REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Testament ustny. Jakie obowiązki ma świadek testamentu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Jakie obowiązki mają świadkowie testamentu ustnego
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Testament ustny sporządza się poprzez złożenie ustnego oświadczenia w obecności świadków. Treść takiego testamentu musi zostać jednak stwierdzona. Świadkowie testamentu ustnego i inne osoby, które wiedzą o sporządzeniu testamentu mają w tym zakresie określone obowiązki. Poniżej wyjaśniamy, jakie.

Testament ustny sporządza się w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków. Może to nastąpić w dwóch sytuacjach:

REKLAMA

  • jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy, albo 
  • jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. 

Zwykła forma testamentu to:

  • testament pisemny (własnoręczny, holograficzny) – spisany przez spadkodawcę w całości pismem ręcznym, podpisany i opatrzony datą,
  • testament notarialny – sporządzony w formie aktu notarialnego,
  • testament allograficzny (urzędowy, administracyjny) – sporządzany w ten sposób, że spadkodawca oświadcza ostatnią wolę ustnie wobec urzędnika.

Obowiązki przy sporządzeniu testamentu

Aby testament ustny był ważny, testator musi złożyć ustne oświadczenie w obecności świadków. Ustawa stanowi, że: 

  • świadków musi być co najmniej trzech oraz
  • muszą być obecni jednocześnie, kiedy testator składa swoje oświadczenie.

Kup książkę: Darowizny, testamenty, spadki. Przykładowe zapisy i wzory

Skutkiem niedochowania tych wymogów jest nieważność testamentu.

Świadkowie muszą być w trakcie sporządzania testamentu ustnego świadomi swojej roli. Powinni zatem w sposób wyraźny lub choćby dorozumiany oświadczyć gotowość spełnienia tej roli oraz rozumieć treść oświadczenia spadkodawcy. Świadkowie mają prawo zadawania spadkodawcy pytań, zmierzających do właściwego zrozumienia jego ostatniej woli. Dopuszczalne jest także zwracanie spadkodawcy przez świadków uwagi na nieskuteczność czy wręcz niedopuszczalność określonego rozrządzenia testamentowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy QUIZ: Testamenty – sprawdź, co o nich wiesz!

Nieważny będzie natomiast testament ustny sporządzony w ten sposób, że spadkodawca przyjmie (poprzez potakiwanie) podsuniętą, zaproponowaną lub odczytaną przez inną osobę (w szczególności przez świadka) treść rozrządzenia testamentowego.

Obowiązek spisania treści testamentu

Testament ustny zostaje sporządzony w momencie, kiedy spadkodawca wypowie w obecności świadków swoją ostatnią wolę. Żeby testament ustny mógł wywrzeć skutki prawne jego treść musi zostać stwierdzona. Stwierdzenie treści testamentu ustnego może nastąpić w dwojaki sposób:

  • poprzez spisanie oświadczenia spadkodawcy, albo
  • przez sąd.

Spisania treści oświadczenia spadkodawcy może dokonać:

  • jeden ze świadków albo 
  • osoba trzecia (tzn. ktoś, kto nie był świadkiem testamentu ustnego). 

Obok treści oświadczenia spadkodawcy pismo to musi zawierać miejsce i datę tego oświadczenia oraz miejsce i datę sporządzenia pisma. Pismo to podpisują spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie. Treść testamentu ustnego można stwierdzić w ten sposób w ciągu jednego roku od złożenia oświadczenia spadkodawcy.

Ważne

Pismo zawierające treść oświadczenia spadkodawcy nie jest testamentem. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego uznaje się je za dokument prywatny, który stanowi dowód, że spadkodawca złożył oświadczenie woli o treści podanej w tym piśmie.

Obowiązek zawiadomienia sądu o testamencie

REKLAMA

W przypadku, gdy treści oświadczenia spadkodawcy nie spisano w ciągu roku od złożenia tego oświadczenia, treść testamentu może zostać stwierdzona przed sądem. Najpierw jednak sąd musi powziąć wiadomość o sporządzeniu takiego testamentu.

Dlatego też przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nakładają obowiązek na każdego, kto dowie się o śmierci spadkodawcy oraz o tym, że treść testamentu ustnego nie została spisana, niezwłocznego zawiadomienia o tym sądu spadku (patrz niżej). Osoba zawiadamiająca o tych faktach sąd spadku ma obowiązek podać także imiona, nazwiska i adresy świadków świadków testamentu, o ile informacje te są znane tej osobie. 

Sąd spadku to sąd wyłącznie właściwy do czynności w postępowaniu spadkowym, należących do zakresu działania sądów, którym jest:

  • sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, albo
  • sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część – jeżeli miejsca zwykłego pobytu w Polsce spadkodawcy nie da się ustalić, albo
  • sąd rejonowy dla m.st. Warszawy – w braku powyższych podstaw.

Powyżej wskazany obowiązek dotyczy „każdego”, kto wie o śmierci spadkodawcy i o tym, że treść testamentu ustnego nie została spisana, a więc przede wszystkim – świadków testamentu. 

Kup ebook: Zachowek - uprawnieni, obliczanie, wydziedziczenie

Sankcją za nie dopełnienie tego obowiązku jest odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę. Poza tym, sąd spadku może wymierzyć sprawcy grzywnę.

