28 grudnia 2023 r. kończy się okres przejściowy po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego spowodowanego pandemią COVID-19. Pracodawcy muszą zadbać o wykonanie zaległych badań profilaktycznych pracowników i szkoleń bhp. Jeżeli pracodawca nie spełni tego obowiązku, grozi mu kara grzywny do 30000 zł.
- Termin na wykonanie zawieszonych badań lekarskich pracowników i szkoleń bhp
- Zaległe szkolenia bhp pracowników do 28 grudnia 2023 r.
- Zaległe profilaktyczne badania lekarskie pracowników do 28 grudnia 2023 r.
- Utrata ważności orzeczenia lekarskiego wydanego podczas pandemii
- Kara dla pracodawcy za naruszenie przepisów bhp
Termin na wykonanie zawieszonych badań lekarskich pracowników i szkoleń bhp
1 lipca 2023 r. został odwołany stan zagrożenia epidemicznego, wprowadzony w związku z pandemią COVID-19. Ze względu na COVID zawieszone były obowiązki związane z koniecznością przeprowadzania:
- szkoleń bhp pracowników,
- profilaktycznych badań lekarskich pracowników.
Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego zawieszone badania i szkolenia należy wykonać nie później niż do upływu 180 dni od dnia odwołania danego stanu epidemicznego. Termin ten mija 28 grudnia 2023 r. Czasu więc jest coraz mniej, pozostało go nieco ponad 2 tygodnie!
Do 28 grudnia 2023 r. należy przeprowadzić zaległe badania lekarskie pracowników oraz szkolenia bhp.
Zaległe szkolenia bhp pracowników do 28 grudnia 2023 r.
Do 28 grudnia 2023 r. pracodawcy mają czas na uzupełnienie brakujących szkoleń pracowników z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Powyższy obowiązek dotyczy przypadków, w których szkolenie bhp nie odbyło się, gdyż termin przeprowadzenia szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy przypadał w:
- okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19 lub
- w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego.
W praktyce oznacza to, że pracodawcy muszą nie tylko zorganizować zaległe szkolenia okresowe dla pracowników, ale też uzupełnić ich dokumentację w aktach osobowych.
Zaległe profilaktyczne badania lekarskie pracowników do 28 grudnia 2023 r.
Także do 28 grudnia 2023 r. należy przeprowadzić profilaktyczne badania lekarskie, zawieszone na czas pandemii. Dotyczy to okresowych badań lekarskich pracowników na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę oraz okresowych badań lekarskich pracowników, którzy wykonywali pracę w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających - po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami oraz po rozwiązaniu stosunku pracy.
Powyższy wymóg nie dotyczy badań okresowych wykonywanych na bieżąco przed 1 lipca 2023 r. Ich ważność upłynie zgodnie z terminem wskazanym w orzeczeniu wydanym przez lekarza medycyny pracy.
Utrata ważności orzeczenia lekarskiego wydanego podczas pandemii
Podczas pandemii COVID-19, w razie braku dostępności lekarza medycyny pracy, badanie wstępne mógł przeprowadzić i wydać orzeczenie lekarskie inny lekarz. Orzeczenie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku wydane przed 1 lipca 2023 r. przez lekarza innego niż specjalista medycyny pracy straci ważność 28 grudnia 2023 r.
Orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy wydane podczas pandemii przez lekarza nie będącego specjalistą medycyny pracy straci ważność 28 grudnia 2023 r.
W trakcie pandemii brak dostępności lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania kontrolnego pracownika (przeprowadzanego w razie niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą), oznaczał, że mógł je przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. I w tym przypadku orzeczenie takie straci ważność 28 grudnia 2023 r.
Należy również pamiętać o orzeczeniach lekarskich wydanych w ramach wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, których ważność upłynęła po dniu 7 marca 2020 r. Orzeczenia zachowują ważność, nie dłużej jednak niż do upływu 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, czyli do 28 grudnia 2023 r.
Pracodawcy powinni zatem do 28 grudnia 2023 r. skierować pracowników, których te orzeczenia lekarskie dotyczą, na badania z zakresu medycyny pracy.
Kara dla pracodawcy za naruszenie przepisów bhp
Pracodawca dopuszczający pracownika do pracy bez aktualnych badań lekarskich narusza przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. To samo dotyczy pracodawcy dopuszczającego pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp.
Kara, jaką w takiej sytuacji może nałożyć na pracodawcę inspektor PIP, wynosi od 1000 zł do 30000 zł.
Podstawa prawna:
- art. 229, art. 2373 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz 1465)
- art. 12a, art. 12e, art. 31m ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1327; ost. zm. Dz.U. z 2023 r., poz. 2029)
- § 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. z 2023 r. poz. 1118)