilku osobom. Po zmarłym dziedziczą bowiem najczęściej małżonek oraz dzieci. Natomiast gdy zmarły nie miał dzieci - małżonek, rodzice oraz rodzeństwo. Jak zatem widać sytuacje, w których jedna osoba będzie jedynym spadkobiercą są nader rzadkie.
Współwłasność
Do momentu działu spadku majątek spadkowy przypada kilku osobom. Zarząd majątkiem wspólnym odbywa się wtedy na zasadach przewidzianych przez kodeks cywilny dla współwłasności ułamkowej. Mówiąc prościej każdy ze spadkobierców ma udział w przedmiotach należących do masy spadkowej.
Umowa o dział spadku
Spadkobiercy mogą podzielić spadek w drodze umowy. Stronami takiej umowy muszą być wszyscy spadkobiercy. Na podstawie takiej umowy spadkobiercy dzielą się przedmiotami należącymi do spadku. W ten sposób stają się oni jedynymi właścicielami rzeczy.
Spadek po zmarłym ojcu odziedziczyła trójka dzieci: Janusz F., Krystyna J. i Filip F. Dziedziczenie odbyło się na podstawie ustawy tak więc każdemu spadkobiercy przypadła 1/3 część spadku. W skład spadku wchodziły kawalerka, działka rekreacyjny i samochód osobowy. W wyniku umowy o dział spadku Janusz F. został jedynym właścicielem kawalerki, Krystyna J. działki rekreacyjnej a Filip F. samochodu.
Umowa o dział spadku może mieć co do zasady dowolną formę. Jednakże gdy, w skład majątku spadkowego wchodzi nieruchomość, wtedy umowa o dział spadku musi mieć formę aktu notarialnego.
W podanej wyżej sytuacji umowa między Januszem F., Krystyną J. i Filipem F. powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. W skład spadku bowiem wchodzą nieruchomości (lokal i nieruchomość gruntowa).
Podział przed sądem
Działu spadku można dokonać również przed sądem. Odbywa się to w postępowaniu nieprocesowym. Sądem właściwym do rozpatrywania spraw o dział spadku jest sąd rejonowy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Jeżeli nie da się ustalić miejsca zamieszkania spadkodawcy sądem właściwym jest sąd miejsca położenia majątku spadkowego. Gdy i tego nie da rady ustalić, wtedy wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym dla m.st. Warszawy. Jak każde postępowanie nieprocesowe, tak i postępowanie o dział spadku, wszczynane jest na wniosek. We wniosku należy powołać postanowienie o stwierdzeniu spadku oraz spis inwentarza. A gdy spis taki nie został sporządzony wtedy należy podać majątek, który ma być przedmiotem działu. Gdyby natomiast nie stwierdzono jeszcze nabycia spadku, wtedy można tego dokonać w toku postępowania o dział spadku. Wszyscy spadkobiercy powinni podać swój wiek, zawód, stan rodziny, wysokość zarobków oraz majątku a także wykształcenie. Rozstrzygnięcie w takiej sprawie następuje w drodze postanowienia.
Podsumowanie
Dział spadku kończy postępowanie spadkowe. Odbywa się ono już po ustaleniu, kto i w jakich częściach powołany jest do spadku. Ma ono na celu ułatwienie zarządu majątkiem nabytym w wyniku spadkobrania. Jedynie od woli spadkobierców zależy, czy dokonają oni tego sami w drodze umowy czy też w toku postępowania sądowego.