Od września 2025 r. pracownicy znają już wysokość minimalnych wynagrodzeń. Jest jednak sposób, by w 2026 roku zarabiać więcej – nawet o kwotę przekraczającą jedno dodatkowe miesięczne wynagrodzenie (5.379,20 zł rocznie), pozostając nadal na minimalnej płacy.
- Czym jest płaca minimalna i jak się ją ustala?
- Stawki wynagrodzenia minimalnego i minimalnej stawki godzinowej na 2026 rok
- Ile godzin pracy przypada w 2026 roku?
- Jak można się umówić z pracodawcą na wynagrodzenie?
- Jaka jest opinia komentatorów prawa pracy oraz sądów?
- Jakie jest zdanie Państwowej Inspekcji Pracy?
- To o ile więcej można zarobić w całym 2026 roku, umawiając się na minimalną stawkę godzinową zamiast miesięcznego wynagrodzenia minimalnego? Trzynasta pensja jest realna (w skali roku)
- Czy zleceniobiorcy na minimalnej godzinowej stawce też zarobią w 2026 roku więcej, niż etatowcy na umowie o pracę z minimalną miesięczną stawką?
Czym jest płaca minimalna i jak się ją ustala?
Płaca minimalna to najniższa ustalona przez prawo wysokość wynagrodzenia, jaką pracodawca jest zobowiązany wypłacać pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę. Wypłacenie wynagrodzenia poniżej tej kwoty stanowi naruszenie praw pracowniczych. Płaca minimalna nie jest jedynie podstawą dla wynagrodzenia za pracę – ma również wpływ na inne aspekty wynagrodzeniowe i prawne. Na przykład, wynagrodzenie za czas przestoju w firmie nie może być niższe niż minimalna płaca miesięczna. Również odprawa w przypadku zwolnień grupowych jest ściśle powiązana z tą kwotą – nie może ona przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia miesięcznego. Ponadto, wysokość płacy minimalnej determinuje podstawę do obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, które płacą początkujący przedsiębiorcy – w ramach tzw. stawek preferencyjnych obowiązujących w ciągu pierwszych 24 miesięcy działalności, te składy są liczone od kwoty równej 30% minimalnego wynagrodzenia miesięcznego.
Ustalenie wysokości płacy minimalnej odbywa się w określonym, ustawowo zdefiniowanym procesie. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje propozycję nowej wysokości minimalnego wynagrodzenia i składa ją do rozpatrzenia przez Radę Ministrów. Rada Ministrów wyraża swoje stanowisko wobec tej propozycji. Jeśli propozycja zostanie przyjęta, przekazywana jest do konsultacji przez Radę Dialogu Społecznego – organ, w którym zasiadają reprezentanci rządu, związków zawodowych oraz organizacji pracodawców. Rada Dialogu Społecznego ma do 15 lipca przedstawić Radzie Ministrów swoją propozycję. Jeśli jednak Rada Dialogu Społecznego nie przedstawi swojej propozycji do tego terminu, Rada Ministrów ma prawo samodzielnie ustalić wysokość minimalnego wynagrodzenia do 15 września. W takim przypadku jednak wysokość ta nie może być niższa niż pierwotna propozycja, którą Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło Radzie Ministrów na początku procesu ustalania płacy minimalnej.
Stawki wynagrodzenia minimalnego i minimalnej stawki godzinowej na 2026 rok
15 września 2025 roku w Dzienniku Ustaw opublikowano Rozporządzenie Rady Ministrów, które określa wysokość minimalnego wynagrodzenia miesięcznego oraz minimalnej stawki godzinowej obowiązujących od 1 stycznia 2026 roku. Minimalne wynagrodzenie za pracę zostaje ustalone na kwotę 4806 zł brutto miesięcznie, a minimalna stawka godzinowa – na 31,40 zł brutto. W 2026 roku nie planuje się żadnej dodatkowej podwyżki w trakcie roku – obie stawki będą obowiązywać przez cały rok kalendarzowy, co wynika z niskiego poziomu wskaźnika inflacji.
Ile godzin pracy przypada w 2026 roku?
W 2026 roku, z uwzględnieniem wszystkich weekendów oraz dni świątecznych wolnych od pracy, dla pełnoetatowego pracownika zatrudnionego w standardowym wymiarze czasu pracy (czyli przeciętnie 8 godzin dziennie, 5 dni w tygodniu) liczba godzin do przepracowania wynosi dokładnie 2008 (słownie: dwa tysiące osiem). Ta informacja jest kluczowa dla osób zatrudnionych na minimalnej stawce godzinowej, które chcą zrozumieć, jaką maksymalną kwotę mogą zarobić w ciągu roku.
