Czy można kogoś uczynić spadkobiercą „pod warunkiem”

Eugenia Jabłokow
Radca prawny- ekspert w dziedzinie postępowania spadkowego
rozwiń więcej
Zastrzeżenie warunku w testamencie jst uważane za nieistniejące. / inforCMS
Nie można ustanowić spadkobiercy „pod warunkiem”, np. takim, że jeśli ożeni się do określonego terminu, to będzie dziedzicem testamentowym. Ale zastrzeżenie takiego warunku jest uważane za nieistniejące, nienapisane.

Jest to ograniczenie swobody testowania.

Zatem jeśli spadkodawca zastrzeże jakiś warunek w testamencie, powołanie spadkobiercy mimo tego będzie skuteczne, i nie będzie on musiał spełnić tego warunku, aby dziedziczyć majątek na podstawie testamentu.

Gdy bez warunku nie doszłoby do powołania spadkobiercy

Jedynie wówczas, gdyby z treści testamentu lub z okoliczności dałoby się wyprowadzić wniosek, że bez takiego warunku spadkodawca nie powołałby danego spadkobiercy, to powołanie tego spadkobiercy będzie nieważne, a więc spadkodawca osiągnął zamierzony cel. Są to sprawy bardzo skomplikowane, bo sąd będzie musiał odtworzyć zamiar i wolę spadkodawcy, przesądzić swoim orzeczeniem, czy właśnie tą osobę spadkodawca powołałby do dziedziczenia, gdyby wiedział o tym, że zakazane jest powoływanie spadkobiercy pod warunkiem.

Zobacz również: Gdy spadkodawca pozostawił kilka testamentów

Przykład takiego testamentu z warunkiem, to powołanie do spadku osoby XY, która będzie zięciem spadkodawcy. Jeśli XY nie jest zięciem spadkodawcy w dacie otwarcia spadku, to można wyprowadzić z takiego testamentu wniosek, że testator nie powołałby XY na spadkobiercę, gdyby wiedział, że zastrzeżenie tego warunku, że XY musi zostać jego zięciem, aby być spadkobiercą, będzie potraktowane jako nienapisane. 

Jest to zasada, która pozwala na uszanowanie woli spadkodawcy.
Jeśli warunek napisany w testamencie spełni się przed otwarciem spadku (zgonem spadkodawcy), to w chwili otwarcia spadku nie istnieje już stan niepewności  i wiadomo kto będzie spadkobiercą testamentowym.

Trudno jest podać przykład, który byłby lepszym wyjaśnieniem tej kodeksowej konstrukcji, ale wracając do początku niniejszego tekstu, można by powiedzieć, że jeśli spadkobierca powołany w testamencie jednak ożenił się i w dacie otwarcia spadku pozostaje w związku małżeńskim, to nie istnieje stan niepewności co do woli spadkodawcy/testatora.

Jeśli warunek zapisany w testamencie nie ziścił się przed otwarciem spadku (zgonem spadkodawcy), to uważa się go na nienapisany, tzn. nie można zmusić syna testatora, aby się ożenił i tylko pod tym warunkiem będzie spadkobiercą.

Sprowadza się to jednak to podstawowej zasady, że warunku (jak też terminu) w testamencie skutecznie, w prosty sposób, zapisać nie można. 

Zobacz również serwis: Testament

Prawo
Wybory prezydenckie 2025 coraz bliżej. Sprawdź, jak głosować poza miejscem zamieszkania. Nie przegap terminów!
03 maja 2025

Już 18 maja odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Jeśli w dniu głosowania nie będziesz w swoim miejscu zameldowania, masz jeszcze kilka dni, by złożyć odpowiednie wnioski. Wyjaśniamy, jak zagłosować korespondencyjnie, przez pełnomocnika lub w innym lokalu – i do kiedy trzeba to załatwić.

Zmiany w urlopach: 2 dni wolne na 1 dziecko, 3 na 2 dzieci, 4 na 3 dzieci, 5 na 4 dzieci, a za odmowę udzielenia – 30 tys. zł kary dla pracodawcy
04 maja 2025

Na 1 dziecko – 2 dni wolne, na 2 dzieci – 3 dni wolne, na 3 dzieci – 4 dni wolne, a na 4 i więcej – 5 dni wolne, z zachowaniem prawa do pełnego wynagrodzenia, a za odmowę zwolnienia od pracy w ramach ww. puli – 30 tys. zł kary dla pracodawcy. O zmianę art. 188 kodeksu pracy – w dniu 12 kwietnia br., zawnioskowały do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i Okręgowa Rada Adwokacka, powołując się m.in. na naruszenie przez ww. przepis konstytucyjnej zasady równości. Czy położy to kres absurdowi tylko 2 dni zwolnienia od pracy na wszystkie dzieci i obojga rodziców?

MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów
02 maja 2025

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób [NOWE ŚWIADCZENIE]. Dodatkowo wyrównanie od stycznia 2025
03 maja 2025

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób. Co istotne osoby, który mają prawo do tego nowe dodatku dostaną również wyrównanie od 1 stycznia 2025 r. Wysokość dodatku wynosiła w styczniu i lutym 2025 r. 2520 zł, a od marca jest to 2610,72 zł. Na konta świadczeniobiorców wpłyną więc w maju spore pieniądze.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
02 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

7 lat ważności części orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany. Nowelizacja rozporządzenia dot. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
03 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

pokaż więcej
Proszę czekać...