Czynność okazania w polskim procesie karnym

Roland Szymczykiewicz
Adwokat
rozwiń więcej
Czynność okazania w polskim procesie karnym
Zgodnie z treścią przepisu art. 173 KPK osobie przesłuchiwanej można okazać inną osobę, jej wizerunek lub rzecz w celu jej rozpoznania. Okazanie powinno być przeprowadzone tak, aby wyłączyć sugestię. Z czynności tej obligatoryjnie sporządza się protokół, można również jej przebieg zarejestrować za pomocą aparatury rejestrującej dźwięk lub obraz. Jest to, co do zasady czynność niepowtarzalna, a jej przebieg może w istotny rzutować na dalszy tok procesu karnego.

Zgodnie z powyższymi uwagami należy podkreślić dużą wagę okazania jako czynności dowodowej oraz fakt, iż jest to w zasadzie czynność niepowtarzalna. Okazanie może polegać na okazaniu osoby lub rzeczy, a także ich wizerunków w dowolnie utrwalonej formie (zdjęcie, wideo etc.).

Celem okazania jest naturalnie identyfikacja danej osoby lub rzeczy. Z istoty procesu karnego najczęściej okazywani osobom trzecim są podejrzany, oskarżony, rzadko osoba, którą podejrzewa się, że mogła popełnić dany czyn. Ta identyfikacja jest ważna, bo może być istotna w kontekście przypisania danej osobie sprawstwa za dany czyn.

Sąsiadowi, który widział zdarzenie napadu pod jego blokiem i który z okna widział jego sprawców, mogą być okazani podejrzani w celach identyfikacyjnych.

Zobacz serwis: Postępowanie dowodowe

Przebieg okazania ma swoje ustalone reguły, które organy ścigania bezwzględnie powinny przestrzegać. Chodzi o to, że przykładowo wśród osób okazywanych musi być co najmniej cztery osoby (aby wykluczyć tzw. działania efektu środkowego, gdy spośród 3 osób wybiera się najczęściej osobę stojącą pośrodku).

Istnieje możliwość, aby w razie potrzeby okazanie można przeprowadzić również tak, aby wyłączyć możliwość rozpoznania osoby przesłuchiwanej przez osobę rozpoznawaną, do czego używa się takie techniki jak przykładowo lustro weneckie.

Szczegółowe warunki techniczne przeprowadzenia czynności okazania zawarte są w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie warunków technicznych przeprowadzenia okazania i zostały one przedstawione w osobnym opracowaniu.

Należy wskazać, iż nieprawidłowo przeprowadzone okazanie nie rzutuje automatycznie na skuteczność zarzutów prokuratorskich czy też na ocenę innych dowodów zebranych w sprawie a obciążających podejrzanego lub oskarżonego. Każdorazowo to sąd ocenia jaki jest wpływ wadliwego okazania na problematykę przypisania danej osobie sprawstwa za zarzucany mu czyn, w tym w świetle innych dowodów.

Wymaga wskazania, iż na okoliczność przebiegu okazania poza dowodem z wspomnianego protokołu można przesłuchać prowadzącego czynność policjanta lub inne osoby uczestniczące w okazaniu (jeśli zostaną ustalone ich personalia).

Zobacz serwis: Kodeks karny

Prawo
Nie każdego zatrudnianego pracownika trzeba skierować na badania. Dlaczego? Przepisy jasno to wskazują
21 gru 2025

Aby pracodawca zgodnie z przepisami mógł dopuścić zatrudnianego pracownika do pracy, ten musi legitymować się wymaganym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwskazań do jej wykonywania. Jednak ta zasada nie obowiązuje w każdym przypadku. Dlaczego?

Od grudnia uważaj na dane udostępniane w czasie rekrutacji. Przepisy się zmieniają, a mało kto zwraca na to uwagę
20 gru 2025

Katalog danych, których udostępnienia można żądać od kandydata przed zatrudnieniem jest ograniczony. W grudniu 2025 r. w tym zakresie zajdzie też jedna mała, ale niezwykle istotna zmiana. Mało się o niej mówi, a wiele osób w ogóle nie zwraca na to uwagi.

