Renta socjalna w pytaniach i odpowiedziach

Katarzyna Wiśniewska - ekspert z zakresu emerytur
rozwiń więcej
inforCMS
Prawo do renty przysługuje osobie, która jest pełnoletnia i całkowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu. Niezdolność musi powstać w określonym czasie. Sprawdź kto i na jakich zasadach może otrzymać rentę socjalną. 

Czy mama otrzyma rentę socjalną

Moja mama ma przepracowane tylko 10 lat, właśnie ukończyła 60 lat. Czy jest szansa na otrzymanie jakichkolwiek pieniędzy z ZUS lub renty socjalnej?

Renta socjalna, o którą Pani pyta jest świadczeniem, którego przyznanie nie jest uzależnione od udowodnienia jakiekolwiek okresu pracy. Jednakże renta ta – zgodnie z przepisami ustawy o rencie socjalnej - przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

  • przed ukończeniem 18 roku życia,
  • w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia,
  • w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Wprawdzie przyznanie renty socjalnej nie jest uzależnione od wymiaru przebytych okresów pracy, ale przysługuje ona wyłącznie tym osobom, które w dzieciństwie lub w okresie nauki doznały naruszenia sprawności organizmu, co w konsekwencji doprowadziło do całkowitej niezdolności do pracy.

Jeśli chodzi o emeryturę to, zgodnie z przepisami ustawy emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - kobieta urodzona przed dniem 1 stycznia 1949 r. może przejść na emeryturę w wieku 60 lat jeżeli posiada co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy.

Istnieje również możliwość przejścia na emeryturę kobiecie w wieku 60 lat, przy krótszym o 5 lat stażu ubezpieczeniowym, wynoszącym co najmniej 15 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Jak wynika z przekazanych informacji - mama pani posiada 10-letni okres pracy – zatem jest to okres niewystarczający do przyznania omawianej emerytury. Dodatkowo informuję, że przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się nie tylko okresy pracy, czyli okresy składkowe ale również okresy nieskładkowe, czyli niewykonywania pracy, z tym że okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych. Do okresów nieskładkowych zalicza się m.in. okres opieki nad małym dzieckiem w wieku do lat 4 – w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie, bez względu na liczbę dzieci – do 6 lat.

Ponadto tak jak okresy składkowe, traktuję się przy ustalaniu prawa do emerytury okresy pracy w gospodarstwie rolnym np. rodziców – po ukończeniu 16 – go roku życia.

Podstawa prawna:

art. 28 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

art. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej

Renta socjalna

Mam pytanie odnośnie renty socjalnej. Pobierałam ją od 6 lat, obecnie ZUS stwierdził, że wyzdrowiałam i zawiesił mi rentę. Nigdy nie pracowałam, mam 26 lat i wysoką krótkowzroczność -19bhp, zwyrodnienie siatkówki i bardzo złe pole widzenia. Czy może mi pan odpowiedzieć – dlaczego ZUS tak postąpił? Z roku na rok moja wada się pogarsza i brak jest perspektyw na wyleczenie. Co robić dalej? Czy odwołać się skoro jestem zdrowa?

Renta socjalna może być przyznana wyłącznie osobie uznanej za całkowicie niezdolną do pracy.

Za całkowicie niezdolną do pracy uważa się osobę , która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS - zgodnie z posiadaną wiedzą medyczną. Orzeczenie takie wydaje na podstawie dołączonej do wniosku dokumentacji, a jeżeli dokumentacja ta jest niewystarczająca również po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie.

Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS - osobie, która nie zgadza się z tym orzeczeniem przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do komisji lekarskiej. Komisja lekarska orzeka w składzie trzyosobowym, a rozstrzygnięcia podejmuje w formie orzeczenia, większością głosów. Istotne jest to, że członek komisji lekarskiej nie może być równocześnie lekarzem orzecznikiem.

Jeżeli osoba zainteresowana nie zgodzi się z orzeczeniem komisji lekarskiej – wówczas od decyzji organu rentowego wydanej na podstawie orzeczenia tej komisji - może wnieść odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Jeżeli zatem – Pani zdaniem - lekarz orzecznik wydał orzeczenie niezgodne ze stanem faktycznym, proponuję skorzystanie z podanych wyżej środków odwoławczych.

Natomiast jeżeli Pani stan zdrowia ulegnie pogorszeniu - to w takim przypadku - może Pani ponowić wniosek o rentę socjalną – niezależnie od tego, czy skorzystała Pani ze środków odwoławczych od wcześniej wydanej odmownej decyzji. Do ponownego wniosku o rentę socjalną powinna Pani dołączyć zaświadczenie lekarskie potwierdzające pogorszenie stanu zdrowia.

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej

art. 13 i 14 ustawy z dnia 17 grudnia 19998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Czy ZUS może sprawdzić wysokość przychodów rencisty

Pobieram rentę socjalną. Niebawem podejmę pracę z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 2 tys. zł. Czy w przypadku gdybym nie poinformowała ZUS o tym przychodzie albo podała dużo niższy od faktycznego, urząd będzie mógł zweryfikować treść mojego oświadczenia?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma prawo do występowania do urzędu skarbowego o przekazanie informacji dotyczącej:

  • wysokości przychodów objętych podatkiem dochodowym od osób fizycznych lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

ZUS może wystąpić do urzędu skarbowego o sprawdzenie przychodów nie tylko wtedy, gdy osoba uprawniona złożyła zawiadomienie o jego osiąganiu i zamierza sprawdzić, czy zgadza się wysokość przychodów, ale również wtedy, gdy w ogóle nie złożyła takiego zawiadomienia.

