Są sytuacje, w których strona postępowania nie ma obowiązku zapłaty kosztów sądowych.
Dotyczy to m.in. strony, która:
•dochodzi ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa oraz roszczeń z tym związanych;
• dochodzi alimentów;
• wnosi o uznanie postanowień umownych za niedozwolone;
• została zwolniona przez sąd od kosztów sądowych.
Co mam zrobić, jeśli nie stać mnie na ponoszenie kosztów postępowania?
Jeśli nie stać Cię na ponoszenie kosztów postępowania, możesz złożyć do sądu wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. W wyniku uwzględnienia Twojego wniosku sąd może:
• zwolnić Cię od ponoszenia kosztów sądowych w części – jeżeli jesteś w stanie ponieść tylko część kosztów, zaś pozostałej części nie jesteś w stanie bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny; może to np. polegać na zwolnieniu od określonej kwoty lub opłaty, czy też ułamkowej lub procentowej części kosztów;
• zwolnić Cię w całości od kosztów sądowych – jeżeli nie jesteś w stanie ponieść ich bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Zobacz: Co to jest opłata i ile wynosi?
Jak powinien wyglądać wniosek o zwolnienie od kosztów postępowania?
Wniosek o zwolnienie od kosztów postępowania powinien zawierać:
• tytuł pisma (wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych);
• Twoje dane (imię, nazwisko, miejsce zamieszkania);
• dane Twojego przeciwnika lub uczestników;
• oznaczenie sądu, do którego pismo wnosisz;
• wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, z zaznaczeniem czy zwolnienie ma nastąpić z całości czy części kosztów;
• oświadczenie, że nie jest się w stanie ponieść kosztów w całości lub części bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny;
• Twój podpis, ewentualnie podpis Twojego pełnomocnika;
• załączniki.
Do wniosku musisz dołączyć oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach, źródłach utrzymania się. Oświadczenie to sporządza się wg ściśle ustalonego wzoru, który otrzymasz w sądzie.
Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych możesz również złożyć w sądzie ustnie do protokołu. Niemniej jednak nie zwalania Cię to od sporządzenia powyższego oświadczenia wg ustalonego wzoru.
Pamiętaj, że w postępowaniu wieczystoksięgowym zwolnienie od kosztów sądowych może nastąpić jedynie przed złożeniem wniosku o wpis do księgi wieczystej.
Czy zwolnienie od kosztów sądowych powoduje, że w przypadku przegranej nie będę musiał zwracać kosztów procesu przeciwnikowi?
Niestety nie, zwolnienie od kosztów sądowych nie będzie Cię zwalniać od obowiązku zwrotu kosztów Twojemu przeciwnikowi, jeżeli przegrasz proces.
Czy sąd może cofnąć zwolnienie od kosztów sądowych?
Jest to możliwe w przypadku gdy okoliczności, na podstawie których przyznano Ci zwolnienie od kosztów sądowych nie istniały lub przestały istnieć. W takiej sytuacji będziesz zobowiązany do zapłaty wszystkich opłat i wydatków, których do tej pory nie musiałeś uiścić.
Pamiętaj ponadto, że jeżeli uzyskałeś zwolnienie od kosztów na podstawie świadomego podania w sądzie nieprawdziwych informacji sąd może również skazać Cię na grzywnę do wysokości 1000zł.
Zobacz serwis: Opłaty i koszty
Tekst pochodzi z poradnika wydanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości: "Obywatel w postępowaniu cywilnym" współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.