Prawo do ponadstandardowych świadczeń zdrowotnych

Prawo do ponadstandardowych świadczeń zdrowotnych /fot. Fotolia
Prawo do ponadstandardowych świadczeń zdrowotnych doznaje ograniczenia wskutek przyjętej przez NFZ oraz resort zdrowia interpretacji, zgodnie z którą obywatel ma prawo do świadczenia zdrowotnego albo bezpłatnie albo pełnopłatnie. Obywatele nie mogą więc dopłacać do ponadstandardowych świadczeń.

Prawo pacjenta do informacji

Niestety, umowy z NFZ są tak skonstruowane, że pacjent nie ma możliwości dochodzenia praw. Ich stronami są bowiem NFZ i świadczeniodawca - piszą w liście do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Konfederacja Lewiatan i Polska Unia Szpitali Specjalistycznych. Pracodawcy uważają, że działania NFZ zakwalifikować można jako spełniające przesłanki naruszania obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji, o którym mowa w art. 24 ust. 2 pkt 2 UOKiK w związku z art. 12 zd. 1 ustawy o prawach pacjenta. Dlatego w tej sprawie zwrócili się do prezesa UOKiK.

Prawo pacjenta do informacji a zakaz reklamy aptek

Prawo do ochrony zdrowia

Zgodnie z przyjętą przez NFZ i Ministerstwo Zdrowia interpretacją, obywatel ma prawo do świadczenia zdrowotnego:

  • bezpłatnie (w ramach składki zdrowotnej) albo
  • płatnego (prywatnego).

Nie ma możliwości - zdaniem tych organów - do „łączenia" obu tych form. Zatem obywatel nie ma prawa do dopłacenia do świadczenia zdrowotnego, aby otrzymać świadczenie lepszej jakości, bardziej właściwe z uwagi na typ schorzenia czy choroby współistniejące. Obywatel musi więc wybrać czy będzie leczony w ramach składki czy też zgodzi się na wywłaszczenie z prawa do bezpłatnego leczenia i w tym zakresie będzie się leczył jedynie prywatnie (z własnych środków), pomimo opłacanej składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Nie ma żadnej podstawy, aby wywłaszczać pacjenta z prawa skorzystania z pieniędzy stanowiących jego składkę zdrowotną tylko dlatego, że chce otrzymać świadczenie wyższej jakości.

Prawo pacjenta do prywatności

Dopłata do świadczeń gwarantowanych – nie możliwa

Konfederacja Lewiatan i Polska Unia Szpitali Specjalistycznych zwróciły się do prof. dr hab. Tadeusza Skocznego - kierownika Centrum Studiów Antymonopolowych i Regulacyjnych WZ UW, z prośbą o wydanie ekspertyzy dotyczącej możliwości uznania działań NFZ, polegających na uniemożliwieniu świadczeniodawcom pobierania od pacjentów opłat dodatkowych za wykonywanie usług wykraczających poza świadczenia gwarantowane finansowane ze środków publicznych, za naruszenie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Skutkiem przyjęcia przez NFZ zakazu możliwości wykonania świadczenia ponad standard (przy dofinansowaniu usługi przez świadczeniobiorcę) jest - zdaniem profesora T. Skocznego  - brak możliwości prowadzenia działalności w zakresie udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Tym samym, NFZ - organizując system oraz określając warunki udzielania świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie umów - wpływa na zachowania rynkowe świadczeniodawców i ingeruje w stan oraz rozwój konkurencji na rynku udzielania świadczeń w ww. rodzaju.

Ministerstwo Zdrowia, jak i NFZ nie są wstanie wskazać przepisu, który stanowi podstawę do wysnuwania wniosków, że pacjent może być leczony wyłącznie ze środków publicznych albo z prywatnych.

Dochodzenie roszczeń w prawie medycznym

Podstawa prawna:

Art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. 2000 nr 22 poz. 271 z późn. zm.).

Art. 12 zd. 1 ustawy ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. 2009 nr 52 poz. 417 z późn. zm).

Prawo
Jawność płac - początek zmian 24 grudnia 2025 r. Co naprawdę się zmienia teraz, co za pół roku a co jeszcze później?
22 gru 2025

W Wigilię 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu pracy dotyczące przejrzystości wynagrodzeń w procesie rekrutacyjnym. Pracodawcy będą musieli przekazywać kandydatom informację o proponowanym wynagrodzeniu (kwocie lub przedziale) oraz stosować neutralny język w ofertach pracy. Kolejne rozwiązania wynikające z unijnej dyrektywy o równości wynagrodzeń mają zostać wdrożone w prawie krajowym do 7 czerwca 2026 r., przy czym część obowiązków (np. raportowanie) będzie uruchamiana etapami w kolejnych latach.