W przypadku wykrycia, że fakt osiągania przychodu lub jego rzeczywista wysokość zostały zatajone przez świadczeniobiorcę, ZUS zażąda zwrotu wypłaconego świadczenia wraz z odsetkami.

Podstawa prawna: art. 10 ust. 8 ustawy o rencie socjalnej

Prawo
Ceny gazu ziemnego wzrosną o 45 proc. w lipcu? Posłowie PiS chcą nowej ustawy
29 kwi 2024

Politycy partii Prawo i Sprawiedliwość wystąpili z inicjatywą przyjęcia przez Sejm ustawy, która miałaby na celu zamrożenie cen gazu ziemnego. W obliczu zbliżających się podwyżek, posłowie chcą chronić interesy polskich rodzin.

Od 300 do 1200 zł – tyle będzie wynosił bon energetyczny. A próg dochodowy? Od 1700 do 2500 zł. Decyzje zapadną 7 maja.
29 kwi 2024

Stały Komitet Rady Ministrów w poniedziałek przyjął nie tylko rewizję KPO i Plan Finansowy Państwa na lata 2024–2027, ale także projekt ustawy o bonie energetycznym – podał na platformie X szef Stałego Komitetu RM Maciej Berek. Projektem w sprawie bonu rząd zajmie się 7 maja.

Termin zwrotu VAT nie będzie krótszy. Będzie też jeden termin wdrożenia KSeF dla wszystkich podatników. Opublikowano projekt ustawy
29 kwi 2024

W związku ze zdiagnozowanymi problemami konieczne jest przesunięcie terminu wdrożenia KSeF. Obowiązek obejmie wszystkich podatników (czynnych i zwolnionych z VAT) w jednym terminie, tj. 1 lutego 2026 r. Skrócenie terminu zwrotu VAT również zostaje odroczone.

Ograniczenie nocnej sprzedaży alkoholu w Warszawie. Od 6 maja konsultacje
29 kwi 2024

W Warszawie 6 maja 2024 r. rozpoczną się konsultacje społeczne w sprawie ograniczenia nocnej sprzedaży alkoholu. Potrwają do końca czerwca. Swoją opinię można przekazać bezpośrednio bądź elektronicznie – poinformował stołeczny ratusz.

Przepisy o e-prywatności będą zawieszone do 2026 r. Platformy będą korzystały ze specjalnych technologii przetwarzania danych
29 kwi 2024

Część przepisów dotyczących e-prywatności będzie zawieszonych do 2026 r. Umożliwi to platformom internetowym korzystanie ze specjalnych technologii przetwarzania danych w celu wykrywania treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie dzieci. Unia Europejska wciąż nie ma jednolitych przepisów dotyczących zwalczania wykorzystywaniu dzieci w internecie.

We wtorek zbierze się rząd. W planach m.in. rewizja KPO i przedłużenie ochrony tymczasowej dla Ukraińców
29 kwi 2024

Rząd będzie pracował we wtorek, 30 kwietnia, nad rewizją KPO, przedłużeniem ochrony tymczasowej dla Ukraińców uciekających przed wojną i Wieloletnim Planem Finansowym Państwa.

Ważny wyrok w sprawie organizacji koncertu WOŚP, podczas którego zamordowano Pawła Adamowicza
29 kwi 2024

W styczniu 2019 roku doszło do tragicznego zabójstwa prezydenta Gdańska, Pawła Adamowicza, podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Organizatorzy tej imprezy, razem z policjantami i urzędnikami, stanęli przed sądem. Ostatecznie, prawomocnie uniewinniono organizatorów WOŚP, w tym obecną ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego, Agnieszkę Buczyńską, dwóch policjantów oraz urzędnika Zarządu Dróg i Zieleni. Jednak szef firmy ochroniarskiej został skazany, a wyrok wobec kierownika ochrony uchylono z powodu braku obrońcy podczas jednej z rozpraw.

Majówkowa noc w lesie. Czy to legalne?
29 kwi 2024

Tegoroczna majówka jest wyjątkowo długa i… wyjątkowo ciepła. To może być pierwsza dobra okazja do przenocowania na zewnątrz, czyli na przykład w lesie. A czy to jest w ogóle legalne? Sprawdzamy.

Boże Ciało w 2024 roku. Kiedy wypada i czy jest dniem wolnym od pracy?
29 kwi 2024

Boże Ciało już niebawem. W 2024 r. święto to wypada dość nietypowo. Czy uda się zorganizować tzw. długi weekend? Co z zakupami?

Dokument potwierdzający tożsamość Ukraińca - zmiany w ustawie pomocowej
29 kwi 2024

Dokumentem potwierdzającym tożsamość Ukraińca ma być okazanie ważnego dokumentu podróży. RPO ma wiele wątpliwości co do zamian w ustawie pomocowej dla obywateli Ukrainy przebywających w Polsce.

pokaż więcej
Proszę czekać...