Zakład opiekuńczo-leczniczy. Jak się dostać? Ile kosztuje?

Katarzyna Redmerska
Dziennikarka medyczno-prawna
rozwiń więcej
Komu przysługuje pobyt w ZOL? / Shutterstock

Zakład opiekuńczo-leczniczy - jak się dostać? Zakłady opiekuńczo-lecznicze (ZOL) to wszelkie placówki, które w swojej nazwie mają określenie „zakład opiekuńczo-leczniczy". Celem ośrodków jest objęcie całodobową opieką osób, które nie wymagają hospitalizacji, jednakże ze względu na zły stan zdrowia oraz trudną sytuację rodzinną nie mogą pozostawać w swoim środowisku domowym – wymagają kontynuacji leczenia i całodobowej specjalistycznej opieki, pielęgnacji, a także rehabilitacji. Jakie są zasady przejęcia i koszty pobytu w ZOL? 

rozwiń >

Zakład opiekuńczo-leczniczy - jaka jest jego funkcja?

Funkcją zakładu opiekuńczo-leczniczego jest objęcie całodobową opieką i leczeniem osób po przebytej ostrej fazie leczenia szpitalnego, które mają ukończony proces diagnozowania, leczenia operacyjnego bądź też intensywnego leczenia zachowawczego. Nie wymagają dalszej hospitalizacji, ale przez wzgląd na stan zdrowia, jak i stopień niepełnosprawności oraz brak możliwości samodzielnego funkcjonowania w środowisku domowym – wymagają stałego nadzoru poprzez: 

  • opiekę lekarską, 
  • opiekę pielęgniarską, 
  • usprawnianie ruchowe i działania fizjoterapeutyczne, 
  • leczenie farmakologiczne,
  • zapewnienie niezbędnych konsultacji specjalistycznych,
  • zapewnienie niezbędnych badań diagnostycznych,
  • ustalenie i stosowanie diety, 
  • stymulację metodami terapeutycznymi i psychoterapeutycznymi do aktywności życiowej, 
  • przygotowanie rekonwalescenta i jego rodziny (opiekuna) do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych, 
  • zapobieganie powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego i unieruchomienia, 
  • zmniejszenie skutków upośledzenia ruchowego i przygotowanie do życia w społeczeństwie. 

Zgodnie z wymogami NFZ pacjent ma prawo do korzystania z przepustek w wymiarze do 10 proc. czasu pobytu w zakładzie (3 dni w ciągu miesiąca).  

Rodzaje zakładów opiekuńczo-leczniczych 

Przez wzgląd na kondycję kierowanego do ZOL pacjenta, rozróżnia się następujące rodzaje placówek: 

  • o profilu ogólnym – dla przewlekle chorych i niepełnosprawnych; 
  • specjalistyczne – ukierunkowane na konkretne schorzenia (np. dla psychicznie chorych, osób z Alzheimerem, niepełnosprawnych intelektualnie); 
  • dla określonych odbiorców – dzieci i dorośli. 

Zakład opiekuńczo-leczniczy - zasady przyjęcia

Zasady przyjęcia do ZOL określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2012 roku w sprawie kierowania do zakładów opiekuńczo– leczniczych i pielęgnacyjno–opiekuńczych. W myśl art. 54 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej „Osoba wymagająca wzmożonej opieki medycznej kierowana jest na podstawie art. 33a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) do zakładu opiekuńczo-leczniczego lub pielęgnacyjno-opiekuńczego.”

Jak już była mowa powyżej, do zakładu przyjmowany jest pacjent, który wymaga całodobowych świadczeń pielęgnacyjnych, w przebiegu choroby przewlekłej u którego zakończony został proces diagnostyczny, leczenie operacyjne – jednakże w ocenie kartą oceny pacjenta (w skali Barthel) kierowanego do ZOL, uzyskał 40 punktów lub mniej. NFZ finansuje pobyty pacjentów ocenionych wyłącznie do 40 punktów według skali Barthel, z pominięciem kosztów wyżywienia oraz zakwaterowania. 

O skierowanie do zakładu opiekuńczo-leczniczego może wystąpić: 

  • osoba ubiegająca się o skierowanie, 
  • przedstawiciel ustawowy chorego, 
  • inna osoba, 
  • zakład opieki zdrowotnej. 

Zakłady opiekuńczo-lecznicze mogą także świadczyć usługi w sposób komercyjny – zasady i tryb przyjęcia pacjentów ustala indywidualnie dana placówka.  

Zakład opiekuńczo-leczniczy - wymagane dokumenty

Ubiegając się o miejsce w ZOL należy zebrać następujące dokumenty: 

  • Wniosek o wydanie skierowania do ZOL. 
  • Skierowanie do ZZOL wystawione przez lekarza. 
  • Wywiad pielęgniarski i Zaświadczenie Lekarskie osoby chcącej zostać przyjętą do ZOL ze względu na stan zdrowia (wymaga całodobowej opieki, pielęgnacji lub rehabilitacji, a nie wymaga hospitalizacji). 
  • Skala Barthel (uzyskanie maksymalnie 40 pkt.). 
  • Karta kwalifikacji pacjenta do udzielenia świadczeń w ZOL.
  • Dokumenty medyczne osoby, która ma zostać przyjęta do ZOL. 
  • Dokumenty stwierdzające wysokość dochodu. 
  • Oświadczenia. 
  • Dokumenty (kserokopie dowodu osobistego, legitymacji rencisty czy emeryta). 

W przypadku pacjentów, którzy nie są w stanie w pełni świadomie udzielić zgody na umieszczenie w placówce, konieczne jest uzyskanie postanowienia Sądu Rodzinnego o umieszczeniu bez zgody.

Wniosek o objęcie pacjenta opieką tego rodzaju wystawia lekarza rodzinny lub lekarz z oddziału szpitalnego po zakończonym leczeniu w warunkach szpitalnych. Wniosek formułowany jest w oparciu o dokładną ocenę i analizę stanu zdrowia chorego, sytuacji socjalnej, wydolności opiekuńczej rodziny i środowiska oraz zakresu niezbędnej pomocy i opieki. Następnie wniosek przekazywany jest lekarzowi wyznaczonemu przez organ kierujący, który zajmuje się dokonaniem kwalifikacji. 

Zakład opiekuńczo-leczniczy - opłata za pobyt

Zgodnie z art. 18 pkt 1 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych: świadczeniobiorca przebywający w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej, który udziela świadczeń całodobowych, ponosi koszty wyżywienia i zakwaterowania. Miesięczną opłatę ustala się w wysokości odpowiadającej 250 proc. najniższej emerytury, z tym, że opłata nie może być wyższa niż kwota odpowiadająca 70 proc. miesięcznego dochodu świadczeniobiorcy w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej. 

Zakład opiekuńczo-leczniczy - czas oczekiwania na decyzję

Osoba ubiegająca się o przyjęcie do placówki powinna otrzymać decyzję o przyjęciu w ciągu 3 miesięcy bądź zostać umieszczona na liście oczekujących i w okresie 12 miesięcy przyjęta. W przypadku uzasadnionych stanem zdrowia lub zdarzeniem losowym – osoba ubiegająca się może być przyjęta poza kolejnością.  

Prawo
Dłuższe terminy ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności – projekt rozporządzenia MRPiPS
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.
30 kwi 2025

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]
30 kwi 2025

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]
30 kwi 2025

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk
01 maja 2025

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

pokaż więcej
Proszę czekać...