Zabójstwo pod wpływem współczucia

ŻAKIEWICZ ADWOKACI Żakiewicz Górczak Gawińska Sp. k.
Ekspert prawa karnego, karno-skarbowego oraz procedury karnej
rozwiń więcej
Zabójstwo pod wpływem współczucia. /fot. Fotolia / ShutterStock
Nadrzędnym dobrem chronionym przez polskiego ustawodawcę jest życie człowieka. Pomimo to w sposób szczególny traktuje się sprawców przestępstwa eutanazji określanego również mianem „zabójstwa z litości”.

Dla przyjęcia kwalifikacji na podstawie art. 150 § 1 kodeksu karnego wymagane jest, aby do zabójstwa doszło "na żądanie" ofiary oraz "pod wpływem współczucia" dla niej. Oba elementy tego typu czynu zabronionego muszą wystąpić łącznie, nie wystarczy zatem zabicie osoby nieprzytomnej pod wpływem współczucia ani żądanie zabicia bez współczucia, np. za pieniądze.

„Żądanie zabicia” musi być wyrażone w sposób bardzo stanowczy, niewątpliwy oraz w pełni świadomy. Jeżeli osoba nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych z powodu upośledzenia umysłowego lub jest częściowo niepełnosprawna intelektualnie, to nie można przyjąć aby jej żądanie pozbawienia życia było aktem nieprzymuszonej woli osoby w pełni zdającej sobie sprawę z doniosłości i nieodwracalności wyrażonego żądania. Tak samo nie można traktować jako „żądania” chwilowego załamania danej osoby wywołanego gwałtownym bólem. Ustawodawca celowo posługuje się zwrotem „żądanie” a nie np. życzenie czy też prośba, aby podkreślić jak ważne jest nastawienie i determinacja osoby dążącej do zakończenia życia.

Jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 13 maja 2014 roku „choćby denatka żaliła się oskarżonemu na dolegliwości swej choroby, narzekała na stan swego zdrowia i mówiła, że nie chce już żyć, to owe wypowiedzi nie przybrały formy stanowczego żądania pozbawienia jej życia, zatem nie uprawniały oskarżonego do działania w tym celu. W świetle dyspozycji art. 150 § 1 KK żądanie takie jest formą wyrażenia woli, którą cechuje kategoryczność, personalność, jednostronność, a współczucie sprawcy jest wyrazem jego stosunku psychicznego do ofiary, przy czym odróżnić trzeba współczucie od litości dla człowieka cierpiącego”.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Działanie sprawcy zabójstwa musi być natomiast kierowane współczuciem dla ofiary. Jeżeli działanie to motywowane jest inną niż współczucie pobudką, to wówczas wykluczona jest możliwość przyjęcia wypełnienia znamion tej uprzywilejowanej formy zabójstwa. Współczucie musi być związane z ciężkim cierpieniem i beznadziejnością sytuacji, w jakiej ofiara się znalazła. W każdej sytuacji indywidualnie, biorąc pod rozwagę całokształt okoliczności danej sprawy, należy rozważyć czy po stronie sprawcy można przyjąć działanie powodowane współczuciem dla ofiary. Nawet wyraźne żądanie pozbawienia życia cierpiącej z powodu np. zawodu miłosnego ofiary nie stanowi podstawy do uznania, iż współczucie racjonalnie działającego sprawcy w stosunku do niej było tak silne, iż zgodził się on pozbawić ją życia. Źródłem współczucia z pewnością może być natomiast długa i nieuleczalna choroba.

Zobacz serwis: Prawo karne

Sprawcy przestępstwa eutanazji nie pozostają bezkarni. Za popełnienie tego przestępstwa grozi bowiem kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jednakże w wyjątkowych wypadkach, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia. W tej sytuacji pojawia się zatem dylemat moralny, czy aby tak naprawdę odstąpienie od wymierzenia kary w stosunku do sprawców przestępstw eutanatycznych nie stanowiło pewnego rodzaju „wyłomu” w polskim prawie dopuszczającego i w pełni legalizującego eutanazję. Pozostawiając tę kwestię otwartą, z pewnością należy stwierdzić, iż przewidując możliwość odstąpienia od wymierzenia kary ustawodawca dał sądom możliwość racjonalnego dokonywania oceny karygodności tych wyjątkowych przestępstw, popełnianych w skrajnie anormalnej sytuacji motywacyjnej w jakiej znaleźli się ich sprawcy.

Prawo
Termin zwrotu VAT nie będzie krótszy. Będzie też jeden termin wdrożenia KSeF dla wszystkich podatników. Opublikowano projekt ustawy
29 kwi 2024

W związku ze zdiagnozowanymi problemami konieczne jest przesunięcie terminu wdrożenia KSeF. Obowiązek obejmie wszystkich podatników (czynnych i zwolnionych z VAT) w jednym terminie, tj. 1 lutego 2026 r. Skrócenie terminu zwrotu VAT również zostaje odroczone.

Ograniczenie nocnej sprzedaży alkoholu w Warszawie. Od 6 maja konsultacje
29 kwi 2024

W Warszawie 6 maja 2024 r. rozpoczną się konsultacje społeczne w sprawie ograniczenia nocnej sprzedaży alkoholu. Potrwają do końca czerwca. Swoją opinię można przekazać bezpośrednio bądź elektronicznie – poinformował stołeczny ratusz.

Przepisy o e-prywatności będą zawieszone do 2026 r. Platformy będą korzystały ze specjalnych technologii przetwarzania danych
29 kwi 2024

Część przepisów dotyczących e-prywatności będzie zawieszonych do 2026 r. Umożliwi to platformom internetowym korzystanie ze specjalnych technologii przetwarzania danych w celu wykrywania treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie dzieci. Unia Europejska wciąż nie ma jednolitych przepisów dotyczących zwalczania wykorzystywaniu dzieci w internecie.

We wtorek zbierze się rząd. W planach m.in. rewizja KPO i przedłużenie ochrony tymczasowej dla Ukraińców
29 kwi 2024

Rząd będzie pracował we wtorek, 30 kwietnia, nad rewizją KPO, przedłużeniem ochrony tymczasowej dla Ukraińców uciekających przed wojną i Wieloletnim Planem Finansowym Państwa.

Ważny wyrok w sprawie organizacji koncertu WOŚP, podczas którego zamordowano Pawła Adamowicza
29 kwi 2024

W styczniu 2019 roku doszło do tragicznego zabójstwa prezydenta Gdańska, Pawła Adamowicza, podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Organizatorzy tej imprezy, razem z policjantami i urzędnikami, stanęli przed sądem. Ostatecznie, prawomocnie uniewinniono organizatorów WOŚP, w tym obecną ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego, Agnieszkę Buczyńską, dwóch policjantów oraz urzędnika Zarządu Dróg i Zieleni. Jednak szef firmy ochroniarskiej został skazany, a wyrok wobec kierownika ochrony uchylono z powodu braku obrońcy podczas jednej z rozpraw.

Majówkowa noc w lesie. Czy to legalne?
29 kwi 2024

Tegoroczna majówka jest wyjątkowo długa i… wyjątkowo ciepła. To może być pierwsza dobra okazja do przenocowania na zewnątrz, czyli na przykład w lesie. A czy to jest w ogóle legalne? Sprawdzamy.

Boże Ciało w 2024 roku. Kiedy wypada i czy jest dniem wolnym od pracy?
29 kwi 2024

Boże Ciało już niebawem. W 2024 r. święto to wypada dość nietypowo. Czy uda się zorganizować tzw. długi weekend? Co z zakupami?

Dokument potwierdzający tożsamość Ukraińca - zmiany w ustawie pomocowej
29 kwi 2024

Dokumentem potwierdzającym tożsamość Ukraińca ma być okazanie ważnego dokumentu podróży. RPO ma wiele wątpliwości co do zamian w ustawie pomocowej dla obywateli Ukrainy przebywających w Polsce.

1000 zł świadczenia na dziecko już od 1 października 2024 r. Także dla pełnoletnich dzieci, które się uczą. Sprawdź zasady.
29 kwi 2024

Rodzice mają powody do radości – po raz pierwszy od 2008 r. wzrośnie wysokość świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Podstawowe kryteria, które muszą być spełnione, by można było starać się o przyznanie tego świadczenia, to kryterium dochodowe i bezskuteczność egzekucji.

Rząd ma pomysł na niż demograficzny i puste szkoły? Przyjdą do nich wieczorami emeryci uczyć się i integrować?
29 kwi 2024

MEN: Projekt "Szkoły międzypokoleniowej", to otwarcie placówek na zajęcia z udziałem seniorów oraz integracja międzypokoleniowa.

pokaż więcej
Proszę czekać...