Służba cywilna. Od 1 stycznia 2024 r. za pracę w godzinach nadliczbowych będzie przysługiwało wynagrodzenie

• Kogo dotyczy nowelizacja ustawy o służbie cywilnej
• Czas pracy w służbie cywilnej
• Praca w godzinach nadliczbowych członków korpusu służby cywilnej
• Wynagrodzenie za nadgodziny w służbie cywilnej
• Jak ustalić wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych w służbie cywilnej

Kogo dotyczy nowelizacja ustawy o służbie cywilnej

Od 1 stycznia 2024 r. zaczną obowiązywać znowelizowane przepisy ustawy o służbie cywilnej w zakresie dotyczącym rekompensowania pracy w godzinach nadliczbowych. 

Zmiana dotyczy osób zatrudnionych w służbie cywilnej, które ustawa definiuje jako:

• pracowników służby cywilnej (osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę);
• urzędników służby cywilnej (osoby zatrudnione na podstawie mianowania);
• członków korpusu służby cywilnej (pracownicy i urzędnicy służby cywilnej, a także osoby zatrudnione na wyższym stanowisku w służbie cywilnej).

Czas pracy w służbie cywilnej

Czas pracy członków korpusu służby cywilnej, co do zasady, nie może przekraczać 8 godzin na dobę i średnio 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie dłuższym niż 4 miesiące. 

Jedynie w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy i jej organizacją mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przedłużenie czasu pracy do 12 godzin na dobę. W tych rozkładach czas pracy nie może jednak przekraczać średnio 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie dłuższym niż 4 miesiące.

Praca w godzinach nadliczbowych członków korpusu służby cywilnej

Obowiązujące przepisy ustawy o służbie cywilnej dopuszczają świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych przez członków korpusu służby cywilnej na polecenie przełożonego, jeżeli wymagają tego potrzeby urzędu, w tym w wyjątkowych przypadkach także w nocy oraz w niedziele i święta.

Ustawa określa także rekompensatę za pracę w nadgodzinach:

• pracownikowi służby cywilnej za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje czas wolny w tym samym wymiarze;
• urzędnikowi służby cywilnej za pracę w godzinach nadliczbowych wykonywaną w porze nocnej przysługuje czas wolny w tym samym wymiarze.

Jak widać, w obecnym stanie prawnym za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje jedynie czas wolny.

Wynagrodzenie za nadgodziny w służbie cywilnej

Od 1 stycznia 2024 r. osobom zatrudnionym w służbie cywilnej będzie przysługiwało albo wynagrodzenie za nadgodziny, albo czas wolny.

Zasady rekompensaty będą różne:

• pracownikowi służby cywilnej za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych będzie przysługiwał czas wolny w tym samym wymiarze albo wynagrodzenie;
• urzędnikowi służby cywilnej za pracę w godzinach nadliczbowych wykonywaną w porze nocnej będzie przysługiwał czas wolny w tym samym wymiarze albo wynagrodzenie. Również urzędnik świadczący pracę w innym systemie czasu pracy niż system, w którym praca jest wykonywana wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta, za pracę w niedzielę będzie miał prawo do dnia wolnego w najbliższym tygodniu, a za pracę w święto otrzyma inny dzień wolny, albo wynagrodzenie za czas przepracowany w tych dniach;
• osobie zajmującej wyższe stanowisko w służbie cywilnej za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych w porze nocnej, w niedzielę i święto, w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy pracownika oraz w dniu wolnym udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę i święto będzie przysługiwał czas wolny w tym samym wymiarze albo wynagrodzenie. 

Wynagrodzenie za nadgodziny, zamiast czasu wolnego albo dnia wolnego, przyzna dyrektor generalny urzędu na wniosek członka korpusu służby cywilnej.

Jak ustalić wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych w służbie cywilnej

Od 1 stycznia 2024 r. pracownikowi i urzędnikowi służby cywilnej za pracę w godzinach nadliczbowych będzie przysługiwało tylko normalne wynagrodzenie, bez dodatku za nadgodziny.

Wynagrodzenie będzie ustalane na podstawie godzinowej stawki wynagrodzenia należnego w miesiącu, w którym nastąpiła praca w godzinach nadliczbowych. 

Do ustalenia wynagrodzenia za nadgodziny konieczne będzie:

Krok 1. Ustalenie normy godzin czasu pracy w danym miesiącu. W tym celu należy:

• pomnożyć 40 godzin przez liczbę tygodni przypadającą w danym miesiącu,
• dodać do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca danego miesiąca przypadających od poniedziałku do piątku,
• odjąć 8 godzin za każde święto występujące w danym miesiącu i przypadające w innym dniu niż niedziela;

Krok 2. Ustalenie godzinowej stawki wynagrodzenia. W tym celu należy podzielić miesięczne wynagrodzenie przez normę godzin czasu pracy w danym miesiącu.

Podstawa prawna:

• art. 97 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1691; ost. zm. Dz.U. z 2023 r., poz. 1598)
• art. 5 ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1598)