Obowiązek złożenia zeznania przed sądem

REKLAMA

Jeżeli ostatnia wola spadkodawcy oświadczona ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków nie zostanie spisana w sposób wskazany powyżej, można ją w ciągu 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku (tj. chwili śmierci spadkodawcy) stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. Wymóg zgodności zeznań dotyczy jedynie samej treści testamentu ustnego. Rozbieżności zeznania świadków odnoszące się do innych okoliczności, np. stanu zdrowia testatora, nie prowadzą jako takie do bezskuteczności testamentu. 

Świadków, którzy treści testamentu ustnego nie stwierdzili na piśmie, sąd wzywa do złożenia na wyznaczonym posiedzeniu sądowym zeznań stwierdzających treść testamentu. Do postępowania w sprawie przesłuchania świadków testamentu ustnego stosuje się odpowiednio przepisy o dowodzie ze świadków w procesie, z tą zmianą, że świadkowie testamentu nie mogą odmówić zeznań ani odpowiedzi na pytanie, ani też nie mogą być zwolnieni od złożenia przyrzeczenia.

Ważne
Zbliża się nowelizacja Kodeksu cywilnego

Trwają prace legislacyjne rządu nad nowelizacją przepisów Kodeksu cywilnego dotyczącego m.in. testamentu ustnego. O zmianach, jakie przyniesie nowelizacja pisaliśmy w poniższych artykułach:

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Po jakim czasie nie można odwołać darowizny?

Termin na odwołanie przekazanej darowizny jest dość krótki. Od czego zależy? Kiedy jest możliwe odwołanie darowizny?

Kiedy złożenie przysięgi przez nowo wybranego prezydenta RP? [WYBORY 2025]

Zgodnie z art. 128 Konstytucji, kadencja prezydenta RP rozpoczyna się w dniu objęcia przez niego urzędu. Pytanie brzmi: co to dokładnie oznacza i kiedy ten moment następuje? Kto stwierdza ważność wyborów na prezydenta RP?

Tusk obiecuje: Kwota wolna wzrośnie do 60 tys. zł, ale nie w tym roku

Premier Donald Tusk nie owija w bawełnę: podniesienie kwoty wolnej od podatku to jego priorytet, ale w 2025 roku Polacy nie mają na co liczyć. „To moja twarda obietnica – zrealizuję ją w tej kadencji” – zapowiada. Warunek? Deficyt musi trzymać się w ryzach, bo inaczej grozi nam utrata miliardów z UE.

Tydzień, maksymalnie dwa. Wielu pracowników nie czeka dłużej na wynik rekrutacji

6 na 10 badanych pracowników fizycznych deklaruje, iż maksymalny czas rekrutacji, jakiego oczekują od potencjalnego pracodawcy, to dwa tygodnie. Tak wynika z badania „Rynek pracowników fizycznych”, przeprowadzonego na zlecenie serwisu Pracuj.pl.

REKLAMA

Obniżenie wieku emerytalnego dla kolejnej grupy zawodowej już w 2026 r.? Resort pracy daje minus Senatorom [PROJEKT]

Trwają prace nad obniżeniem wieku emerytalnego dla kolejnej grupy zawodowej. Chodzi o projekt nowelizacji o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o emeryturach pomostowych wniesiony przez senatorów 18 grudnia 2024 r. Projekt trafił do sejmu na początku maja 2025 r.

Specjalny dodatek z ZUS trafił do 133,6 tys. osób w Polsce. Sprawdź konto

Specjalny dodatek z ZUS trafił do 133,6 tys. osób w Polsce. Warto zweryfikować swoje konto, ponieważ w wielu przypadkach ZUS wypłacił świadczenie automatycznie, bez składania wniosku. Wielu osobom należą się bowiem z urzędu dodatkowe pieniądze i to nie miało, bo z wyrównaniem od stycznia i z uwzględnieniem marcowej waloryzacji.

Zmiany w e-ZLA już od 15 czerwca 2025 r. Zwolnienia lekarskie będą wyłącznie akceptowane w protokole HTTP/1.1

Od 15 czerwca 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wymusi korzystanie wyłącznie z protokołu HTTP/1.1 przy przesyłaniu elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA). O co chodzi z tą zmianą techniczną? ZUS odpowiada: Pacjenci mogą czuć się spokojnie.

Niemcy ujawnili ilu mają migrantów. To już ponad jedna czwarta mieszkańców

Ilu migrantów jest u naszego zachodniego sąsiada? Z danych ujawnionych przez Federalny Urząd Statystyczny wynika, że ubiegłym roku w Niemczech mieszkało około 21,2 miliona osób z historią migracji. A zatem jest to już ponad jedna czwarta mieszkańców Niemiec.

REKLAMA

Pokaźne zyski z PPK: 135-181 % przez ponad 5 lat. Jak sprawdzić stan rachunku PPK? Wypłacić można zawsze ale przed 60 urodzinami są potrącenia

Zysk statystycznego uczestnika PPK od grudnia 2019 roku do kwietnia 2025 r. wyniósł 135-181 proc. - biorąc pod uwagę kwoty, które uczestnik sam wpłacił. Taka informacja została podana w opublikowanym 21 maja 2025 r. nr 5 (43) biuletynu miesięcznego Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Debata Trzaskowski – Nawrocki [RELACJA NA ŻYWO]

Debata między kandydatem Koalicji Obywatelskiej Rafałem Trzaskowskim a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. Relacja na żywo.

REKLAMA