Rząd przyjął nowelizację prawa rodzinnego, która poza możliwością zasądzenia natychmiastowych alimentów wprowadza również m.in. zmiany w postępowaniu rozwodowym. Przepisy, dotyczące rodzinnego postępowania informacyjnego mają wejść w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.
Rodzinne postępowanie informacyjne
Rodzinne postępowanie informacyjne będzie poprzedzało sprawy o rozwód i o separację. Celem nowych przepisów jest pojednanie małżonków, a w braku takiej możliwości zawarcie ugody, która będzie regulowała kwestie, dotyczące władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi oraz alimentów. Za zgodą stron ugoda obejmie również kwestie majątkowe.
Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, iż główną osią regulowanych w projekcie zapisów jest dobro dziecka i to właśnie na rzecz dobra najmłodszych i najsłabszych jest podejmowana inicjatywa zmian, które mają zagwarantować większą ochronę instytucji małżeństwa.
Rodzinne postępowanie informacyjne nie będzie dotyczyło:
- małżonków, którzy nie mają wspólnych małoletnich dzieci.
- małżeństw, w których jeden z małżonków został skazany za umyślne przestępstwo popełnione na szkodę drugiego małżonka lub ich wspólnego małoletniego dziecka albo zostały mu przedstawione zarzuty popełnienia takiego czynu. Z wnioskiem o przeprowadzenie rodzinnego postępowania informacyjnego będzie mógł jednak wystąpić małżonek pokrzywdzony.
Sąd właściwy w sprawach o rozwód i o separację będzie prowadził postępowanie informacyjne, jednak bez udziału ławników. Główną rolę mają tu odgrywać mediatorzy. Podczas trwającej miesiąc mediacji małżonkowie powinni dojść do porozumienia w najważniejszych kwestiach, dotyczących dzieci. Sąd będzie mógł przedłużyć mediację na czas nie dłuższy niż kolejne sześć miesięcy, jeżeli zgodnie wniosą o to małżonkowie.
W celu ustalenia takich kwestii jak władza rodzicielska, kontakty z dziećmi, wysokość alimentów, małżonkowie zawrą ugodę, którą pod katem dobra dziecka zbada sąd.
Projektodawca przekonuje, iż dzięki takiemu rozwiązaniu sam proces rozwodowy przebiegnie szybciej i bezkonfliktowo.
Polecamy: Psychologiczny GPS. Jak zadbać o siebie, stawiać zdrowe granice i tworzyć budujące relacje (PDF)
Pouczenie o skutkach społecznych rozpadu małżeństwa
Podczas rodzinnego postępowania informacyjnego strony mają uzyskać pouczenie o skutkach społecznych rozpadu małżeństwa, w szczególności dla małoletnich dzieci małżonków.
Wzór takiego pouczenia został określony w projekcie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie wzoru pouczenia stron rodzinnego postępowania informacyjnego o indywidualnych i społecznych skutkach rozpadu małżeństwa.
Zgodnie z rozporządzeniem pouczenie zawiera:
- informację o skutkach rozwodu lub separacji;
- wskazanie konsekwencji rozwodu lub separacji dla prawidłowego rozwoju dzieci stron;
- wskazanie możliwych konsekwencji ekonomicznych na wypadek rozwodu lub separacji;
- wskazanie skutków prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo popełnione na szkodę drugiego małżonka lub ich wspólnego małoletniego dziecka albo przedstawienia zarzutów w tych sprawach dla rodzinnego postępowania informacyjnego;
- informacje o metodach polubownego rozwiązywania sporów formach pomocy psychologicznej i terapeutycznej.
Wzór pouczenia
Poniżej projektowany wzór pouczenia:
W związku z zainicjowaniem rodzinnego postępowania informacyjnego, proszę o przyjęcie i zapoznanie się z informacjami niezbędnymi do możliwie pełnego i rozważnego podjęcia, zapewne niezwykle trudnej i dotkliwej dla rodziny decyzji o rozstaniu oraz ewentualnym rozwiązaniu małżeństwa przez sąd.
Rozstanie małżonków posiadających wspólne małoletnie dzieci, może nieść ze sobą wiele konsekwencji zarówno w zakresie praw i obowiązków, sytuacji prawnych, jak i relacji osobistych dotyczących nie tylko rozważających rozwód lub separację małżonków -rodziców, lecz także w szczególności ich dzieci i rodzin, które zapewne nawiązały wzajemne relacje.
Mając to na uwadze, proszę rozważyć i wnikliwie przeanalizować, po zapoznaniu się z niniejszym pouczeniem, możliwość skorzystania z pomocy niezależnego mediatora lub innych instytucji lub osób, udzielających rodzinom znajdującym się w kryzysie, wszelkiej możliwej pomocy w dążeniu do zachowania trwałości małżeństwa, czy też doprowadzenia do polubownego rozstrzygnięcia sporów wynikających z faktu rozwiązania małżeństwa. Zawarcie porozumienia lub ugody ograniczy w przyszłości trudne, długotrwałe i często kosztowne postępowania przed sądami i innymi urzędami.
Rozwód jest bowiem kryzysowym wydarzeniem w życiu. To wyjątkowo silny stres i jedna z najpoważniejszych, traumatycznych sytuacji w życiu człowieka. Rozwód rodziców to przede wszystkim sytuacja trudna dla dzieci, które najbardziej doświadczają jego skutków. Dla dzieci rozwód rodziców niesie poczucie braku utraconej na zawsze jedności rodziny, niezależnie nawet od stałego kontaktu z obojgiem z rodziców czy to poprzez pieczę naprzemienną czy ustalone kontakty. Towarzyszyć temu może poczucie winy po stronie dziecka, które obarcza się odpowiedzialnością za rozstanie rodziców. Dziecko doświadcza wówczas trudności w kształtowaniu własnej osobowości. Skutki rozwodu już na zawsze są obecne w życiu dziecka. Nie istnieją rozwody, które nie zostawiałyby negatywnych skutków u osób rozwodzących się, a przede wszystkim u ich dzieci. Jeden z rodziców nie jest w stanie spełnić podwójnej roli ojca i matki z punktu widzenia potrzeby dziecka bycia kochanym przez oboje rodziców. Jeden rodzic nie zastąpi dziecku drugiego, dziecko potrzebuje ich obojga. Utrata pełnej rodziny wskutek rozwodu powoduje u dziecka poczucie zagrożenia.
Zbyt późne zaangażowanie w pomoc osobom doświadczającym kryzysu podejmującym decyzję o rozwodzie powoduje nasilenie kryzysu.
Rozwód to proces, a nie jednorazowe wydarzenie. Postępowanie rozwodowe jest etapem rozpadu rodziny, który może trwać kilka miesięcy, jak również kilka lat. Konsekwencje rozpadu rodziny pozostają już na całe życie.
Rozwód angażuje organy ochrony prawnej (np. sąd), których obecność potęguje istniejący kryzys, małżonkowie stają się bowiem przeciwnikami procesowymi, nastawionymi na osiągniecie korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia.
Negatywne konsekwencje rozpadu rodziny dotyczą wszystkich uczestników postępowania: dziecka/dzieci, matki/żony, ojca/męża, rodziny dalszej. Rozwód rodziców może mieć też znaczący wpływ na relację między wnukami a dziadkami. Dochodzi wówczas do utraty więzi przez zmniejszenie lub nawet utratę kontaktów między nimi.
W czasie rozwodu i po jego orzeczeniu, niekiedy wrogo do siebie usposobieni rodzice, traktują dziecko, nie jako wymagające codziennej troski i uwagi, lecz jako narzędzie do osiągnięcia celu. Skutkiem takich postaw rozwodzących się rodziców są problemy opiekuńczo-wychowawcze. Odejście jednego z rodziców sprawia, że w dziecku narasta smutek, przygnębienie i poczucie osamotnienia. Rodzi się w nim złość, bunt, agresja. Pojawiają się trudności w nauce, nałogi, izolacja od otoczenia, zamknięcie w sobie. Liczba zmian pojawiających się w następstwie ro zwodu (ponowne małżeństwo czy partnerstwo) może przyczynić się do pogłębiania problemów u dzieci.
Rozwód powoduje zazwyczaj obniżenie standardu życia. Prowadzi również do psychologicznie bardzo trudnego podziału wspólnego dorobku i przeorganizowania dotychczasowego życia, co rodzi kolejne głębokie konflikty na tle finansowym i majątkowym. Aby zapobiec sytuacjom, do których prowadzi rozwód lub separacja, w ramach rodzinnego postępowania informacyjnego proponujemy: bezpłatne mediacje oraz informacje o terapiach i innych formach wsparcia rodziny.
Polecamy serwis: Rozwody