Kodeks karny nie posługuje się terminem recydywa czy recydywista. Jest to pojęcie z języka prawniczego. Przepisy prawa regulują sytuację powrotu do przestępstwa.
Trzeba również wiedzieć, że kodeks przewiduje recydywę zwykłą oraz wielokrotną. W tym artykule omówiona będzie tylko recydywa zwykła.
Dwa przestępstwa
Kodeks karny za recydywistę uważa osobę która popełniła dwa przestępstwa. Sprawca popełniający więcej niż dwa przestępstwa jest recydywistą wielokrotnym.
Każde z popełnionych przez recydywistę przestępstw musi spełniać określone w kodeksie wymagania.
Zobacz: Pojecie recydywy kodeksie karnym
Pierwsze przestępstwo
Pierwsze z popełnionych przez recydywistę przestępstw w musi być przestępstwem umyślnym. Przestępstwo umyślne to takie, które sprawca ma zamiar popełnić, to jest chce je popełnić albo przewiduje możliwość jego popełnienia i się na to godzi.
Sprawca musi za to przestępstwo być skazany na karę pozbawienia wolności, z której musi odbyć co najmniej 6 miesięcy.
Zobacz również serwis: Sprawy karne
Drugie przestępstwo
O recydywie możemy mówić w sytuacji gdy sprawca skazany za przestępstwo i na warunkach opisanych wyżej popełnia kolejne przestępstwo. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.
Drugie przestępstwo musi być również przestępstwem umyślnym. Dodatkowo musi to być przestępstwo podobne do przestępstwa, za jakie sprawca został skazany wcześniej.
Przestępstwami podobnymi są przestępstwa należące do tego samego rodzaju (najczęściej są to przestępstwa zebrane w tym samym rozdziale części szczególnej kodeksu karnego). Przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia albo przestępstwa popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uważa się za przestępstwa podobne.
Ważne jest też kiedy sprawca dopuszcza się drugiego przestępstwa. Musi on je popełnić w ciągu 5 lat od odbycia poprzedniej kary. Jeżeli zatem sprawca popełnia przestępstwo umyślne podobne ale okres jaki upłynął od odbycia kary pozbawienia wolności jest dłuższy niż 5 lat, to nie działa on w warunkach recydywy.