Kogo dotyczy ustawa o sygnalistach? Od kiedy obowiązuje?

sygnaliści wejście w życie sygnalista od kiedy ustawa / Ustawa o sygnalistach - kogo dotyczy i od kiedy obowiązuje? / ShutterStock

Ustawa o sygnalistach - kogo dotyczy i od kiedy obowiązuje? Czy na dzień 25 września 2024 r. procedury zgłoszeń mają już być gotowe czy wystarczy w tym dniu rozpocząć ich wdrażanie np. poprzez planowanie wymaganych konsultacji?

Kogo dotyczy ustawa o sygnalistach?

Dnia 25 września 2024 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów. Adresatem tej ustawy może być każda osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, każda osoba prawna bądź inna jednostka organizacyjna i każdy pracodawca. Sygnalistą dokonującym zgłoszenia może bowiem być każda osoba pojawiająca się w otoczeniu podmiotu prawnego w tzw. kontekście związanym z pracą, a więc będzie to nie tylko pracownik, zleceniobiorca czy partner B2B, ale na równi - usługodawca, dystrybutor, dostawca i inny partner handlowy, a nawet osoba ubiegająca się dopiero o zatrudnienie w danym podmiocie.

Jaki jest cel ustawy o sygnalistach?

Nadrzędnym celem ustawy o ochronie sygnalistów jest zapewnienie im bezpiecznej drogi przekazywania zgłoszeń o zaobserwowanych naruszeniach prawa. Podmiot prawny będzie musiał zapewnić przyjmowanie zgłoszeń od sygnalistów co najmniej w formie ustnej i pisemnej, a w tym drugim przypadku - zarówno w wersji papierowej, jak i elektronicznej. Zgłoszenia ustne będą mogły być dokonywane telefonicznie lub za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Do nagrania rozmowy telefonicznej bądź sporządzenia jej transkrypcji niezbędne będzie uzyskanie zgody sygnalisty. Z rozmowy nienagrywanej trzeba będzie z kolei sporządzić protokół - podobnie jak z przebiegu bezpośredniego spotkania z sygnalistą, jeśli zawnioskował o jego przeprowadzenie (chyba że taka bezpośrednia rozmowa została nagrana).

Jednocześnie zdjęta ma zostać obawa o skierowane przeciwko niemu potencjalne działania odwetowe pracodawcy, a to za sprawą grożącej pracodawcy odpowiedzialności karnej za utrudnianie dokonania zgłoszenia lub za podjęte działania odwetowe względem sygnalisty. Co więcej, pracodawca może zostać również pociągnięty do odpowiedzialności odszkodowawczej względem osoby zgłaszającej. Ochrona przysługująca sygnalistom rozciągnięta została ponadto na osoby pomagające w dokonaniu zgłoszenia oraz osoby powiązane z sygnalistą (zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne lub inne jednostki organizacyjne).

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawców

Od kiedy obowiązuje ustawa o sygnalistach?

Na szereg podmiotów nałożony zostanie dodatkowy obowiązek ustalenia procedury zgłoszeń wewnętrznych i prowadzenia rejestru takich zgłoszeń. Chodzi z jednej strony o podmioty, które na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku zatrudniać będą co najmniej 50 osób, a z drugiej strony - o podmioty wykonujące działalność w zakresie usług, produktów i rynków finansowych oraz przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa transportu i ochrony środowiska. Czy oznacza to zatem, że odpowiednio na dzień 25 września 2024 r. bądź 1 stycznia 2025 r. w danych organizacjach muszą już obowiązywać ustalone procedury zgłoszeń wewnętrznych? Niekoniecznie. W datach tych bowiem zaczną dopiero obowiązywać normy zobowiązujące dane podmioty do ustalenia tych procedur, co musi z kolei nastąpić w drodze przeprowadzenia w pierwszej kolejności stosownych konsultacji (trwających od 5 do 10 dni). Następnie procedura zgłoszeń wewnętrznych będzie musiała zostać podana do wiadomości osób wykonujących pracę, aby wejść w życie po upływie 7 dni od tego momentu. 

Podsumowując, we wskazanych datach niezbędne będzie dopiero przedłożenie projektów procedur zgłoszeń wewnętrznych w celu przeprowadzenia stosownych konsultacji z organizacjami związkowymi bądź przedstawicielami osób świadczących pracę na rzecz podmiotu prawnego.

Autor: Mikołaj Gendaszyk, radca prawny w fillup.pl

Sygnaliści w administracji publicznej. Procedura dla pracodawców

oprac. Emilia Panufnik
rozwiń więcej
Prawo
MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów
02 maja 2025

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
02 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

7 lat ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany. Nowelizacja rozporządzenia dot. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

pokaż więcej
Proszę czekać...