Obowiązuje w niej postępowania dwuinstancyjne a co za tym idzie, prawo do wywodzenia środków odwoławczych od orzeczeń. Środki zaskarżania w postępowaniu karnym dzielą się na: zwyczajne (apelacja, zażalenie sprzeciw i inne środki zaskarżenia) i nadzwyczajne (kasacja). Prawo do zaskarżania niekorzystnych wyroków realizowane jest zasadniczo przy pomocy środka odwoławczego w postaci apelacji.
Procedura odwoławcza
Procedura odwoławcza wygląda następująco:
1. w terminie 7 dni od daty ogłoszenia wyroku oskarżony o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, który chce zaskarżyć ten wyrok, musi złożyć wniosek o sporządzenie jego pisemnego uzasadnienia i jego doręczenie. Wniosek ten składa się na piśmie. Dla oskarżonego pozbawionego wolności, który nie ma obrońcy i nie był obecny podczas ogłoszenia wyroku, termin 7-dniowy biegnie od daty doręczenia mu odpisu wyroku.
2. uzasadnienie wyroku powinno być sporządzone przez sąd orzekający w danej sprawie, w ciągu 14 dni od daty złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia, a w wypadku sporządzenia uzasadnienia z urzędu – od daty ogłoszenia wyroku. Natomiast w sprawie zawiłej, prezes sądu może przedłużyć ten termin na czas oznaczony.
3. termin do wniesienia apelacji wynosi 14 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem. Sporządzoną apelację do której należy dołączyć odpowiednią liczbę odpisów (dla sądu i poszczególnych stron) wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok. Gdy apelacja spełnia wymogi formalne, sąd I instancji przekazuje ją do sądu odwoławczego
4. na rozprawie przed sądem odwoławczym nie może być przeprowadzane postępowanie dowodowe co do istoty sprawy. Sąd odwoławczy może jednak w wyjątkowych wypadkach, przeprowadzić dowód na rozprawie, jeżeli przyczyni się to do przyspieszenia postępowania, a nie jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości lub w znacznej części. Dowód można dopuścić również przed rozprawą. Przewód sądowy w sądzie odwoławczym rozpoczyna ustne sprawozdanie, w którym sędzia sprawozdawca przedstawia przebieg i wyniki dotychczasowego postępowania, a w szczególności treść zaskarżonego wyroku oraz zarzuty i wnioski apelacyjne, jak również kwestie wymagające rozstrzygnięcia z urzędu. W miarę potrzeby odczytuje się z akt poszczególne ich części. Strony mogą składać wyjaśnienia, oświadczenia i wnioski ustnie lub na piśmie; złożone na piśmie podlegają odczytaniu. Przewodniczący składu sądzącego udziela głosu stronom w kolejności przez siebie ustalonej, przy czym najpierw udziela głosu skarżącemu. Oskarżonemu i jego obrońcy nie można odmówić zabrania głosu po przemówieniach innych stron.
5. wyrok sądu odwoławczego w sprawie apelacyjnej może:
- uchylić wyrok sądu I instancji i uniewinnia oskarżonego lub umarza postępowanie w sprawie
- uchylić wyrok sądu I instancji przekazując sprawę do ponownego rozpoznania. W takiej sytuacji sąd odwoławczy z urzędu sporządza uzasadnienie swego orzeczenia. Zawarte w nim są niezbędne wytyczne dla sądu I instancji. Należy zaznaczyć iż zasadą jest, że jeśli podstawą uchylenia wyroku była tylko i wyłącznie apelacja strony oskarżonej, wówczas sąd I instancji nie może wydać kolejnego wyroku surowszego ten uchylony.
- zmienić zaskarżony wyrok co do wysokości kary, co do prawnej kwalifikacji czynu przypisanego oskarżonemu, co do opisu czynu. Podobnie jak w sytuacji opisanej wyżej, jeśli w sprawie apelację wywiodła tylko strona oskarżona, sąd może zmienić wyrok tylko na jej korzyść.
- utrzymać w mocy wyrok sądu pierwszej instancji
6. W przypadku przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sprawę rozstrzyga co do meritum, ten sam sąd, który wydał już wyrok w danej sprawie lecz w innym składzie osobowym. Sprawa jest rozpoznawana od początku czego konsekwencją jest ponowne przeprowadzanie postępowania dowodowego.
Specyfiką postępowania odwoławczego określonego w kks jest, to iż w razie zaskarżenia wyroku o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności ulega on uchyleniu lub zmianie w postępowaniu odwoławczym tylko wtedy, gdy sąd orzekł:
- tytułem kary grzywny kwotę inną niż uiszczona przez sprawcę;
- przepadek przedmiotów lub uiszczenie ich równowartości pieniężnej w zakresie nieobjętym zgodą sprawcy.
Sąd odwoławczy orzeka na posiedzeniu jednoosobowo.
Zobacz również serwis: Sprawy karne