Nowa ulga dla posiadaczy studni, która wzbudza kontrowersje – „jak tylko ludzie dowiedzą się o tym, że procedujemy taką ustawę, to od jutra u nas będą kopali następne studnie”. Kto ostatecznie zostanie zwolniony z opłaty i będzie mógł uniknąć nawet 60 tys. zł kary?
22 gru 2025

W dniu 17 października 2025 r., do Sejmu został wniesiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo wodne, który zakłada czasowe zwolnienie z opłaty legalizacyjnej za urządzenie wodne wykonane bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego oraz warunkowe zwolnienie z przewidzianych w ustawie kar pieniężnych. Oszacowano, że na rozwiązaniu przewidzianym w projekcie, może skorzystać nawet 40 tys. gospodarstw rolnych, jednak – nie tylko rolnicy będą mogli bezkosztowo zalegalizować swoje studnie. Ten aspekt wzbudził niemałe kontrowersje podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Prezenty stanowią nawet do 40 proc. świątecznych wydatków większości Polaków [BADANIE]
22 gru 2025

Polacy wskazują, jaką część ich bożonarodzeniowego budżetu stanowią wydatki na prezenty. Spośród 10 wariantów odpowiedzi najczęściej wybierane są przedziały 20-30% oraz 30-40% – odpowiednio 18,5% i 18,2%. Na trzecim miejscu jest zakres 40-50%, podawany przez 12,9% rodaków. Na czwartej pozycji widać 10-20% – 11,3% wskazań. Z kolei 10,2% ankietowanych jest niezdecydowanych. 8,4% respondentów deklaruje 50-60%. Natomiast 6,6% badanych nie kupuje żadnych prezentów.

Alimenty, gdy rodzic nie pracuje. Ile wynoszą?
22 gru 2025

Przepisy nie określają wprost ile powinny wynosić alimenty, jeżeli rodzic pozostaje bez zatrudnienia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera jednak ważne zasady. Czy możliwe jest zatem zaprzestanie płacenia alimentów, jeśli brakuje stałej pracy?

Przekazanie pracownikowi informacji o warunkach pracy i płacy to za mało. Jakie jeszcze obowiązki obciążają pracodawcę?
22 gru 2025

Choć co do zasady strony stosunku pracy są równe, to jednak z uwagi na jego charakter i fakt, że pracodawca jest podmiotem profesjonalnym, na gruncie prawa pracy zapewniono szereg narzędzi, które umacniają pracownika i zapewniają realizację przysługujących mu praw. Dotyczy to w szczególności informowania o warunkach pracy.

Nie każdego zatrudnianego pracownika trzeba skierować na badania. Dlaczego? Przepisy jasno to wskazują
21 gru 2025

Aby pracodawca zgodnie z przepisami mógł dopuścić zatrudnianego pracownika do pracy, ten musi legitymować się wymaganym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwskazań do jej wykonywania. Jednak ta zasada nie obowiązuje w każdym przypadku. Dlaczego?

Od grudnia uważaj na dane udostępniane w czasie rekrutacji. Przepisy się zmieniają, a mało kto zwraca na to uwagę
20 gru 2025

Katalog danych, których udostępnienia można żądać od kandydata przed zatrudnieniem jest ograniczony. W grudniu 2025 r. w tym zakresie zajdzie też jedna mała, ale niezwykle istotna zmiana. Mało się o niej mówi, a wiele osób w ogóle nie zwraca na to uwagi.

Gorzka niespodzianka dla korzystających z kominków i centralnego ogrzewania. Można zapłacić wysoką grzywnę
21 gru 2025

Jak co roku wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego ponownie da się wyczuć duszący zapach dymu unoszącego się z kominów. Niestety, nie każdy korzysta wyłącznie z dozwolonych paliw, powodując tym samym smog oraz zwiększając zanieczyszczenie powietrza. Osoby, które wrzucają do pieców i kominków śmieci, muszą liczyć się z dotkliwymi karami.

Czy w tym roku na Wigilię obowiązuje zakaz sprzedaży żywego karpia? Czy grożą za to kary? Co mówią przepisy?
20 gru 2025

Co roku przed świętami Bożego Narodzenia wraca debata o sprzedaży żywych karpi. Istnieje grono zwolenników tradycji, a także ich przeciwników. Czy w 2025 roku obowiązują jakieś nowe przepisy zakazujące handlu żywymi karpiami? Jakie kary ewentualnie grożą za łamanie prawa? Sprawdzamy aktualny stan prawny i wyjaśniamy na co zwrócić uwagę podczas rybnych świątecznych zakupów.

Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu? Radca prawny objaśnia cały mechanizm i tłumaczy z „bankowego” na nasze
20 gru 2025

WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate. Brzmi to trochę jak nazwa skomplikowanej procedury technicznej i szczerze mówiąc - dla Twojego domowego budżetu ma podobne znaczenie. To właśnie ten parametr, niczym niewidzialna ręka, steruje wysokością rat milionów kredytów hipotecznych i leasingów w Polsce. Ale tu pojawia się pewien paradoks. Mimo że ten wskaźnik zagląda do portfela niemal każdemu z nas, zasady jego powstawania są dla większości ludzi - a nawet i przedsiębiorców - równie czytelne, co instrukcja obsługi promu kosmicznego.

pokaż więcej
Proszę czekać...