Urlop wypoczynkowy, zgodnie z art. 161 Kodeksu pracy[1] powinien zostać udzielony przez prac dawce w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Tym samym urlop winien zostać wykorzystany w bieżącym roku kalendarzowym. W celu organizacji urlopów pracowniczych, u pracodawcy w zakładzie, którego działają związki zawodowe tworzy się plan urlopów.
Polecamy: Twój urlop. To Ci się należy! - Kolekcja Poznaj swoje prawa!
Organizacje związkowe mogą wyrazić zgodę na odstąpienie od procedury planowania urlopów (art. 163 § 11 k.p.).
Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy (art. 163 § 1 k.p.). Pomimo, że plan urlopów jest dokumentem wewnątrzzakładowym, nie daje gwarancji na skorzystanie z urlopu wypoczynkowego. Należy pamiętać, że stosunek pracy łączący pracownika i pracodawcę jest stosunkiem zobowiązaniowym. Tym samym pracodawca został wyposażony w prawo do odwołania z urlopu wypoczynkowego pracownika, a pracownik został zobowiązany do stawiennictwa w pracy. Odwołanie z urlopu jest poleceniem służbowym i realizacją obowiązku pozostawania w dyspozycji pracodawcy.
Jednakże pracodawca nie może w sposób dowolny odwołać pracownika z urlopu. Przepisy przewidują, że odwołanie może nastąpić z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, a więc tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu (art. 167 § 1 k.p.). Tym samym podstawą odwołania z urlopu nie mogą być prace, czynności wcześniej planowane i znane stronom w chwili udzielania pracownikowi urlopu.
Przykładami nadzwyczajnych okoliczności uzasadniających odwołanie z urlopu i konieczność powrotu pracownika do pracy mogą być: awaria, niezapowiedziana kontrola zewnętrzna, kataklizmy naturalne (susza, powódź i inne), choroba innego pracownika.
Pamiętaj!
Pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu.
[1] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r., tj. Dz. U. 2019, poz. 1040 z późniejszymi zmianami