Osoba fizyczna

Jest to prawne określenie każdego człowieka, który występuje jako podmiot w stosunkach cywilnoprawnych.

Początek i koniec osoby fizycznej wyznaczają fakty biologiczne - urodzenie się i śmierć.

Każda żyjąca osoba fizyczna posiada bezwarunkową zdolność prawną, czyli od momentu urodzenia może być podmiotem praw i obowiązków wynikających ze stosunków cywilnoprawnych.

Aby jednak mogła samodzielnie kształtować swoją sytuację prawną poprzez składanie oświadczeń woli, musi nabyć zdolność do czynności prawnych. Do tego czasu jest zastępowana w obrocie cywilnoprawnym przez przedstawicieli ustawowych (rodziców lub opiekunów).

Zdolność do czynności prawnych w pełnym zakresie nabywa się wraz z ukończeniem 18. roku życia.

Wyjątek stanowią kobiety, które ukończyły 16 lat i zawarły związek małżeński za zgodą sądu opiekuńczego. Nabywają one pełną zdolność do czynności prawnych w chwili jego zawarcia.

Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły 13 lat oraz ubezwłasnowolnione całkowicie. Dokonana przez nie czynność prawna, poza umowami powszechnie zawieranymi w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego (jak np. zakupy), jest nieważna.

Ci, którzy ukończyli 13 lat, ale nie ukończyli 18 lat, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo, mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Oznacza to, że ważność umowy zawartej przez taką osobę, w drodze której zaciąga ona zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, wymaga zgody jej przedstawiciela ustawowego. Nie dotyczy to umów zawieranych w drobnych sprawach życia codziennego.

Osoby posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych mogą też bez zgody przedstawiciela ustawowego rozporządzać swoim zarobkiem, pod warunkiem że sąd opiekuńczy z ważnych powodów nie postanowi inaczej.

Istotne dla osoby fizycznej jest określenie jej stanu cywilnego, ponieważ na tym fakcie opierają się niektóre stosunki cywilnoprawne, jak np. obowiązek alimentacyjny i dziedziczenie ustawowe.

Osoba fizyczna może mieć tylko jedno miejsce zamieszkania, którym jest miejscowość, w której przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Koniec bytu osoby fizycznej następuje z chwilą oznaczoną w akcie zgonu lub w sądowym stwierdzeniu zgonu albo w postanowieniu sądu o uznaniu osoby zaginionej za zmarłą.

Prawo
Więzi rodzinne w świetle ochrony dóbr osobistych
21 maja 2025

Więzi rodzinne opierają się na emocjach i wspólnie budowanych przez lata relacjach. W sytuacjach konfliktowych – takich jak rozwód, spory o kontakty z dzieckiem czy alimenty – więzi te mogą zostać poważnie naruszone. Warto wtedy pamiętać, że prawo może nas realnie chronić w takich przypadkach. Jak to działa w praktyce?

Do której godziny jest głosowanie na prezydenta?
21 maja 2025

Cząstkowe, orientacyjne wyniki głosowania na Prezydenta Polski w wyborach 2025 r. znane są już w trakcie dnia, w którym wyborcy oddają głosy. Niektórzy niezdecydowani mogą pod ich wpływem zmienić zdanie i wybrać się do komisji wyborczej. Inni ze względu na plan dnia mogą zagłosować tylko późnym wieczorem. Czy zdążą? Do której godziny można głosować?

WIBOR w umowach kredytowych. Czy wyrok TSUE ujednolici orzeczenia polskich sądów? Złotówkowicze będą triumfować jak frankowicze?
21 maja 2025

Czy będzie przełom w sprawach WIBOR? Czy zbliżający wielkimi krokami wyrok TSUE w sprawie polskiej okaże się korzystny dla posiadaczy kredytów złotówkowych opartych o wskaźnik referencyjny WIBOR i czy wpłynie to na ukształtowanie się linii orzeczniczej polskich sądów. Na te pytania odpowiada Wojciech Ostrowski, radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Nie wszystkie można łączyć [Przykłady 2025]
21 maja 2025

Czy można pobierać jednocześnie różne zasiłki i dodatki? To ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Postaramy się pokazać je na kilku ważnych przykładach. W rzeczywistości takich sytuacji jest znacznie więcej.

ZUS: Nadużywanie alkoholu jako przyczyna niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie z kodem C to brak zasiłku chorobowego przez pierwsze 5 dni
21 maja 2025

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Debata Trzaskowski – Nawrocki już w piątek o 20:00. Sześć tematów, jeden pojedynek, jedna decyzja
21 maja 2025

W piątek, 24 maja, punktualnie o godzinie 20:00, oczy całej Polski skierują się na debatę prezydencką pomiędzy Rafałem Trzaskowskim, kandydatem Koalicji Obywatelskiej, a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. To jedyne potwierdzone bezpośrednie starcie przed II turą wyborów zaplanowaną na 1 czerwca.

Dodatek za pracę w nocy od 1 czerwca 2025 r.
21 maja 2025

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w czerwcu? jak się go oblicza? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

Czy zachowek po rodzicach przepada?
20 maja 2025

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?
20 maja 2025

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia debata prezydencka 2025? Jacek Prusinowski poprowadzi spotkanie
21 maja 2025

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę? Spotkanie poprowadzi Jacek Prusinowski, dziennikarz SE i Radia Plus.

pokaż więcej
Proszę czekać...