Gorzka niespodzianka dla korzystających z kominków i centralnego ogrzewania. Można zapłacić wysoką grzywnę
21 gru 2025

Jak co roku wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego ponownie da się wyczuć duszący zapach dymu unoszącego się z kominów. Niestety, nie każdy korzysta wyłącznie z dozwolonych paliw, powodując tym samym smog oraz zwiększając zanieczyszczenie powietrza. Osoby, które wrzucają do pieców i kominków śmieci, muszą liczyć się z dotkliwymi karami.

Czy w tym roku na Wigilię obowiązuje zakaz sprzedaży żywego karpia? Czy grożą za to kary? Co mówią przepisy?
20 gru 2025

Co roku przed świętami Bożego Narodzenia wraca debata o sprzedaży żywych karpi. Istnieje grono zwolenników tradycji, a także ich przeciwników. Czy w 2025 roku obowiązują jakieś nowe przepisy zakazujące handlu żywymi karpiami? Jakie kary ewentualnie grożą za łamanie prawa? Sprawdzamy aktualny stan prawny i wyjaśniamy na co zwrócić uwagę podczas rybnych świątecznych zakupów.

Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu? Radca prawny objaśnia cały mechanizm i tłumaczy z „bankowego” na nasze
20 gru 2025

WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate. Brzmi to trochę jak nazwa skomplikowanej procedury technicznej i szczerze mówiąc - dla Twojego domowego budżetu ma podobne znaczenie. To właśnie ten parametr, niczym niewidzialna ręka, steruje wysokością rat milionów kredytów hipotecznych i leasingów w Polsce. Ale tu pojawia się pewien paradoks. Mimo że ten wskaźnik zagląda do portfela niemal każdemu z nas, zasady jego powstawania są dla większości ludzi - a nawet i przedsiębiorców - równie czytelne, co instrukcja obsługi promu kosmicznego.

Tego wniosku nie składaj pracodawcy z wyprzedzeniem. Rozpatrzy go odmownie i będzie miał rację
19 gru 2025

Pewnych spraw nie należy odkładać na ostatnią chwilę. Innych z kolei nie można załatwiać zbyt wcześnie. Dotyczy to również relacji między pracodawcą a pracownikiem. Każdorazowo trzeba rozważyć, który moment będzie najlepszy na dopełnienie konkretnego obowiązku.

Zasiłek pielęgnacyjny. Ważne terminy, o których warto pamiętać
19 gru 2025

Kiedy najlepiej składać wniosek o zasiłek pielęgnacyjny z MOPS? Jaki jest termin na wniesienie odwołania do SKO? Ubiegając się o świadczenia warto pamiętać o procedurach i wymaganych formalnościach.

POLSTR zastąpi WIBOR do końca 2027 r. Będzie też spread korygujący dla wcześniej zawartych umów kredytowych. MFiG wyda rozporządzenie
19 gru 2025

Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania PAP poinformowało, że wyznaczenie zamiennika WIBOR nastąpi w formie rozporządzenia, który wyda Minister Finansów i Gospodarki. Resort nie wyklucza także ujemnego wskaźnika (spreadu) korygującego dla zamiennika WIBOR przy wcześniej zawartych umowach kredytowych.

Planowanie urlopów wypoczynkowych na 2026 rok inne niż zwykle. O co chodzi? Zmieniają się przepisy i trudniej będzie zrobić dobry plan
19 gru 2025

Planowanie urlopów to w bardziej skomplikowanych organizacjach konieczność. Jednak w 2026 roku będzie ono inne niż zwykle. Dlaczego? Bo zmieniają się przepisy, a zrobić dobry plan będzie trudniej. Trzeba więc z góry wiedzieć, co nas czeka.

Rewolucja w L4: w czasie zwolnienia, pracownik (od czasu do czasu) będzie musiał odebrać telefon od szefa i odpisać na e-maila, ale będzie też mógł pobierać jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia? Jest decyzja Senatu
21 gru 2025

W dniu 21 listopada 2025 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, która zakłada wprowadzenie istotnych zmian w zakresie tego co wolno, a czego nie wolno pracownikowi w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim (L4) – począwszy od podejmowania sporadycznych, incydentalnych czynności, będących przejawami aktywności zawodowej, a na wykonywaniu pracy u innego pracodawcy (tym samym – pobierając jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia) skończywszy. Tym samym – trafiła ona do Senatu, który zgłosił do ustawy kilka poprawek.

pokaż więcej
Proszę czekać...