Odpowiedzialność deliktowa

Aplikant radcowski Justyna Godlewska
Prawnik, aplikantka radcowska
rozwiń więcej
KM-LEX
rozwiń więcej
W momencie wyrządzenia szkody po stronie sprawcy powstaje obowiązek naprawienia szkody. / inforCMS
Odpowiedzialność deliktowa jest odpowiedzialnością cywilnoprawną, której podstawę stanowią przepisy art. 415-449 kodeksu cywilnego.

Definicja odpowiedzialności deliktowej

Odpowiedzialność deliktowa jest to odpowiedzialność cywilnoprawna wynikająca z czynu niedozwolonego (deliktu). W tym punkcie trzeba wyjaśnić co należy rozumieć za czyn niedozwolony. Otóż na gruncie prawa cywilnego za czyn niedozwolony uznaje się każde działanie bądź zaniechanie, które powoduje powstanie szkody.

Tak więc czyn niedozwolony w rozumieniu prawa cywilnego to nie tylko o czyn zabroniony pod groźbą kary, lecz w ogóle o każdy czyn naruszający porządek prawny. Warto zauważyć tutaj, że aby zachowanie zostało uznane za czyn niedozwolony nie zawsze istotne jest też to, czy zachowanie było zawinione, czego przykładem jest tzw. odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.

Zobacz: Pomoc prawna

Podstawa prawna odpowiedzialności deliktowej

Podstawą odpowiedzialności deliktowej są przepisy Kodeksu cywilnego (art. 415-449 k. c.). Przepisem mającym podstawowe znaczenie dla tego reżimu odpowiedzialności ma niewątpliwie art. 415 k. c., który stanowi, że: „ Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.”

Jak wynika z powołanego przepisu źródłem stosunku prawnego między sprawcą, a poszkodowanym jest sam fakt wyrządzenia szkody. Oznacza to, że w momencie wyrządzenia szkody po stronie sprawcy powstaje obowiązek naprawienia szkody (staje się on dłużnikiem), a po stronie poszkodowanego powstaje uprawnienie do uzyskania stosownego odszkodowania(poszkodowany staje się wierzycielem).

Zobacz również serwis: Ubezpieczenia komunikacyjne

Warunki powstania odpowiedzialności cywilnej

Dla powstania odpowiedzialności deliktowej nie ma znaczenia czy strony związane są jakimś stosunkiem prawnym, czy też nie. Wyrządzenie szkody powoduje powstanie odpowiedzialności deliktowej zarówno wtedy, gdy strony nie są związanie jakimkolwiek stosunkiem prawnym, jak również wtedy, gdy szkoda powstała poza tym stosunkiem. Warto zwrócić też uwagę na fakt, iż dla powstania odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych nie istotne jest to, czy stronami stosunku zobowiązaniowego są osoby fizyczne, osoby prawne czy też podmioty nie posiadające osobowości prawnej.

Warunkiem powstania odpowiedzialności cywilnej jest łączne spełnienie trzech następujących przesłanek:

  • powstanie szkody rozumianej jako uszczerbek w dóbr osoby poszkodowanej,
  • zaistnienie zdarzenia wywołującego szkodę (czyjegoś działania bądź zaniechania lub innego zdarzenia, z którym ustawa łączy obowiązek naprawienia szkody),
  • istnienie związku przyczynowego pomiędzy szkodą, a zdarzeniem.

Zobacz również serwis: Odszkodowania

Prawo
Ile jest warta informacja czy akcja zdrożeje? Kolizja interesów prawnych i obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej a należyte wykonywanie zadań giełdowych. Przepisy i sankcje
05 maja 2025

W sytuacji kolizji pomiędzy obowiązkiem lojalnego wykonywania obowiązków służbowych a obowiązkiem zachowania tajemnicy i ochrony informacji poufnych, rozstrzygnięcie, które przyznaje pierwszeństwo temu drugiemu, opiera się na fundamentalnych zasadach prawa rynku kapitałowego oraz etyce zawodowej. Zasadniczo, ochrona rynku finansowego i zapobieganie nadużyciom w obrocie papierami wartościowymi mają nadrzędne znaczenie, a w związku z tym obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej w kontekście informacji poufnych staje się priorytetowy. Jest to nie tylko kwestia przestrzegania przepisów prawa, ale także zapewnienia uczciwości i przejrzystości w działaniach podejmowanych na rynku kapitałowym - pisze radca prawny K. Jakub Gładkowski. I wyjaśnia także jakie są sankcje i odpowiedzialność za tego typu naruszenia w unijnym i polskim porządku prawnym.

Rozwód w 2025 i 2026 r. [FAQ]
05 maja 2025

Co może się zmienić w procedurach rozwodowych? Jakie są aktualne przepisy? Co trzeba wiedzieć o rozwodzie w 2025 2026 r.? Oto odpowiedzi na najważniejsze pytania!

Sejm na żywo 5 maja: Komisja śledcza ds. Pegasusa
05 maja 2025

Przesłuchanie nadinsp. Adama Cieślaka, Komendanta Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości.

Emerytura i renta po śmierci seniora. Kiedy można ją zatrzymać, a kiedy trzeba zwrócić. ZUS musi wypłacić świadczenie jeżeli zmarły nabył do niego prawo
05 maja 2025

ZUS informuje, że po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, ZUS wstrzymuje wypłatę świadczeń, ponieważ prawo do nich wygasa. Jeśli jednak emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze jest konieczne zwracanie tych pieniędzy do ZUS-u. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę, o ile zmarły miał do niej prawo.

Dwie decyzje w jednej kopercie prześle ZUS do emerytów i rencistów w maju 2025 r. Przeczytaj uważnie i sprawdź wysokość świadczeń
05 maja 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął wysyłkę corocznej korespondencji do emerytów i rencistów. W jednej kopercie znajdą dwie decyzje – o waloryzacji z marca 2025 r. oraz przyznaniu dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego czyli tzw. trzynastki.

Grillowanie na balkonie i w parku – czy jest dozwolone?
05 maja 2025

Nadejście wiosny można poczuć nie tylko w zwiększonych temperaturach, ale także w zapachach unoszonych przez powietrze. Bowiem gdy tylko zaczyna się sezon, Polacy chętnie zaczynają grillować. Rośnie wtedy nie tylko sprzedaż grillowych akcesoriów, ale także statystyczna liczba mandatów udzielonych przez Straż Miejską plenerowym koneserom. Większość mieszkańców miast nie posiada własnego ogrodu, dlatego wielu zadaje sobie pytanie, czy grillowanie na balkonie lub w parku jest dozwolone.

Jak nie zaciągać pożyczki?
05 maja 2025

Każde postanowienie w umowie pożyczkowej może mieć realny wpływ na sytuację finansową pożyczkobiorcy, zwłaszcza jeśli chodzi o dodatkowe opłaty, prowizje czy warunki spłaty. Bardzo ważna jest świadomość prawna, pochopne podejmowanie decyzji odłóż na bok. Zatem jak nie zaciągać pożyczki?

2962 zł dla matek czy ojców, bo: 500 zł (aktywnie w domu) + 1662 zł (zasiłek) + 800plus. Nie opłaca im się pracować za minimalną krajową
05 maja 2025

Mówi się o państwie opiekuńczym, o państwie socjalnym. I coś w tym jest. Wśród rodziców dzieci, którzy nie są zatrudnieni mówi się, że przy różnych świadczenia pieniężnych i zasiłkach jakie można otrzymać od państwa nie opłaca im się pracować za minimalną krajową. Wprawdzie może mieliby netto te kilkaset złotych więcej, ale za to jakim kosztem, kosztem pracy i czasu. Rodzice wolą dostać np. 2962 zł, bo: 500 zł (aktywnie w domu) + 1662 zł (zasiłek) + 800plus. Oczywiście taki schemat nie jest dany raz na zawsze!

Uważam, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 czerwca 2024 r. niesprawiedliwie pominął grupę emerytów, która złożyła wnioski o wcześniejszą emeryturę między 6 czerwca a 31 grudniem 2012 r.
04 maja 2025

Do naszej redakcji stale trafiają historie emerytów, którzy uważają, że zostali pokrzywdzeni przez niekorzystne przeliczenie wcześniejszych emerytur. Trwa to od 2013 r. aż do dnia dzisiejszego. Mechanizm pokrzywdzenia? Emerytura powszechna jest pomniejszana o np. 1000 zł miesięcznie jako sankcja za pójście na emeryturę wcześniejszą. Miesiąc w miesiąc. W artykule przykład takiego listu – autorem jest emerytowany operator kamery. Opisał, że wprost pytał się w ZUS w 2012 r (pracowników i służby prasowe), czy straci na emeryturze powszechnej za pójście na wcześniejszą emeryturę. Usłyszał, że absolutnie nie. Okazało się, że stracił i traci do teraz (do 2025 r.). Historia emeryta jest więc interesująca bo czuł w 2012 r., że zbyt piękne jest, aby nie było jakiegoś haczyka we wcześniejszej emeryturze. I próbował uniknąć zagrożenia szukając informacji w ZUS. Nie udało mu się (pomimo starań).

Zasiłek nie przez 180 ale nawet przez 365 dni dla wybranych osób. Jest ustawa i czeka na wejście w życie
05 maja 2025

Zasiłek nie przez 180 ale nawet przez 365 dni dla wybranych osób. Jest ustawa i czeka na wejście w życie, ale czy to wpłynie na aktywizację osób bezrobotnych? Raczej nie, tym bardziej, że ustawodawca poszerzył krąg podmiotów mający prawo do zasiłku przez rok.

pokaż więcej
Proszę czekać...