Kodeks cywilny stanowi, że spadkobierca może dokonać prostego przyjęcia spadku (bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe) lub przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza (z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe). Może go także odrzucić. W ostatnim przypadku jest traktowany tak, jakby nie dożył chwili otwarcia spadku. W tym miejscu warto wspomnieć, że złożonego oświadczenia nie można odwołać.
Ustawowy termin na dokonanie przyjęcia lub odrzucenia spadku wynosi 6 miesięcy od chwili, gdy spadkobierca dowiedział się o powołaniu go do dziedziczenia. 18 października 2015 roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu cywilnego, na mocy której wprowadzono zmianę przychylną dla potencjalnych spadkobierców. Art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw zmienił brzmienie artykułu 1015§2 k.c., stanowiąc, że w razie niezłożenia oświadczenia o przyjęciu spadku, uznaje się, że spadkobierca przyjął go z dobrodziejstwem inwentarza. Przed nowelizacją sytuacja osób nieznających się na prawie spadkowym była trudna. W przypadku, gdy spadkobierca nie wiedział o powinności złożenia oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku, domniemywało się przyjęcie proste. Oznaczało to nieograniczoną odpowiedzialność za długi spadkowe.
Polecamy : Poradnik Gazety Prawnej 9/18 Firma w spadku – zarząd sukcesyjny
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku można złożyć ustnie lub pisemnie (z podpisem urzędowo poświadczonym) u notariusza lub przed sądem. Możliwe jest także złożenie go przez pełnomocnika.
Jeśli spadkobierca umrze przed upływem ww. 6-miesięcznego terminu, oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku mogą złożyć jego spadkobiercy. Termin do złożenia takiej deklaracji nie może upływać przed końcem terminu do złożenia jej po poprzednim spadkodawcy.
Testament a ustawa
Spadkobierca może odrzucić spadek przypadający mu z testamentu, a przyjąć ten należny mu z mocy ustawy.
Odpowiedzialność za długi
Dokonanie przyjęcia prostego skutkuje nałożeniem na spadkobiercę odpowiedzialności za długi spadkowe w całości. Może on wtedy odpowiadać za nie nawet z własnego majątku. Oznacza to, że jeżeli spadkobierca nie wie z jakich składników składa się spadek, dokonanie proste jest bardzo ryzykowne.
W przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, spadkobierca w najgorszym wypadku nie uzyska żadnych korzyści. W takiej sytuacji niemożliwe jest pociągnięcie spadkobiercy do odpowiedzialności ponad wartość spadku. Jest to najbezpieczniejsze rozwiązanie, jeżeli nie ma wiedzy na temat składników spadku.
Zobacz: Spadki
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. 2017 poz. 459)
- Ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw