Na początku należy zaznaczyć: podpisanie się za kogoś innego jest karalne - jest to przestępstwo uregulowane w art. 270 § 1 Kodeksu karnego. Przepis ten stanowi, że: Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)
Oznacza to, że za złożenie fałszywego podpisu lub przerobienie już istniejącego, możesz ponieść karę grzywny, karę ograniczenia wolności lub karę pozbawienia wolności nawet do 5 lat. Nie ma przy tym żadnego znaczenia czy podrobiono oryginał dokumentu, jego kopię czy też kserokopię - liczy się sam fakt podrobienia.
Takiej samej karze podlega ten, kto wypełni blankiet, opatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu użyje.
Warto zaznaczyć, że w przypadku przestępstwa mniejszej wagi karą będzie jedynie kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.
Sąd wymierza karę grzywny w stawkach dziennych (od 10 do 540). Stawka dzienna może wynieść od 10 zł do 2000 zł - jest to uzależnione m.in. od możliwości zarobkowych sprawcy, jego zamożności itd. Kara ograniczenia wolności może polegać na potrąceniu wynagrodzenia na wybrany cel społeczny lub nieodpłatnej pracy na cele społeczne i może trwać maksymalnie 2 lata.
Co gdy ktoś się zgodzi na podpis?
Podpisanie się za kogoś jest również karane w przypadku gdy osoba, za którą się podpiszesz wyraża na to zgodę. Jak orzekł Sąd Najwyższy:
(...) Zupełnie obojętne jest to, czy osoba, której podpis podrobiono na dokumencie, wiedziała o tym lub wyraziła na to zgodę, czy też nie. Dokument jest bowiem podrobiony wówczas, gdy nie pochodzi od osoby, w której imieniu został sporządzony. Podpisanie innej osoby jej nazwiskiem na dokumencie mającym znaczenie prawne, nawet za zgodą tej osoby, stanowi przestępstwo z art. 270 kk. Dla bytu tego przestępstwa jest przy tym obojętne, czy ktoś poniósł przez to szkodę, czy też nie.
Nie oznacza to jednak, że gdyby sprawa trafiła do sądu to sąd oceni osobę, która podpisała się za kogoś za zgodą tej osoby, tak samo jak osobę, która podpisała się za kogoś bez wiedzy lub zgody tej osoby. W przypadku podpisania się za zgodą, gdy podpis miał na celu wyłącznie ochronę interesów osoby, za którą się podpisano, sąd powinien rozważyć czy nie zachodzą okoliczności, które pozwoliły by na przyjęcie znikomego stopnia szkodliwości społecznej, co byłoby równoznaczne z uniknięciem negatywnych konsekwencji.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1137 z późn. zm.)
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2002 r. (sygn. akt. V KKN 29/01)