Definicja odpowiedzialności deliktowej
Odpowiedzialność deliktowa jest to odpowiedzialność cywilnoprawna wynikająca z czynu niedozwolonego (deliktu). W tym punkcie trzeba wyjaśnić co należy rozumieć za czyn niedozwolony. Otóż na gruncie prawa cywilnego za czyn niedozwolony uznaje się każde działanie bądź zaniechanie, które powoduje powstanie szkody.
Tak więc czyn niedozwolony w rozumieniu prawa cywilnego to nie tylko o czyn zabroniony pod groźbą kary, lecz w ogóle o każdy czyn naruszający porządek prawny. Warto zauważyć tutaj, że aby zachowanie zostało uznane za czyn niedozwolony nie zawsze istotne jest też to, czy zachowanie było zawinione, czego przykładem jest tzw. odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.
Zobacz: Pomoc prawna
Podstawa prawna odpowiedzialności deliktowej
Podstawą odpowiedzialności deliktowej są przepisy Kodeksu cywilnego (art. 415-449 k. c.). Przepisem mającym podstawowe znaczenie dla tego reżimu odpowiedzialności ma niewątpliwie art. 415 k. c., który stanowi, że: „ Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.”
Jak wynika z powołanego przepisu źródłem stosunku prawnego między sprawcą, a poszkodowanym jest sam fakt wyrządzenia szkody. Oznacza to, że w momencie wyrządzenia szkody po stronie sprawcy powstaje obowiązek naprawienia szkody (staje się on dłużnikiem), a po stronie poszkodowanego powstaje uprawnienie do uzyskania stosownego odszkodowania(poszkodowany staje się wierzycielem).
Zobacz również serwis: Ubezpieczenia komunikacyjne
Warunki powstania odpowiedzialności cywilnej
Dla powstania odpowiedzialności deliktowej nie ma znaczenia czy strony związane są jakimś stosunkiem prawnym, czy też nie. Wyrządzenie szkody powoduje powstanie odpowiedzialności deliktowej zarówno wtedy, gdy strony nie są związanie jakimkolwiek stosunkiem prawnym, jak również wtedy, gdy szkoda powstała poza tym stosunkiem. Warto zwrócić też uwagę na fakt, iż dla powstania odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych nie istotne jest to, czy stronami stosunku zobowiązaniowego są osoby fizyczne, osoby prawne czy też podmioty nie posiadające osobowości prawnej.
Warunkiem powstania odpowiedzialności cywilnej jest łączne spełnienie trzech następujących przesłanek:
- powstanie szkody rozumianej jako uszczerbek w dóbr osoby poszkodowanej,
- zaistnienie zdarzenia wywołującego szkodę (czyjegoś działania bądź zaniechania lub innego zdarzenia, z którym ustawa łączy obowiązek naprawienia szkody),
- istnienie związku przyczynowego pomiędzy szkodą, a zdarzeniem.
Zobacz również serwis: Odszkodowania