Czy pracownik może odmówić przyjścia do pracy w obawie przed koronawirusem?

Agnieszka Jakubowska-Gregier
Adwokat
rozwiń więcej
Czy obawa przed zarażeniem daje pracownikowi prawo do zostania w domu?/Fot. Shutterstock / shutterstock
Chyba nikomu nie trzeba tłumaczyć, że wykonywanie pracy jest jednym z podstawowych obowiązków pracownika. Niestety w dobie zagrożenia epidemiologicznego coraz częściej zadajemy sobie pytanie – czy pracownik może odmówić przyjścia do pracy w obawie przed koronawirusem?

Odmowa przyjścia do pracy

Uprawnienie do powstrzymania się od wykonywania pracy przewiduje art. 210 k.p. Może to nastąpić wyłącznie w sytuacji, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom.

Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami

Czy koronawirus stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika?

Ocena czy warunki pracy stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla naszego zdrowia lub życia musi nastąpić przy użyciu kryterium obiektywnego. Nie każda bowiem praca stwarza takie ryzyko nawet w dobie zagrożenia epidemiologicznego. Prawo do powstrzymania się od pracy przysługuje bowiem tylko w sytuacji, w której pracownik ma uzasadniony powód do przypuszczeń, iż stanowi ona nieuchronne i poważne zagrożenie dla jego zdrowia lub życia. Z taką sytuacją będziemy mieli do czynienia, gdy pracodawca wysyła nas w rejony zagrożone koronawirusem lub poleca nam kontakt z osobą zarażoną lub objętą kwarantanną.

Prawo do powstrzymania się od pracy przez personel medyczny

Nie ulega wątpliwości, że osobami najbardziej narażonymi na kontakt z koronawirusem są pielęgniarki, lekarze czy ratownicy. Niemniej praca personelu medycznego odbywa się z natury rzeczy w warunkach bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia czy nawet życia ludzkiego. Obowiązkiem pracowniczym tych osób jest ratowanie zdrowia lub życia pacjentów, więc personel lekarsko-pielęgniarski nie korzysta z przysługującego ogółowi zatrudnionych uprawnienia do powstrzymania się od wykonywania pracy niebezpiecznej (art. 210 § 5 w związku z art. 210 § 1 k.p.) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2001 roku, sygn.. akt II UKN 395/00).

Pamiętać jednak należy, że zakłady opieki zdrowotnej jako pracodawcy mają obowiązek zastosowania wszelkich dostępnych środków organizacyjnych i technicznych mających na celu ochronę zdrowia pracowników (personelu medycznego) przed zakażeniem jakąkolwiek chorobą zakaźną. Oznacza to, że wykonywanie pracy w zagrożeniu zakażeniem się nie wyłącza odpowiedzialność pracodawcy w razie dojścia do takiego zakażenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2000 r., sygn.. akt I PKN 584/99).

Nie chcesz iść do pracy? Powiadom o tym pracodawcę

Oczywiście powstrzymując się od wykonywania pracy, musimy pamiętać o zawiadomieniu o tym fakcie niezwłocznie swojego pracodawcy. Jeżeli tego nie uczynimy nasze zachowanie może być potraktowane, jako porzucenie stanowiska pracy i w konsekwencje narazić nasz na zwolnienie dyscyplinarne.

Pamiętać również należy, że pracownik nawet w sytuacji powstrzymania się od wykonania pracy musi pozostać do dyspozycji pracodawcy. Oznacza to, że pracodawca może zmienić sposób organizacji pracy, czemu pracownik będzie musiał się podporządkować.

Obawa przed zarażeniem nie daje nam prawa do zostania w domu

Podsumowując sama obawa przed zarażeniem koronawirusem lub inną chorobą zakaźną nie stanowi podstawy do powstrzymania się od wykonywania pracy. Odmowa przyjścia do pracy musi być bowiem uzasadniona. W przeciwnym razie możemy narazić się na rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika i utratę pracy z dnia na dzień.

Polecamy serwis: Prawo pracy

Prawo
Nie każdego zatrudnianego pracownika trzeba skierować na badania. Dlaczego? Przepisy jasno to wskazują
21 gru 2025

Aby pracodawca zgodnie z przepisami mógł dopuścić zatrudnianego pracownika do pracy, ten musi legitymować się wymaganym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwskazań do jej wykonywania. Jednak ta zasada nie obowiązuje w każdym przypadku. Dlaczego?

Od grudnia uważaj na dane udostępniane w czasie rekrutacji. Przepisy się zmieniają, a mało kto zwraca na to uwagę
20 gru 2025

Katalog danych, których udostępnienia można żądać od kandydata przed zatrudnieniem jest ograniczony. W grudniu 2025 r. w tym zakresie zajdzie też jedna mała, ale niezwykle istotna zmiana. Mało się o niej mówi, a wiele osób w ogóle nie zwraca na to uwagi.

