Prawa w Kościele dla cywilnych małżeństw

dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
rozwiń więcej
Jednym z praw przysługujących cywilnym małżeństwom jest możliwość ochrzczenia dzieci./Fot. Shutterstock / fot. Shutterstock
Spotykając się z osobami pozostającymi ze sobą w cywilnym związku na pierwszy plan wysuwa się podkreślany przez te osoby zarzut, iż pozbawione są pewnych praw na kościelnym forum. Na pewno nie można odmówić temu jakiejś racji, ale nie powinno się lekceważyć faktu, iż ten opisany stan wynika właśnie z pozostania ze sobą wyłącznie na kontrakcie cywilnym. Przyjrzyjmy się zatem bliżej prawom, jakie te osoby posiadają w Kościele.

Prawo do ochrzczenia potomstwa

Jednym z przysługujących im praw jest prawo do ochrzczenia swojego potomstwa. Prawo jak najbardziej oczywiste, a mimo tego często podnoszone chociażby w formie zapytania. I tak, tylko z racji na cywilny związek rodziców, nie można odmówić ochrzczenia ich dziecka. Abstrahując od tego, że przecież dziecko nie jest winne zaistniałej sytuacji, to czasami pozostanie tylko w cywilnym związku też może być niejako „niezawinione”. Przykładem może być sytuacja, gdy strona niewinna rozpadu swojego wcześniejszego, kościelnego małżeństwa zawiera związek cywilny, gdyż jej sprawa nie zakończyła się pozytywnie w trakcie kościelnego procesu małżeńskiego. Oczywiście, nie powinno przy tym w żaden sposób bulwersować pytanie od duszpasterza o to, czy nie warto pomyśleć o takim procesie, gdy nie miał on miejsca.

Polecamy: Alimenty. Jak szybko dostać pieniądze na dziecko

Reasumując: brak ślubu kościelnego nie stanowi zakazu udzielenia sakramentu chrztu św. dziecku. Jest to o tyle istotne, gdyż nie można mówić o sytuacji uwarunkowania ochrzczenia dziecka od zawiązania przez jego rodziców kościelnego węzła małżeńskiego.

Prawo do bycia rodzicem chrzestnym

Pojawia się natomiast jeszcze inne pytanie, pozostające w związku z chrztem św., a mianowicie: czy osoby będące w cywilnym związku mają prawo do bycia rodzicem chrzestnym. I tutaj jest faktem, iż taki ich cywilny status może być przeszkodą w podjęciu przez nich roli chrzestnego. Na pewno nie będzie jednak barierą w byciu przez nich świadkami tegoż sakramentu. Zakazu tego nie można interpretować tylko negatywnie, gdyż wynika on nie tyle z bycia w opozycji do cywilnych małżeństw, co z zadań, jakie stoją przed rodzicami chrzestnymi, a te mocno zakorzenione są w praktyce religijnego życia (kwestia przyjmowania sakramentów św.).

Prawo do komunii św.

Drugim sakramentem św., w ramach którego cywilni małżonkowie mogą czuć się wykluczeni ze wspólnoty Kościoła jest Eucharystia. Ten Sakrament warto rozważyć równolegle z jeszcze innym, tj. ze spowiedzią św. I kolejnym faktem, któremu nie można zaprzeczyć, jest brak prawa do przyjmowania komunii św. przez w/w osoby. Wynika on z niespełnienia jednego z warunków spowiedzi św. (poprawa - kan. 959 KPK). Przy tym pojawiają się jeszcze dwa kolejne prawa. Pierwsze - to możność mimo wszystko udziału (chociaż niepełnego) we mszy św. Drugim zaś prawem jest prawo do przyjęcia komunii św. mimo cywilnego kontraktu jednakże po spełnieniu pewnych warunków. Pisałam o tym w artykule pt. Rozwód cywilny a przyjmowanie komunii świętej.

Prawo do pochówku

Przejdźmy jeszcze do podnoszonego tak często na publicznym forum odmówienia pogrzebu osób, które były jedynie na cywilnym kontrakcie. Gdy tylko takie osoby wykazują chęć pojednania z Kościołem, gdy życie ich było tego przykładem, to odmowa nie powinna mieć miejsca.

Prawo do sprawowania funkcji w Kościele

W KPK regulowane są także wymogi przy okazji wykonywania pewnych zadań, funkcji w Kościele. Takimi są: katechizacja, kościelna adwokatura. W obu tych przypadkach jednym z wymogów jest pewna moralna nieskazitelność u osób wykonujących te zadania, ale też prawodawca uczula na podejście do każdej sprawy na sposób indywidualny, co tylko otwiera drogę do wyjątków od reguły.

Podsumowanie

W ramach podsumowania naszych analiz warto jeszcze wysunąć dwie konkluzje. Pierwszą jest próba zrozumienia przez cywilne małżeństwa, iż nie tyle pozbawienie ich pewnych praw, co raczej niekorzystanie z nich wynika z prostej sytuacji przekroczenia zasad Kodeksu Kanonicznego, na jakich opiera się Kościół. Drugim wnioskiem jest postulat, aby wszyscy duszpasterze stali na straży niedopuszczenia do zaistnienia pewnych restrykcyjnych nadużyć.

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

Prawo
MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów
02 maja 2025

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
02 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

7 lat ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany. Nowelizacja rozporządzenia dot. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

pokaż więcej
Proszę czekać...