Jak można się umówić z pracodawcą na wynagrodzenie?
Pracownik i pracodawca mogą ustalić wysokość wynagrodzenia na różne sposoby – zarówno w okresie miesięcznym, jak i w inny uzgodniony. Nie ma żadnych przeszkód prawnych, aby umówić się na stawkę godzinową. Jednak w takim przypadku należy pamiętać, że liczba dni roboczych w poszczególnych miesiącach kalendarzowych się różni – co oznacza, że miesięczna wypłata przy stawce godzinowej będzie się zmieniać, w zależności od liczby przepracowanych godzin w danym miesiącu.
Jan Kowalski, zatrudniony w pełnym wymiarze etatu na stanowisku magazyniera, umówił się z pracodawcą na stałą miesięczną stawkę wynagrodzenia w wysokości 5.500,00 zł brutto. Oznacza to, że niezależnie od tego, ile dni pracy wypadnie w danym miesiącu – czy 23, czy 18 – Jan otrzyma za każdy pełny miesiąc dokładnie 5.500,00 zł brutto. Natomiast jego kolega, Jerzy Nowak, również zatrudniony na pełny etat na tym samym stanowisku, umówił się na stawkę godzinową wynoszącą 35,00 zł brutto. W październiku 2025 roku wypadło 23 dni robocze (bez sobót, niedziel i świąt), co oznacza 184 godziny pracy – więc Jerzy otrzymał w tym miesiącu 6.440,00 zł (184 × 35,00 zł). W listopadzie 2025 roku liczba dni roboczych wyniosła 18 (z uwzględnieniem świąt), co daje 144 godziny pracy – a więc jego wynagrodzenie w tym miesiącu wyniosło 5.040,00 zł (144 × 35,00 zł).
Jak widać, Jan Kowalski, pracując tyle samo godzin co Jerzy Nowak, otrzymał za oba miesiące łącznie 11.000,00 zł brutto (2 × 5.500,00 zł), podczas gdy Jerzy Nowak za ten sam okres zarobił 11.480,00 zł brutto – czyli o 480 zł więcej.
Ten przykład pokazuje, że wybór stawki godzinowej wiąże się z większą zmiennością miesięcznych wypłat. Niemniej jednak, w niektórych sytuacjach może to być korzystne – zwłaszcza gdy liczba dni roboczych w danym roku jest wyższa niż przeciętna.
Jaka jest opinia komentatorów prawa pracy oraz sądów?
Ustalenie wysokości wynagrodzenia w umowie o pracę możliwe jest w odniesieniu do dowolnej jednostki czasu – najczęściej stosowaną jest stawka miesięczna, ale dopuszczalne są również tygodniowa, „dniówka” czy stawka godzinowa. Takie stanowisko jest potwierdzone przez przedstawicieli doktryny nauki prawa pracy w Polsce i nie budzi żadnych wątpliwości. Jak podaje M. Zieleniecki w Komentarzu do Kodeksu pracy (wyd. 7, 2025, art. 78):
„Metoda czasowa polega na powiązaniu wysokości wynagrodzenia z czasem świadczenia pracy. Wynagrodzenie odpowiada iloczynowi stawki wynagrodzenia oraz liczby jednostek czasu wykonywania pracy w trakcie okresu, za który się je oblicza. W polskiej tradycji przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia metodą czasową wykorzystywane są przeważnie stawki miesięczne lub godzinowe, co sugeruje zresztą sam ustawodawca w niektórych przepisach KP (np. art. 81 § 1, art. 1511 § 3, art. 1515 § 3 KP). Nie ma jednak przeszkód, aby odnosić stawki wynagrodzenia do innych jednostek czasu, np. tygodni lub dni.”.
Nie tylko komentatorzy, ale także orzecznictwo potwierdzają, że umówienie się na stawkę godzinową jest całkowicie dopuszczalne. Przykładem jest wyrok Sądu Najwyższego.