Gorzka niespodzianka dla korzystających z kominków i centralnego ogrzewania. Można zapłacić wysoką grzywnę
21 gru 2025

Jak co roku wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego ponownie da się wyczuć duszący zapach dymu unoszącego się z kominów. Niestety, nie każdy korzysta wyłącznie z dozwolonych paliw, powodując tym samym smog oraz zwiększając zanieczyszczenie powietrza. Osoby, które wrzucają do pieców i kominków śmieci, muszą liczyć się z dotkliwymi karami.

Czy w tym roku na Wigilię obowiązuje zakaz sprzedaży żywego karpia? Czy grożą za to kary? Co mówią przepisy?
20 gru 2025

Co roku przed świętami Bożego Narodzenia wraca debata o sprzedaży żywych karpi. Istnieje grono zwolenników tradycji, a także ich przeciwników. Czy w 2025 roku obowiązują jakieś nowe przepisy zakazujące handlu żywymi karpiami? Jakie kary ewentualnie grożą za łamanie prawa? Sprawdzamy aktualny stan prawny i wyjaśniamy na co zwrócić uwagę podczas rybnych świątecznych zakupów.

Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu? Radca prawny objaśnia cały mechanizm i tłumaczy z „bankowego” na nasze
20 gru 2025

WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate. Brzmi to trochę jak nazwa skomplikowanej procedury technicznej i szczerze mówiąc - dla Twojego domowego budżetu ma podobne znaczenie. To właśnie ten parametr, niczym niewidzialna ręka, steruje wysokością rat milionów kredytów hipotecznych i leasingów w Polsce. Ale tu pojawia się pewien paradoks. Mimo że ten wskaźnik zagląda do portfela niemal każdemu z nas, zasady jego powstawania są dla większości ludzi - a nawet i przedsiębiorców - równie czytelne, co instrukcja obsługi promu kosmicznego.

Tego wniosku nie składaj pracodawcy z wyprzedzeniem. Rozpatrzy go odmownie i będzie miał rację
19 gru 2025

Pewnych spraw nie należy odkładać na ostatnią chwilę. Innych z kolei nie można załatwiać zbyt wcześnie. Dotyczy to również relacji między pracodawcą a pracownikiem. Każdorazowo trzeba rozważyć, który moment będzie najlepszy na dopełnienie konkretnego obowiązku.

Zasiłek pielęgnacyjny. Ważne terminy, o których warto pamiętać
19 gru 2025

Kiedy najlepiej składać wniosek o zasiłek pielęgnacyjny z MOPS? Jaki jest termin na wniesienie odwołania do SKO? Ubiegając się o świadczenia warto pamiętać o procedurach i wymaganych formalnościach.

POLSTR zastąpi WIBOR do końca 2027 r. Będzie też spread korygujący dla wcześniej zawartych umów kredytowych. MFiG wyda rozporządzenie
19 gru 2025

Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania PAP poinformowało, że wyznaczenie zamiennika WIBOR nastąpi w formie rozporządzenia, który wyda Minister Finansów i Gospodarki. Resort nie wyklucza także ujemnego wskaźnika (spreadu) korygującego dla zamiennika WIBOR przy wcześniej zawartych umowach kredytowych.

Planowanie urlopów wypoczynkowych na 2026 rok inne niż zwykle. O co chodzi? Zmieniają się przepisy i trudniej będzie zrobić dobry plan
19 gru 2025

Planowanie urlopów to w bardziej skomplikowanych organizacjach konieczność. Jednak w 2026 roku będzie ono inne niż zwykle. Dlaczego? Bo zmieniają się przepisy, a zrobić dobry plan będzie trudniej. Trzeba więc z góry wiedzieć, co nas czeka.

Rewolucja w L4: w czasie zwolnienia, pracownik (od czasu do czasu) będzie musiał odebrać telefon od szefa i odpisać na e-maila, ale będzie też mógł pobierać jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia? Jest decyzja Senatu
21 gru 2025

W dniu 21 listopada 2025 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, która zakłada wprowadzenie istotnych zmian w zakresie tego co wolno, a czego nie wolno pracownikowi w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim (L4) – począwszy od podejmowania sporadycznych, incydentalnych czynności, będących przejawami aktywności zawodowej, a na wykonywaniu pracy u innego pracodawcy (tym samym – pobierając jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia) skończywszy. Tym samym – trafiła ona do Senatu, który zgłosił do ustawy kilka poprawek.

pokaż więcej
Proszę czekać...