24-miesięczne zatrudnienie na umowę o pracę na czas określony
Od dnia 22 sierpnia 2009 r. do dnia 20 listopada 2013 r. obowiązywała ustawa o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, zwana dalej ustawą antykryzysową. Pomimo utraty mocy obowiązującej wątpliwości dotyczące stanu prawnego wynikające z trudności interpretacyjnych ustawy dotykają pracodawców nawet dzisiaj. Najbardziej kontrowersyjnym przepisem tej ustawy jest jej art. 13, który stanowi, że łączny okres zatrudnienia na podstawie umowy (bądź kilku umów, jeżeli pomiędzy ich zawarciem nie upłynął okres 3 miesięcy) na czas określony nie może przekraczać 24 miesięcy. Podkreślenia wymaga, że do naruszenia tego przepisu dojdzie z chwilą przekroczenia limitu czasowego 24 miesięcy, liczonego od dnia wejścia w życie nowych regulacji, a nie tylko w przypadku, gdy jedna z umów o pracę na czas określony została zawarta na okres dłuższy. Nie będzie jednak dotyczyć terminowego okresu zatrudnienia przed dniem wejścia w życie ustawy. Jednocześnie przepis ten nie zawiera żadnej sankcji, która wystąpi w przypadku przekroczenia ustanowionego limitu trwania takiego stosunku pracy.
Czy zawsze trzecia umowa musi być umową na czas nieokreślony?
Trzecia umowa na czas nieokreślony?
Natomiast art. 34 i 35 ustawy antykryzysowej, które stanowią, że do umów o pracę, które trwają w dniu 1 stycznia 2012 r. stosuje się art. 251 KP, natomiast nie stosuje się go do umów trwających w dniu wejścia w życie ustawy – a zamiast niego stosuje się wspomniany art. 13. Art. 251 KP to ten przepis, który ustanawia zasadę, iż trzecia umowa na czas określony przekształca się z mocy prawa w umowę na czas nieokreślony. Powyższe przepisy spowodowały sporo zamieszania interpretacyjnego. Jednocześnie art. 13 ustawy antykryzysowej stosuje się do wszystkich przedsiębiorców, a nie tylko do tych, w stosunku do których nastąpił spadek obrotów gospodarczych.
Trzecia umowa o pracę na czas określony
Sankcja za naruszenie limitu czasu zatrudnienia
Ustawodawca nie przewidział żadnej sankcji za naruszenie limitu, co nie oznacza jednak, że taka sankcja nie występuje. Przekroczenie 24-miesięcznego okresu zatrudnienia na umowę o czas określony jest równoznaczne w skutkach z zawarciem umowy na czas nieokreślony. Tak stwierdził ostatecznie Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 23 września 2014 r. (sygn. akt III PZP 2/14). Warto zatem ponownie prześledzić sposób zatrudnienia pracowników na umowy terminowe w okresie od 22 sierpnia 2009 r. do 20 listopada 2013 r., gdyż może się okazać, że część z pracowników jest zatrudniona na podstawie umów na czas nieokreślony. Będzie to miało ogromne znaczenie w przypadku ustalania zarówno uprawnień pracowniczych, jak i – przede wszystkim – w odniesieniu do trybu wypowiedzenia takiej umowy, a to ze względu na fakt, że wypowiedzenie umowy bezterminowej musi być odpowiednio uzasadnione oraz objęte jest innym okresem wypowiedzenia. W przypadku niedopatrzenia można narazić się na zarzut niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę.
Co ciekawe, obecnie sądy pracy rozstrzygając takie sprawy na rzecz pracownika orzekają jednak o zniesieniu kosztów postępowania z uwagi na uzasadnione wątpliwości interpretacyjne związane z pierwszą ustawą antykryzysową.
Polecamy serwis: Umowa o pracę
Autor: Karol Sienkiewicz, radca prawny, partner w kancelarii Sienkiewicz, Jaroszewski, Zamroch. Radcowie prawni sp.p., autor bloga poświęconego zbiorowemu prawu pracy prawodlapracodawcy.pl