Ochrona słuchu w pracy – jak chronić słuch pracownika? Z pracą w szkodliwym hałasie mamy do czynienia w wielu branżach. Aby hałas nie zaszkodził zdrowiu, pracodawcy zobowiązani są zadbać o odpowiednią ochronę słuchu pracowników. Co mówi prawo? Na czym polega ochrona słuchu i jakie są kary za nieprzestrzeganie obowiązujących norm?
- Nadmierny hałas to problem nie tylko dla słuchu
- Kiedy pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi ochronniki słuchu
- Jakie są obowiązki pracodawcy wobec pracownika pracującego w hałasie
- Kto nie może pracować w hałasie
- Jak sprawdzić natężenie hałasu w miejscu pracy
- Wysokie kary za hałas
Nadmierny hałas to problem nie tylko dla słuchu
Pracodawca na mocy prawa zobowiązany jest do ochrony słuchu pracownika w miejscu pracy. Jego obowiązkiem jest zapewnić pracownikowi narażonemu na szkodliwy hałas osobiste wyposażenie ochronne. Prawidłowe dopasowanie ochrony ma szczególne znaczenie dla przemysłu, w tym także i dla firm, w których praca odbywa się w głośnych warunkach.
Hałas ma wpływ na zdrowie i kondycję człowieka, jego komfort psychiczny, ale także co należy podkreślić – wydajność w pracy. Nadmierny hałas w miejscu pracy skutkuje nie tylko zmęczeniem, irytacją, ale i trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami równowagi, zaburzeniami orientacji, podwyższonym ciśnieniem krwi, bólem głowy i przede wszystkim – czasowym bądź trwałym ubytkiem słuchu
Kiedy pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi ochronniki słuchu
O konieczności ochrony słuchu decyduje poziom oceny, uzależniony od poziomu hałasu, jak i od czasu jego trwania. Przerwy w hałasie obniżają poziom tej oceny.
Hałas klasyfikuje się w oparciu o jego natężenie wyrażane w decybelach (dB). To, jakie są wartości najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN) hałasu w środowisku pracy, reguluje załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. I tak:
- dla poziomu ekspozycji na hałas odniesionego do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy bądź poziomu ekspozycji na hałas odniesionego do tygodnia pracy – wartość NDI wynosi 85 dB;
- maksymalny poziom dźwięku nie może przekroczyć 115 dB;
- szczytowy poziom dźwięku nie może przekroczyć wartości 135 dB
W przypadku, gdy na stanowisku pracy występuje ciągły hałas o wartości, która przekracza 85 dB – pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikowi środki ochrony słuchu (ochronniki słuchu). Należą do nich zatyczki lub nauszniki o odpowiednim stopniu tłumienia.
Ochronniki nie mogą tłumić ani za słabo, ani za mocno. Gdy ochrona słuchu będzie za słaba, wtedy nie spełni swojej funkcji, a jeżeli za mocna (nadtłumienie) – wywoła uczucie izolacji, też wpływające negatywnie na zdrowie.
Jakie są obowiązki pracodawcy wobec pracownika pracującego w hałasie
To, jakie jest natężenie hałasu w miejscu pracy, ma znaczenie względem obowiązków pracodawcy, jakie na nim spoczywają w temacie zapewnienia pracownikowi zdrowych warunków pracy.
- 80 dB (hałasu ciągłego) i/lub 135 dB (szczytowy poziom dźwięku) – od tego poziomu hałasu powinno się stosować ochronę słuchu. Na życzenie pracownika, pracodawca może mu zapewnić ochronniki słuchu.
- 85 dB (hałasu ciągłego) i/lub 137 dB (szczytowy poziom dźwięku) – ten poziom hałasu z mocy prawa nakazuje stosowanie ochronników słuchu. W praktyce oznacza to, że pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikowi środki ochrony słuchu, w przypadku, gdy pracuje on na stanowisku, gdzie taki hałas występuje.
- 87 dB hałasu ciągłego i/lub 140 dB (szczytowy poziom dźwięku) – praca w takim hałasie jest prawnie zabroniona, nawet przy zastosowaniu ochronników słuchu.
Zgodnie z dyrektywą 2003/10/WE oraz krajowymi przepisami BHP – obowiązkiem pracodawcy jest wyeliminowanie każdego rodzaju zagrożenia w miejscu pracy – zatem także i hałasu. Można to zrobić poprzez zmianę procesów technologicznych, które wpływają na zmniejszenie hałasu; wymianę maszyn oraz innych urządzeń technicznych na produkujące jak najmniejszy hałas, nieprzekraczający dopuszczalnych wartości.
Kto nie może pracować w hałasie
Przepisy prawa regulują, kto nie może pracować w nadmiernym hałasie, powyżej 8 godzin. Chodzi tutaj o:
- pracowników zatrudnionych na stanowiskach, na których dochodzi do przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia;
- pracownice w ciąży;
- pracowników opiekujący się dzieckiem do lat 4.
Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem z tego powodu wymiaru jego czasu pracy.
Jak sprawdzić natężenie hałasu w miejscu pracy
Pracodawca zobowiązany jest do przeprowadzania regularnych pomiarów natężenia hałasu w firmie. Jeżeli jednak pracownik sam chce sprawdzić, czy nie są przekraczane normy natężenia hałasu, może pobrać na smartfon aplikację jedną z aplikacji typu miernik dźwięku. Dzięki aplikacji łatwo zmierzy natężenie hałasu wokół siebie i sprawdzi, czy mieści się ono w dopuszczalnej normie.
Pracodawcy najczęściej i najchętniej spośród środków ochrony słuchu wybierają nauszniki przeciwhałasowe – zbudowane z dwóch czasz tłumiących, obejmujących małżowiny uszne i dobrze przylegających do głowy. Tak samo skuteczne są wkładki przeciwhałasowe. Oba rozwiązania skutecznie chronią przed hałasem, nie obniżając komfortu pracowników podczas wykonywania pracy.
Wysokie kary za hałas
Wciąż zdarza się, że pracodawca nie dba o zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i dopuszczalne normy hałasu bywają przekraczane. W przypadku, gdy normy natężenia hałasu zostały faktycznie przekroczone i przepisy BHP nie są przestrzegane – właściciel firmy musi się liczyć z tym, że nie ominą go wysokie kary finansowe – grzywny wahają się między 1000 – 30 000 zł.
Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl