Testament ustny to szczególna forma testamentu. Żeby sporządzić testament tego rodzaju spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie w obecności świadków. Przepisy Kodeksu cywilnego określają, kto może być świadkiem testamentu ustnego.
Testament ustny można sporządzić:
- jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo
- jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione.
Kto może być świadkiem testamentu ustnego
Świadkiem przy sporządzeniu testamentu ustnego może być każdy, za wyjątkiem osób, które przepisy Kodeksu cywilnego wykluczają z kręgu potencjalnych świadków. Celem takiego ograniczenia kręgu osób, które mogą być świadkami testamentu ustnego jest zapewnienie bezstronności świadków, oraz wyeliminowanie wątpliwości osób trzecich co do tej bezstronności.
Dlatego przyjęto , że z kręgu osób mogących być świadkami testamentu ustnego wyłączone są co do zasady osoby, dla których testament przewiduje jakąkolwiek korzyść oraz członkowie najbliższej rodziny takich osób. Nie są to jedyne ograniczenia w tym zakresie.
Osoby wykluczone z kręgu świadków
Kodeks cywilny wyklucza z kręgu potencjalnych świadków testamentu ustnego przede wszystkim osoby:
- niemające pełnej zdolności do czynności prawnych,
- niewidome, głuche lub nieme,
- niemogące czytać i pisać,
- niewładające językiem, w którym spadkodawca sporządza testament,
- skazane prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania.
Świadkiem przy sporządzeniu testamentu ustnego nie może być osoba, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść. W szczególności nie może to więc być spadkobierca ustanowiony w testamencie ustnym. Podobnie – świadkiem nie może być osoba, na rzecz której poczyniono w testamencie ustnym zapisy jakiegokolwiek rodzaju (zapis zwykły, zapis windykacyjny). Ponadto z kręgu potencjalnych świadków testamentu ustnego wyklucza się:
- małżonka osoby, dla której w testamencie została przewidziana korzyść,
- jej krewnych lub powinowatych pierwszego i drugiego stopnia,
- osób pozostających z tą osobą w stosunku przysposobienia.
Krewni lub powinowaci pierwszego stopnia to: ojciec, matka, dziecko, teść, teściowa. Krewni lub powinowaci drugiego stopnia to: dziadek, babcia, wnuk, wnuczka, brat, siostra, szwagier, szwagierka.