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 lutego 2025 r., sygn. I PSKP 36/24:
W wyżej wymienionym przykładowym orzeczeniu w treści uzasadnienia Sąd Najwyższy wskazał, że dopuszczalne jest umówienie się z pracodawcą przez pracownika w ramach stosunku pracy na stawkę godzinową. Stan faktyczny tej sprawy był wręcz taki, że między pracownikiem a pracodawcą była zawarta pisemna umowa o pracę ze stawką miesięczną, jednakże w toku postępowania dowodowego okazało się, że faktycznie strony umówiły się ustnie na stawkę godzinową i według ustnych ustaleń rozliczały wynagrodzenie, a sąd dał wiarę zeznaniom w tym zakresie, uznając tym samym, że umówienie się na stawkę godzinową przez strony stosunku pracy jest jak najbardziej możliwe. Przy tym oczywiście nie zalecamy określania stawki wynagrodzenia w nieoficjalny sposób, tak jak miało to miejsce w powołanej sprawie. Sąd bowiem nie musiał przecież dawać wiary zeznaniom ustnym i ustalać wysokość roszczeń na podstawie treści umowy o pracę.
Jakie jest zdanie Państwowej Inspekcji Pracy?
Państwowa Inspekcja Pracy wyraża stanowisko, że umówienie się na minimalną stawkę godzinową – która przede wszystkim została wprowadzona dla osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych – jest niedopuszczalne, jeśli prowadzi do tego, że pracownik w danym miesiącu otrzymuje wynagrodzenie niższe niż minimalna miesięczna stawka. Jednak to stanowisko pomija kluczowy aspekt: fakt, że umowa o pracę może być zawarta na stawkę godzinową – co jest dopuszczalne i ustawowo uzasadnione. Ponadto PIP nie bierze pod uwagę jednej z podstawowych zasad prawa pracy – zasady uprzywilejowania pracownika. Ta zasada oznacza, że strony umowy o pracę mogą zawierać korzystniejsze warunki niż te, które wynikają z minimalnych norm prawa. W tym kontekście każdy pracownik zatrudniony na minimalnej stawce godzinowej musi samodzielnie odpowiedzieć na pytanie: czy korzystniejsze dla niego jest otrzymywać stałą kwotę każdego miesiąca – w 2026 roku 4.806,00 zł brutto – czy też, mimo zmienności miesięcznych wypłat, sumarycznie zarobić w ciągu całego roku o ponad jedną pensję więcej?
To o ile więcej można zarobić w całym 2026 roku, umawiając się na minimalną stawkę godzinową zamiast miesięcznego wynagrodzenia minimalnego? Trzynasta pensja jest realna (w skali roku)
Rachunek jest prosty. Minimalne miesięczne wynagrodzenie w 2026 roku wyniesie dokładnie 4.806,00 zł brutto. To oznacza, że pracownik pełnoetatowy zatrudniony na minimalnej stawce miesięcznej, przepracowujący cały rok, zarobi 57.672,00 zł brutto (4.806,00 zł × 12 miesięcy).
Natomiast pracownik, który umówi się na minimalną stawkę godzinową – 31,40 zł – i przepracuje wszystkie 2008 godzin przypisanych na 2026 rok, zarobi 63.051,20 zł brutto (31,40 zł × 2008 godzin).
To oznacza, że różnica w dochodach między tymi dwoma modelami wynosi dokładnie 5.379,20 zł. Mając na uwadze, że minimalna miesięczna stawka to 4.806,00 zł, różnica ta odpowiada prawie pełnej dodatkowej pensji – czyli trzynastce. Skoro do 2026 roku pozostało jeszcze trochę czasu, warto zastanowić się nad tym, jak zapewnić sobie ten dodatkowy dochód już teraz – szczególnie jeśli planujesz zawrzeć nową umowę o pracę. W takim przypadku warto rozważyć wybór stawki godzinowej od samego początku.
Czy zleceniobiorcy na minimalnej godzinowej stawce też zarobią w 2026 roku więcej, niż etatowcy na umowie o pracę z minimalną miesięczną stawką?
Tak - pracownicy zatrudnieni na umowie zlecenia, którzy otrzymują minimalną stawkę godzinową, w 2026 roku zarobią więcej niż pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę z minimalną stawką miesięczną. Powyższe obliczenia dotyczą również osób, dla których minimalna stawka godzinowa została pierwotnie wprowadzona ustawowo – czyli osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, a także tzw. „samozatrudnionych”, czyli osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą bez zatrudniania pracowników i bez zawierania umów z zleceniobiorcami, których działalność została zarejestrowana w Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie niebędącym członkiem Unii Europejskiej ani Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Minimalna stawka godzinowa znajduje zastosowanie w umowach zlecenia (art. 734 Kodeksu cywilnego) oraz umowach o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy dotyczące zlecenia (art. 750 Kodeksu cywilnego).
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity Dz.U. z 2025 r., poz. 277)
Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (tekst jednolity Dz.U. z 2024 r., poz. 1773)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. (Dz.U. z 2025 r., poz. 1242)