Pracodawca zapłaci pracownikowi za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia. Czy pracownicy dostaną odsetki już w 2025 r.? Trwają prace nad projektem. Będą nowe wykroczenia, przestępstwa, a co najważniejsze dla pracowników, odsetki.
Zasady wynagradzania pracowników są jasne
Za wykonaną pracę pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Za czas niewykonywania pracy zachowuje on prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Prawa do wynagrodzenia pracownik nie może się zrzec. Nie może również przenieść go na inną osobę. Szczególnym wyrazem jego ochrony są również przepisy dotyczące potrąceń i egzekucji z wynagrodzenia, w których jasno wskazano, jakie należności mogą być z wynagrodzenia potrącane, w jakiej kolejności i w jakiej wysokości. Ustawodawca wskazał również, że wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Wypłaca się je z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym. Składniki wynagrodzenia za pracę, przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, np. premie, wypłaca się z dołu w terminach określonych w przepisach prawa pracy. Oczywiście istnieją również przepisy szczególne dotyczące zasad wynagradzania w niektórych zawodach, które odbiegają od tych ogólnych regulacji. Jest tak np. w przypadku nauczycieli. Jednak znacząca większość pracowników jest objęta wskazanymi zasadami wynagradzania.
Kara za łamanie praw pracowników – grzywna i odsetki
Skoro ustawodawca dostrzega szczególną rolę wynagrodzenia za pracę i tak szczegółowo unormował zasady dotyczące jego wypłaty, może rodzić się pytanie, co w sytuacji, gdy pracodawca nie przestrzega tych zasad? Jak wynika z art. 282 Kodeksu pracy, kto wbrew obowiązkowi:
- nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń,
- nie udziela przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniża wymiar tego urlopu,
- nie wydaje pracownikowi w terminie świadectwa pracy,
- podlega karze grzywny od 1000 zł do 30.000 zł.
Jak z tego wynika, choć pracodawca może ponieść karę w związku z nieprzestrzeganiem zasad dotyczących wynagradzania pracowników, to jednak z ich punktu widzenia, takie rozwiązanie nie ma istotnego znaczenia – wykonali pracę, nie otrzymali wynagrodzenia lub otrzymali je z opóźnieniem i nie otrzymają z tego tytułu rekompensaty.
To jednak ma się zmienić. Jak bowiem wynika z wykazu prac legislacyjnych rządu, pracuje on na projektem ustawy nowelizującej Kodeks pracy, która ma wdrożyć do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Projekt ten przewiduje m.in. nowe sankcje w Kodeksie pracy oraz Kodeksie karnym. Wprowadzi on nowy typ przestępstwa oraz nowy typ wykroczenia związanych z naruszeniem prawa pracownika do wynagrodzenia za pracę, a co najważniejsze z punktu widzenia pracowników, przewiduje naliczanie odsetek za nieterminowe wypłacenie należnych pracownikom wynagrodzeń. Planowany termin przyjęcia projektu przez rząd określono na III/IV kwartał 2024 r.
art. 84–88, art. 282 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)