Od 1 stycznia 2016 r. zasiłek macierzyński dla rolników stał się świadczeniem z ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Komu przysługuje to świadczenie?
Zasiłek macierzyński to świadczenie przysługujące osobom podlegającym z mocy ustawy lub na wniosek ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu oraz emerytalno-rentowemu, bądź tylko ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, która:
- jest matką lub ojcem dziecka;
- przysposobiła dziecko, które nie ukończyło 7 roku życia, a w przypadku odroczenia obowiązku szkolnego względem tego dziecka – do 10 roku życia;
- przyjęła na wychowanie dziecko, które nie ukończyło 7 roku życia, a w przypadku odroczenia obowiązku szkolnego względem tego dziecka – do 10 roku życia, jeżeli w tym czasie złożono wniosek o przysposobienie;
- przyjęła w ramach rodziny zastępczej (ale nie w ramach zawodowej rodziny zastępczej) dziecko do 7 roku życia, a w przypadku odroczenia obowiązku szkolnego względem tego dziecka – do 10 roku życia.
Ojciec dziecka może otrzymać zasiłek macierzyński tylko w następujących przypadkach:
- w sytuacji skrócenia okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego na wniosek matki dziecka, po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia, za okres co najmniej 14 tygodni;
- w razie śmierci matki;
- w razi porzucenia dziecka przez matkę.
W razie śmierci ubezpieczonej matki dziecka lub porzucenia przez nią dziecka, zasiłek macierzyński za pozostałą część okresu zasiłkowego przysługuje ubezpieczonemu – ojcu dziecka lub innej ubezpieczonej osobie należącej do członków najbliższej rodziny (np. małżonek, rodzice, ojczym, macocha, teściowie, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo) pod warunkiem, że sprawują oni osobistą opiekę nad dzieckiem.
Wysokość zasiłku
Zasiłek macierzyński przyznawany jest w wysokości 1000 zł miesięcznie. W przypadku ustalania kwoty zasiłku macierzyńskiego za niepełny miesiąc kwotę zasiłku ustala się dzieląc kwotę 1000 zł przez wszystkie dni kalendarzowe w danym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni za które zasiłek przysługuje. Kwotę zasiłku macierzyńskiego przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.
Okres otrzymywania zasiłku
Zasiłek macierzyński wypłacany jest przez okres:
- 52 tygodni – w razie urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie; przysposobienia lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka;
- 65 tygodni – w razie urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie; przysposobienia lub przyjęcia na wychowanie dwojga dzieci;
- 67 tygodni – w razie urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie; przysposobienia lub przyjęcia na wychowanie trojga dzieci;
- 69 tygodni – w razie urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie; przysposobienia lub przyjęcia na wychowanie czworga dzieci;
- 71 tygodni – w razie urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie; przysposobienia lub przyjęcia na wychowanie pięciorga i więcej dzieci.
Zasiłek macierzyński przysługuje od dnia porodu, przysposobienia lub przyjęcia na wychowanie dziecka, jednakże należy pamiętać o wskazanych powyżej granicach wieku (maks. 7 lat, chyba że odroczono obowiązek szkolny – w takim wypadku maks 10 lat).
Osobie uprawnionej do zasiłku macierzyńskiego przysługuje w tym samym czasie jeden zasiłek macierzyński bez względu na liczbę wychowywanych dzieci.
Prawo do zasiłku macierzyńskiego ustala się, począwszy od miesiąca urodzenia, przysposobienia lub przyjęcia dziecka na wychowanie, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do zasiłku macierzyńskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia, przysposobienia lub przyjęcia dziecka na wychowanie. W przypadku złożenia wniosku po terminie 3 miesięcy, prawo do zasiłku ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.
Kiedy zasiłek macierzyński nie przysługuje?
Zasiłek macierzyński nie przysługuje, jeżeli:
- co najmniej jeden z rodziców dziecka lub osoba, która przyjęła dziecko na wychowanie, otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego;
- dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej.
- jeden z rodziców dziecka lub osoba, która przyjęła dziecko na wychowanie, nie sprawują lub zaprzestali sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Jakie dokumenty?
KRUS informuje, że podstawą rozpatrzenia uprawnień do zasiłku macierzyńskiego jest złożony do jednostki organizacyjnej KRUS wniosek na druku KRUS SR - 24A (dostępny na stronie internetowej www.bip.krus.gov.pl zakładka Formularze i wnioski), a ponadto:
- z tytułu urodzenia dziecka - odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem,
- z tytułu przysposobienia dziecka (faktyczne objęcie opieką):
- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem,
- oświadczenie ubezpieczonego o dacie faktycznego przyjęcia dziecka na wychowanie, - z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienie do sądu z wnioskiem o przysposobienie:
- oświadczenie ubezpieczonego, kiedy dziecko zostało przyjęte na wychowanie,
- zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka zawierające datę urodzenia dziecka. - przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej:
- prawomocne orzeczenie sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej albo umowa cywilna zawarta pomiędzy rodziną zastępczą, a starostą,
- dokument potwierdzający wiek dziecka.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2336 z późn. zm.)