System czasu pracy
Systemem czasu pracy nazywamy zbiór norm regulujących czas pracy. System określa rozłożenie czasu pracy w każdym dniu, tygodniu oraz okresie rozliczeniowym. W zależności od przyjętego u pracodawcy systemu różnie kształtuje się wymiar czasu pracy pracowników.
System równoważnego czasu pracy
Równoważny czas pracy polega na wydłużaniu czasu pracy w danym dniu czy tygodniu, na rzecz skrócenia czasu pracy w innym dniu lub tygodniu albo udzieleniu dni wolnych od pracy. System równoważy czas pracy tak, aby w okresie rozliczeniowym jego dopuszczalny wymiar nie był przekroczony.
System równoważnego czasu pracy jest określony w art. 135 Kodeksu pracy, który stanowi, że jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.
Istotą równoważnego systemu czasu pracy będzie zatem przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy – maksymalnie do 12 godzin na dobę. Jest to jednak przedłużenie kosztem skróconego lub wolnego dnia pracy w innym dniu.
Jeżeli praca jest związana i uzależniona od por roku lub warunków atmosferycznych okres rozliczeniowy może być przedłużony do 4 miesięcy. Dzięki temu pracodawca może lepiej zadbać o swoje interesy oraz o ilość wykonanej pracy. Jest to szczególnie pomocne w takich sektorach gospodarki jak budownictwo mieszkaniowe, infrastrukturalne, rolnictwo czy ogrodnictwo.
Zobacz: Dodatkowy dzień wolny za święto przypadające w niedzielę
System równoważnego czasu pracy nie może być stosowany łącznie z przerywanym systemem czasu pracy.
Czas pracy przy dozorze urządzeń
System równoważnego czasu pracy może być również zastosowany przy dozorze urządzeń. W takich okolicznościach dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 16 godzin, przy okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym jednego miesiąca.
W tym systemie czasu pracy występuje odstępstwo od jedenastogodzinnego odpoczynku pracownika. Zamiast tego pracownik bezpośrednio po ukończeniu pracy ma prawo do odpoczynku w wymiarze co najmniej tylu godzin, ile przepracował.
Przy dozorze urządzeń nie ma możliwości przedłużenia jednomiesięcznego okresu rozliczeniowego.
Pilnowanie mienia i ochrona osób
Równoważny system czasu pracy może być również stosowany przy pilnowaniu mienia, ochronie ludzi jak również dla pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych. Dla tych pracowników dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 24 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym jednego miesiąca. Okres ten również nie może zostać przedłużony.