Czy za zaćmę należy się zadośćuczynienie z tytułu choroby zawodowej?

• Zaćma - przyczyny powstawania
• Zaćma wskutek pracy w szkodliwych warunkach 
• Objawy zaćmy - co powinno zaniepokoić? 
• Zaćma - czy można zapobiegać? Jak leczyć?
• Odszkodowanie dla pracownika z tytułu choroby zawodowej 
• Zadośćuczynienie z tytułu choroby zawodowej 

Zaćma - przyczyny powstawania

Zaćma (katarakta) jest zmętnieniem soczewki powodującym, że do oka nie dostaje się odpowiednia ilość światła – w efekcie widzenie zostaje zaburzone. Schorzenie powstaje wskutek działania promieniowania podczerwonego bądź długofalowego nadfioletowego i sklasyfikowane zostało, jako choroba zawodowa. Rozwój zaćmy może trwać wiele lat, dlatego tak istotna jest profilaktyka, która może spowolnić rozwój choroby. 

Zaćma występuje u niemal wszystkich ludzi po 70. roku życia. Wcześniej wywołać ją mogą inne przyczyny: 

• stany zapalne oka, 
• urazy głowy, 
• długotrwałe przyjmowanie leków sterydowych, 
• zaburzenia metaboliczne (m.in. cukrzyca),
• geny, 
• kontakt oczu z chemikaliami, 
• praca w szkodliwych warunkach.

Zaćma wskutek pracy w szkodliwych warunkach 

Zaćma jest chorobą zawodową. Można się jej nabawić pracując w szkodliwych warunkach. Na zaćmę chorują: hutnicy, spawacze, a także pracownicy służby zdrowia.

Choroba zawodowa jest terminem z zakresu medycyny pracy, którego definicję można znaleźć w artykule 235 Kodeksu pracy: „Za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, które występują w środowisku pracy lub w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”. 

Przyczyny wystąpienia choroby zawodowej są różne i zależą od konkretnego narażenia zawodowego na czynniki szkodliwe dla zdrowia. W wykazie chorób zawodowych wyszczególniono dwa rodzaje schorzenia oczu, jakim jest zaćma, ujęte w zależności, od czego powstają: 

• zaćma wywołana przez działanie promieniowania podczerwonego bądź długofalowego nadfioletowego — jako choroba układu wzrokowego spowodowana czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi;
• zaćma popromienna (rentgenowska) — choroba wywołana działaniem promieniowania jonizującego.

Zaćma powstała wskutek działania promieniowania podczerwonego to inaczej zaćma podczerwienna, na którą chorują hutnicy (jest zwana chorobą hutników). Zapadają na nią spawacze – narażeni w pracy nie tylko na podczerwień, ale także na długofalowe promieniowanie nadfioletowe. W temacie zaćmy popromiennej, to może rozwinąć się u pracowników służby zdrowia – radiologów, techników rtg., pielęgniarek, stomatologów, w tym także u pracowników solariów.

Przyczyny powstawania zaćmy oka, jako choroby zawodowej są ściśle związane ze szkodliwymi warunkami w miejscu pracy. 

Objawy zaćmy - co powinno zaniepokoić? 

Rozwój jak i przebieg zaćmy może być różny. U jednych schorzenie rozwija się już w młodym wieku, u innych daje o sobie znać na starość. Czasem zaćma rozwija się bardzo szybko (kilka miesięcy), ale i bardzo powoli (kilkanaście lat, żeby być zauważoną). Chorobę zawsze cechuje pogorszenie widzenia – postrzeganie obiektów, jako zamglonych, nieostrych, czasem powoduje ból. Charakterystyczne dla zaćmy jest to, że jest odporna na soczewki i okulary korekcyjne – ich noszenie nie wpływa na poprawę widzenia. 

Zaćma - czy można zapobiegać? Jak leczyć?

Nie ma czegoś takiego, jak profilaktyka zaćmy – nie mamy wpływu na to czy choroba się rozwinie, czy nie. Nie należy jednak ignorować stanu wzroku, zwłaszcza pracując w szkodliwych warunkach, które sprzyjają rozwojowi zaćmy. Regularne kontrole u specjalisty, a także okresowe badania oczu są jedyną możliwością szybkiego wykrycia choroby.

Zaćma jest chorobą w pełni uleczalną. Można pozbyć się jej dzięki operacji, w trakcie której zostaje usunięta zmętniała soczewka i wymieniona na nową. Operację usunięcia zaćmy refunduje Narodowy Fundusz Zdrowia, niestety oczekiwanie na niego trwa dość długo. Można poddać się zabiegowi w prywatnej placówce zdrowia, jest jednak kosztowny. Rozwój zdiagnozowanej zaćmy opóźnia się dzięki zastosowaniu leków farmakologicznych. 

Okres, kiedy można wrócić do pracy po operacji usunięcia zaćmy uzależniony jest tempem gojenia tkanek. Przyjmuje się, że rekonwalescencja po zabiegu nie powinna być krótsza niż 4 tygodnie – w tym czasie należy unikać nadmiernego wysiłku oraz przestrzegać zaleceń lekarskich. Do pracy, która nie wymaga dźwigania ciężkich przedmiotów można wrócić po miesiącu od zabiegu. Praca fizyczna jest możliwa po minimum 3 miesiącach rekonwalescencji.

Odszkodowanie dla pracownika z tytułu choroby zawodowej 

Zgodnie z art. 11 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób – ubezpieczonemu pracownikowi, który wskutek choroby zawodowej doznał stałego bądź długofalowego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. 

Zadośćuczynienie z tytułu choroby zawodowej 

W niektórych przypadkach za chorobę zawodową pracownika, odpowiedzialny jest także pracodawca. Mowa tutaj o odpowiedzialności subsydiarnej w stosunku do odpowiedzialności instytucji ubezpieczeniowej – Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. 

Pracownik może dochodzić świadczeń uzupełniających na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Wysokość zadośćuczynienia zostaje ustalona na podstawie zebranego materiału dowodowego. Zgodnie z treścią art. 6 kodeksu, na pracowniku ciąży obowiązek wskazania wszystkich przesłanek odpowiedzialności cywilnej pracodawcy – w tym także przekonanie sądu orzekającego, że określona w pozwie suma zadośćuczynienia jest odpowiednia do stopnia doznanej krzywdy. 

Stwierdzenie choroby zawodowej może (ale nie musi) rodzić obowiązek pracodawcy do przeniesienia pracownika do innej pracy (w określonej sytuacji może także stanowić powód rozwiązania umowy o pracę). 

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu