Świadczenia z ZUS dla osób z chorobą nowotworową
Osoby ubezpieczone w ZUS mogą liczyć na różnego rodzaju świadczenia związane z chorobą jaką jest rak. Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wylicza następujące świadczenia:
- zasiłek chorobowy,
- świadczenie rehabilitacyjne,
- renta z tytułu niezdolności do pracy,
- renta szkoleniowa,
- renta socjalna,
- dodatek pielęgnacyjny,
- zasiłek opiekuńczy.
Zasiłek chorobowy
Zasiłek chorobowy przysługuje w przypadku przedłużenia się choroby powyżej 33 dni. Do 33 dni nieobecności w pracy z powodu choroby na podstawie zwolnienia lekarskiego pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe. Inaczej jest w sytuacji osób po 50 roku życia – pracodawca płaci wówczas do 14 dni choroby. Wynagrodzenie chorobowe wynosi 80% wynagrodzenia pracownika.
Po tych terminach wypłatę przejmuje ZUS i osoba chora zaczyna otrzymywać zasiłek chorobowy. Maksymalny okres pobierania zasiłku wynosi 182 dni. Wysokość zasiłku dla chorych na raka wynosi:
- 80% podstawy wymiaru,
- 70% podstawy wymiaru - za okres pobytu w szpitalu.
W przypadku pracownika, który ukończył 50 lat od roku następującego po roku ukończenia 50 lat, za pobyt w szpitalu od 13 do 33 dnia niezdolności do pracy przysługuje zasiłek w kwocie 80% podstawy wymiaru. Dotyczy to także pracy nakładczej i służby zastępczej.
Wykonywanie działalności zarobkowej pozbawia prawa do zasłku.
Więcej o wysokości zasiłku chorobowego dowiesz się z artykułu: Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego w 2020 r.
Świadczenie rehabilitacyjne
Po upływie wspomnianych wyżej 182 dni pobierania zasiłku chorobowego istnieje możliwość uzyskania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Przysługuje ono osobie, która nadal pozostaje niezdolna do pracy w związku z chorobą nowotworową, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy (musi zostać to jasno potwierdzone w orzeczeniu lekarza orzecznika ZUS). Długość pobierania świadczenia uzależniona jest od czasu, który jest niezbędny do powrotu zdolności do wykonywania pracy. Maksymalnie można korzystać ze świadczenia do 12 miesięcy. O zdolności/niezdolności do pracy orzeka lekarz orzecznik ZUS.
Wysokość świadczenia w okresie pierwszych 3 miesięcy wynosi 90%, a w kolejnych miesiącach będzie to 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
Aby otrzymać świadczenie należy złożyć stosowny wniosek do ZUS: druk ZNp-7. Dokument można złożyć najwcześniej na 6 tygodni przed końcem zwolnienia lekarskiego.
Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne ZUS ZNp-7 - druk
ZUS
Wykonywanie działalności zarobkowej wyklucza możliwość pobierania świadczenia rehabilitacyjnego.
Renta z tytułu niezdolności do pracy
Osoba chora na raka może otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy. Musi w tym celu spełniać trzy poniższe warunki:
- jest niezdolna do pracy (niezdolność częściowa lub całkowita);
- posiada wymagany okres składkowy i nieskładkowy czyli minimum 5 lat w ciągu ostatnich 10 lat (dotyczy osób po 30 roku życia);
- niezdolność powstała w trakcie okresu ubezpieczenia lub maksymalnie w ciągu 18 miesięcy od ustania tego okresu.
Aby otrzymać rentę, należy złożyć wniosek ERN do ZUS. Co istotne, nie ma możliwości otrzymania renty w przypadku pobierania innych świadczeń z tytułu niezdolności do pracy: zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy.
W odróżnieniu od zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego pobieranie renty z tytułu niezdolności do pracy nie uniemożliwia podjęcia działalności zarobkowej. Osiąganie zbyt wysokiego przychodu może jednak wpłynąć na zawieszenie lub zmniejszenie renty.
Najniższa kwota renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi obecnie 1100 zł, natomiast najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy równa jest 825 zł. Odpowiednie zmniejszenie wysokości renty nastąpi w przypadku przekroczenia kwoty przychodu odpowiadającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Od 1 września 2019 r. kwota ta wynosi 3387,50 zł. Natomiast przekroczenie kwoty przychodu odpowiadającej 130% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego powoduje zawieszenie wypłaty renty. Od 1 września 2019 r. limit ten wynosi 6291,10 zł. Kwotą maksymalnego zmniejszenia od 1 marca 2019 r. jest 599,04 zł (w przypadku renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy) i 449,31 zł (w przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy).
O szczegółach dotyczących ubiegania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy dowiesz się tutaj: Renta z tytułu niezdolności do pracy z ZUS 2019 – wniosek, wzór, załączniki
Renta szkoleniowa
Jeśli ze względu na chorobę pracownik nie jest w stanie wykonywać dotychczasowej pracy, a spełnia warunki wymagane do renty z tytułu niezdolności do pracy, może starać się o rentę szkoleniową z ZUS. Musi zostać orzeczona celowość przekwalifikowania. Rentę szkoleniową pobiera się do 6 miesięcy. W tym czasie powinno się uzyskać kwalifikacje zawodowe, które przy aktualnym stanie zdrowia pozwolą na wykonywania pracy. Jeśli jednak okres ten nie wystarczy, aby dana osoba odpowiednio się przekwalifikowała, wówczas wydłuża się ten czas. Limit wynosi 36 miesięcy. Może także dojść do skrócenia tego okresu, gdy starosta stwierdzi brak możliwości przekwalifikowania do innego zawodu lub osoba zainteresowana nie poddaje się temu przekwalifikowaniu.
Wysokość renty równa się 75% podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy. Nie może być ona niższa niż najniższa kwota renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy czyli od 1 marca 2019 r. jest to kwota 825,00 zł. Jeśli osoba zainteresowana rentą osiąga przychód z tytułu działalności objętej obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, nie otrzyma tego świadczenia.
Więcej informacji o rencie szkoleniowej znajdziesz tutaj: Renta szkoleniowa z ZUS - wysokość 2019/2020
Renta socjalna
Kolejnym rodzajem świadczenia przysługującego z ZUS dla osób chorych na raka jest renta socjalna. Może być pobierana stale, jeśli niezdolność do pracy jest trwała. Aby ją otrzymać, należy spełniać następujące warunki:
- pełnoletność
- stwierdzenie przez lekarza orzecznika ZUS całkowitą niezdolność do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia; w trakcie nauki (także podczas wakacji lub urlopu dziekańskiego): w szkole lub w szkole wyższej – zanim skończyłeś 25 lat lub w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Kwota renty socjalnej jest równa najniższej rencie z tytuły całkowitej niezdolności do pracy i od 1 marca 2019 r. do 29 lutego 2020 r. wynosi 1100 zł brutto. Podlega corocznej waloryzacji. Podczas pobierania renty można wykonywać pracę zarobkową, ale należy pamiętać o limicie przychodu w wysokości 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ogłoszonego ostatnio przez prezesa GUS do celów emerytalnych. Od 1 września 2019 r. do 30 listopada 2019 r. jest to 3387,50 zł. Po przekroczeniu tej kwoty, wypłata świadczenia z ZUS zostanie zawieszona.
Pobierz: Wniosek o rentę socjalną z ZUS
Więcej informacji w artykule: Renta socjalna 2019 - brutto, komu przysługuje
Dodatek pielęgnacyjny
Osobom pobierającym już emeryturę, rentę rodzinną lub rentą z tytułu niezdolności do pracy w przypadku niezdolności do samodzielnej egzystencji przysługuje dodatek pielęgnacyjny. O niezdolności do samodzielnej egzystencji orzeka lekarz orzecznik ZUS.
Otrzymuje się go na wniosek uprawnionego składany do ZUS. Obecnie wynosi 222,01 zł i jest wypłacany razem z dotychczas otrzymywanym świadczeniem.
Więcej o dodatku pielęgnacyjnym: Dodatek pielęgnacyjny - wniosek, wysokość 2019/2020
Zasiłek opiekuńczy
Zasiłek opiekuńczy przysługuje osobie sprawującej opiekę nad osobą chorą na nowotwór. Może to być dziecko bądź inny chory członek rodziny. Opieka nad chorym dzieckiem do lat 14 pozwala na 60 dni otrzymywania zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym, natomiast opieka nad starszym dzieckiem lub innym starszym chorym członkiem rodziny daje prawo jedynie do 14 dni zasiłku opiekuńczego w roku. Zasiłek opiekuńczy w wymiarze miesięcznym wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
Więcej informacji o zasiłku opiekuńczym znajduje się w artykule: Zasiłek opiekuńczy 2019 - komu przysługuje i ile wynosi
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 645)
Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1455)