Młodociani
Zgodnie z art. 190 k.p. wyjątkowo pracownikiem może być młodociany, który nie przekroczył 18 lat, ale osiągnął 16 lat, ukończył szkołę podstawową i został zatrudniony na warunkach określonych w dziale dziewiątym kodeksu pracy, tzn. w celu przygotowania zawodowego, bądź przy lekkich pracach sezonowych i dorywczych. Zabronione jest zatrudnienie osoby, która nie ukończyła 16 lat.
Pracownicy młodociani mają szczególny status prawny. Po pierwsze należy im zapewnić wzmożoną ochronę interesów zawodowych poprzez nawiązanie z nimi umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego i po drugie należy im zagwarantować rozwój społeczno-biologiczny i psychiczny.
Osoby, które nie ukończyły 16 lat
Osoba mniemająca 16 lat, która ukończyła gimnazjum, może zawrzeć umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu, natomiast osoba mniemająca 16 lat, która nie ukończyła jeszcze gimnazjum, może zawrzeć umowę o prace w celu przygotowania zawodowego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy.
Zawarcie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego z osobą, która nie ukończyła 16 lat, jest dopuszczalne w sytuacji:
1. wyrażenia na to zgody przez przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tej osoby,
2. przedstawienia zaświadczenia lekarza uprawnionego do przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników, stwierdzającego, że praca danego rodzaju nie zagraża zdrowiu tej osoby,
3. przedstawienia pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Zobacz także serwis: Zarobki
W przypadku osób, które jeszcze nie ukończyły gimnazjum, konieczne jest zezwolenie dyrektora gimnazjum, w którym uczy się ta osoba, na spełnienie obowiązku szkolnego poza szkołą.
Dziecko
Zgodnie z art. 3045 k.p. dozwolone jest wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia, ale wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Wymagana jest przy tym zgoda przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka oraz zezwolenie właściwego inspektora pracy.
Zobacz serwis: Zasiłki
Podstawa prawna:
Kodeks pracy oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5.12.2002 r. w sprawie przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób mniemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób mniemających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum.