Wyrok Sądu Najwyższego
Wątpliwości te rozstrzygnął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 czerwca 2005 r., sygnatura akt II PK 265/2004 stwierdzając: „czas dojazdu i powrotu z miejscowości stanowiącej cel pracowniczej podróży służbowej oraz czas pobytu w tej miejscowości nie są pozostawaniem do dyspozycji pracodawcy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 § 1 kodeksu pracy.), lecz w zakresie przypadającym na godziny normalnego rozkładu czasu pracy podlegają wliczeniu do jego normy (nie mogą być od niej odliczone), natomiast w zakresie wykraczającym poza rozkładowy czas pracy mają w sferze regulacji czasu pracy i prawa do wynagrodzenia doniosłość o tyle, o ile uszczuplają limit gwarantowanego pracownikowi czasu odpoczynku”.
Polecamy: Czas pracy 2018 z wyjaśnieniami nowych zasad handlu w niedziele i święta (PDF)
Rezultatem oceny czasu odbywania podróży służbowej jako czasu, kiedy pracownik nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy w rozumieniu art. 128 § 1 kodeksu pracy, jest fakt, że podróż służbowa poza obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy nie zobowiązuje do wypłacenia pracownikowi dodatkowego wynagrodzenia. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie jedynie za ten czas podróży służbowej, który pokrywa się z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Do czasu pracy bowiem nie wlicza się całego okresu podróży służbowej. W zakresie przypadającym na godziny normalnego rozkładu czasu pracy, czas przejazdu należy zaliczyć do normy czasu pracy, natomiast czas przeznaczony na przejazd nie może być od normy odliczony.
Zobacz: Obowiązują już nowe stawki diet za delegacje służbowe
Jeżeli w obowiązującym pracownika rozkładzie czasu pracy jako godziny pracy określony został przedział czasu od godziny 8.00 do godziny 16.00, a czas od 8.00 do 14.00 pracownik poświęcił na dojazd do celu podróży służbowej, następnie w godzinach od 14.00 do 16.00 pracownik świadczył pracę na rzecz pracodawcy (np. odbył spotkanie służbowe) oraz w godzinach od 16.00 do 22.00 odbył podróż powrotną, to tenże pracownik otrzyma wynagrodzenie jedynie za 8 godzin (od 8.00 do 16.00). Za czas poświęcony na odbycie podróży powrotnej dodatkowe wynagrodzenie nie będzie przysługiwało, w szczególności pracownik taki nie otrzyma dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych.
Gdyby natomiast opisany pracownik podróżował do miejsca stanowiącego cel podróży służbowej w godzinach od 8.00 do 16.00, później w godzinach od 16.00 do 18.00 odbył w wykonaniu swoich obowiązków pracowniczych spotkanie z kontrahentem pracodawcy, a w godzinach od 18.00 do 24.00 odbył podróż powrotną, to uprawnienia pracownika do wynagrodzenia kształtowałyby się następująco: cały czas pracy wynikający z rozkładu czasu pracy wykorzystany został na podróż i za ten czas podróży odbytej w ramach obowiązującego rozkładu czasu pracy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, dodatkowo pracownik świadczył pracę na rzecz pracodawcy w godzinach nadliczbowych i z tego tytułu pracownikowi przysługuje poza normalnym wynagrodzeniem również dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych określony w art. 1511 kodeksu pracy, co zaś tyczy się podróży powrotnej to w związku z jej odbyciem poza rozkładem czasu pracy dodatkowe wynagrodzenie pracownikowi nie przysługuje.
Zobacz serwis: Czas pracy
Czas podróży
Czas podróży służbowej, a przede wszystkim czas podróży powrotnej, ma również wpływ na określone w kodeksie pracy prawo pracownika do odpoczynku. Podróż powrotna odbywana poza obowiązującym rozkładem czasu pracy, choć nie ma wpływu na wynagrodzenie pracownika, to jednak powinna być uwzględniana przez pracodawcę w kontekście przestrzegania przepisów o zapewnieniu pracownikowi prawa do odpoczynku. Zgodnie z art. 132 § 1 kodeksu pracy pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Normę tę winni mieć na uwadze pracodawcy, a jeśli czas spędzony przez pracownika w drodze naruszałby czas przeznaczony na odpoczynek, pracodawca powinien udzielić pracownikowi równoważnego okresu odpoczynku, a jeśli nie byłoby to możliwe, powinien zapłacić odpowiedni ekwiwalent pieniężny.
Zobacz serwis: Praca