W dniu 12 września Sejm rozpatrzy propozycję prezydenta dotyczącą nowelizacji kodeksu wykroczeń. Posłowie zdecydują wtedy czy wprowadzić karę za bezzasadne blokowanie telefonicznego numeru alarmowego. Zmiana ma na celu zapewnienie potrzebującym pomocy lepszy dostęp do numerów alarmowych (112, 997, 998, 999) dzięki wprowadzaniu wyraźnego zakazu blokowania tych numerów bez uzasadnionej przyczyny.
Areszt, ograniczenie wolności lub grzywna
Na chwilę obecną nie ma przepisu, który wyraźnie zakazywałby blokowania numerów alarmowych bez ważnej przyczyny. Osoby, które to robiły były zazwyczaj skazywane na podstawie:
- art. 160 Kodeksu karnego - zarzut narażenia człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu;
- art. 66 Kodeksu wykroczeń – zarzut wprowadzenia w błąd instytucji użyteczności publicznej lub organów ochrony bezpieczeństwa publicznego, zdrowia, niepotrzebną czynnością, fałszywą informacją lub innym sposobem.
Blokowanie numeru było więc podciągane pod jeden z w/w artykułów.
Z art. 160 k.k. sprawca może ponieść karę pozbawienia wolności nawet do 3 lat.
Skazanie z art. 66 k.w. grozi z kolei karą aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 1500 zł. Jeżeli wykroczenie spowodowało niepotrzebną czynność to sąd może również orzec nawiązkę w wysokości do 1000 zł.
Zobacz również: Prawo karne
Prezydent zaproponował więc zmianę brzmienia art. 66 k.w. polegającą na dodaniu do art.66 § 1 nowego punktu – pkt. 2. Zgodnie z nowym przepisem: kto umyślnie, bez uzasadnionej przyczyny, blokuje telefoniczny numer alarmowy, utrudniając prawidłowe funkcjonowanie centrum powiadamiania ratunkowego, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności, albo grzywny do 1500 zł.
Jak wynika z projektu, możliwość orzeczenia nawiązki do 1000 zł, jeżeli wykroczenie spowodowało niepotrzebną czynność, dalej będzie istniała.
Bardzo często mylone jest pojęcie kary aresztu z karą ograniczenia wolności. Kara aresztu to odpowiednik kary pozbawienia wolności. Areszt polega na odizolowaniu ukaranej osoby od świata zewnętrznego – trwa od 5 do 30 dni. Kara ograniczenia wolności polegać może na obowiązku nieodpłatnej pracy na cele społeczne lub na potrąceniu od 10 % do 25 % wynagrodzenia miesięcznego za pracę, na wybrany przez sąd cel społeczny.
Zmiana nie polega więc na zwiększeniu kary za ten czyn zabroniony, ale na dodaniu przepisu, który w ogóle wskazuje na to, że nieuzasadnione blokowanie numeru alarmowego stanowi wykroczenie i jest karalne.
Ponad 46 % wszystkich zgłoszeń jest fałszywych
W uzasadnieniu do projektu może znaleźć bardzo ciekawe dane dotyczące liczby zgłoszeń przychodzących. Przykładowo w 2015 r. na 21 004 785 zgłoszeń przychodzących aż 9 389 261 (co stanowi 45 % wszystkich zgłoszeń) było fałszywych, złośliwych i lub niezasadnych.
W 2016 r. liczba wszystkich zgłoszeń spadała do 19 482 287, jednak wzrósł odsetek zgłoszeń złośliwych lub niezasadnych (9 084 595 zgłoszeń co stanowi 46,63% wszystkich zgłoszeń). Oznacza to, że z roku na rok zwiększa się liczba fałszywych zgłoszeń i konieczne jest podjęcie kroków, które ukrócą ten proceder.
Jak wskazano w uzasadnieniu, rekordziści potrafili łączyć się z numerami alarmowymi nawet do kilkuset razy dziennie. Mieszkanka Ełku zablokowała policyjną linię telefoniczną dzwoniąc na numer alarmowy 997 ponad 200 razy dziennie.
Podsumowanie
W mojej ocenie projektowaną zmianę należy ocenić na plus – wprowadzenie karalności za nieuzasadnione blokowanie numeru alarmowego z pewnością podziała odstraszająco w stosunku do reszty osób, które to robią. Zwiększenie dostępu do numeru alarmowego z pewnością ocali życie komuś kto będzie tego potrzebował.
Na myśl nasuwają się jednak pewne wątpliwości. Należy sobie zadać pytanie kto i w jaki sposób oceni czy dane zgłoszenie było uzasadnione czy też nie. To kryterium ma charakter bardzo oceny i wiele zależy tutaj od interpretacji zarówno zgłaszającego jak i odbierającego zgłoszenie. Sprawy takie będą musiały być bardzo dokładnie analizowane, żeby nie dochodziło do bezprawia w postaci np. niesłusznego skazania lub nie-skazania osoby winnej.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 1094 z późn. zm.)
Ustawa z dnia z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1137 z późn. zm.)
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń