Z pewnością każdy posiadacz telefonu komórkowego kilka razy w tygodniu odbiera SMS-a, z którego wynika, że czeka już na niego luksusowy samochód, bądź też znaczna ilość pieniędzy. Kto by nie chciał, żeby tak było naprawdę. Rzeczywistość jest jednak zupełnie inna, gdyż często okazuje się, że wysłanie odpowiedzi na takiego SMS-a nie jest bezpłatne, pomimo, że nas tak zapewniano, a samochód nie czeka, ale mamy wziąć udział w konkursie, w którym możemy go wygrać. Oczywiście, bardziej rozsądni usuną takiego SMS-a, jednak, jeżeli już się stało i uwierzyliśmy w treść otrzymanej wiadomości, to warto wiedzieć, że takie SMS-y mogą być uznane przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej „UOKIK”) za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów.
Decyzje Prezesa UOKiK
Dnia 4 stycznia 2011 r. na oficjalnej stronie UOKiK ukazał się komunikat prasowy, z którego wynika, że w grudniu 2010 roku zapadły dwie kluczowe decyzje Prezesa UOKiK odnośnie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w grach i zabawach SMS-owych.
W dniu 20 grudnia 2010 r., decyzją Prezesa UOKiK nr RBG-20/2010, za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów uznano działania PRONATAN w Krakowie polegające na wprowadzeniu konsumentów w błąd na stronach internetowych http://www.datasmierci.opole.pl, http://www.datasmierci.kepno.pl oraz http://www.data-smierci.pl co do rzeczywistej ceny za sprawdzenie, za pomocą SMS-a, wyniku testu mającego na celu ustalenie przewidywanej daty śmierci.
Natomiast, w dniu 21 grudnia 2010 r. Prezes UOKiK, decyzją nr RPZ-30/2010, uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, działania Internetq Poland Sp. z o.o. – organizatora loterii audiotekstowej „Pusty SMS”, polegające na formułowaniu treści komunikatów SMS, kierowanych do konsumentów w ramach ww. loterii w sposób sugerujący pewność wygranej, co stanowi nieuczciwa praktykę rynkową w rozumieniu art. 9 pkt 8 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 171, poz. 1206). Decyzje te wraz z treścią przykładowych SMS-ów znajdą Państwo również na oficjalnej stronie UOKiK.
Zobacz serwis: Prawa konsumenta
Warto w tym miejscu podkreślić, iż oba postępowania przed Prezesem UOKiK zostały wszczęte z urzędu w związku z licznymi skargami konsumentów dotyczącymi działań wyżej wskazanych przedsiębiorców. Konsumenci, którzy brali udział w organizowanych przez te podmioty zabawach zarzucali im m. in. niewłaściwe informowanie ich o kosztach usług, formach płatności, wreszcie niejasne warunki uczestnictwa w organizowanych zabawach. Pojawiły się również zarzuty wyłudzeń ze strony tych przedsiębiorców z powodu braku informacji o rzeczywistych kosztach ich usług.
Zobacz: Abonenci szykują zbiorowy pozew przeciwko sieci Era
Naruszenie zbiorowego interesu konsumentów
Jak ustalił Prezes UOKiK w obu stanach faktycznych doszło do naruszenia zbiorowego interesu konsumentów poprzez praktykę sprzeczną z ustawą o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.
Działania tych przedsiębiorców polegały na wprowadzaniu w błąd co do rzeczywistej ceny usługi, eksponowaniu elementów dezinformujących konsumenta oraz formułowaniu komunikatów sugerujących określone nieprawdziwe zdarzenia. W związku z tym, konsumenci podejmowali decyzję o uczestnictwie czy kontynuacji uczestnictwa, której nie podjęliby, gdyby wiedzieli jakie są faktyczne koszty i warunki zabawy.
Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy wobec konsumenta
W świetle tych decyzji należy przypomnieć, że każdy przedsiębiorca jest zobowiązany przestrzegać obowiązków informacyjnych związanych ze swoimi usługami kierowanymi do konsumentów, czyli m. in. w sposób jasny informować ich o cenie usługi, warunkach uczestnictwa, regulaminie oraz zamieścić dokładne dane organizatora i wskazać miejsce i sposób składania ewentualnych reklamacji.
W tym zakresie kluczowe znaczenie mają ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.) oraz ww. ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Prowadzenie działalności gospodarczej z naruszeniem przepisów tych ustaw może doprowadzić nie tylko do publikacji decyzji Prezesa UOKiK na koszt przedsiębiorcy w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim (jak w przypadku decyzji RBG-20/2010), ale również do nałożenia kary pieniężnej przez Prezesa UOKiK na sprawcę naruszeń, która może wynosić nawet do 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary.
Przedsiębiorca winny naruszenia może być ukarany na kwotę wynoszącą nawet 10 proc. przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary.
Natomiast konsumenci powinni pamiętać, że zgodnie z obowiązującym prawem, UOKiK podejmuje działania w przypadku naruszenia ich zbiorowych interesów. W sprawach indywidualnych zaś bezpłatną pomoc prawną konsumenci mogą uzyskać m. in. u miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów.
Podsumowanie
Podsumowując, należy pamiętać, że przedsiębiorca, który wprowadza konsumentów w błąd co do rzeczywistej ceny usługi lub formułuje treści komunikatów SMS kierowanych do konsumentów w ramach organizowanej przez siebie gry w sposób sugerujący pewność wygranej musi liczyć się z tym, że jego działania zostaną uznane przez UOKiK za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów.
Zobacz serwis: Konsument - telekomunikacja