Czy osoba niepełnosprawna otrzymująca świadczenie wspierające może podejmować dodatkowe zatrudnienie? Ile aktualnie wynosi świadczenie wspierające i od czego zależy jego wysokość? Co z czasem oczekiwania na decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia?
Świadczenie wspierające a praca
Teoretycznie nie ma przeszkód do podjęcia pracy przez osobę pobierającą świadczenie wspierające, jeżeli pozwala jej na to stan zdrowia. Warto pamiętać, iż świadczenie to przysługuje bez względu na dochody. Jest również nieoskładkowane i wolne od egzekucji komorniczej.
Świadczenie wspierające może otrzymać osoba niepełnosprawna, której poziom potrzeby wsparcia w decyzji Wojewódzkiego Zespołu Orzekania o Niepełnosprawności został określony w przedziale punktów od 70 do 100. Przy czym trzeba pamiętać, iż świadczenie to wprowadzane jest etapami.
W pierwszym etapie świadczenie wspierające dostępne jest dla osób z najwyższymi poziomami potrzeby wsparcia, tj. od 87 do 100 punktów. Wyjątkowo, gdy opiekunowie co najmniej w dniu 1 stycznia 2024 r. lub później pobierali dotychczasowe świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna lub świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach, to osoba osoby z niepełnosprawnościami mogą uzyskać świadczenie wspierające już od 70 punktów w decyzji WZON. Od 1 stycznia 2025 r. świadczenie wspierające będzie dostępne z kolejnymi poziomami potrzeby wsparcia, tj. od 78 do 86 punktów, a od 1 stycznia 2026 r.. – również dla osób z niepełnosprawnych z pozostałymi uprawniającymi poziomami potrzeby wsparcia (od 70 do 77 punktów).
Ile wynosi świadczenie wspierające?
Kwota świadczenia wspierającego uzależniona jest od wysokości renty socjalnej i ustalonego poziomu wsparcia. Od 1 marca 2024 renta socjalna wynosi 1780,96 zł (brutto).
Aktualne kwoty świadczenia wpierającego prezentuje poniższa tabela:
Liczba punktów | Procent renty socjalnej | Kwota świadczenia wspierającego od 1 marca 2024 r. do 28 lutego 2025 r. |
70-74 | 40% renty socjalnej | 713,00 zł |
75-79 | 60% renty socjalnej | 1 069,00 zł |
80-84 | 80% renty socjalnej | 1 425,00 zł |
85-89 | 120% renty socjalnej | 2 138,00 zł |
90-94 | 180% renty socjalnej | 3 206,00 zł |
95-100 | 220% renty socjalnej | 3 919,00 zł |
Decyzja o potrzebie wsparcia
Pierwszym krokiem do uzyskania świadczenia wspierającego jest uzyskanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Dopiero z taki dokumentem osoba niepełnosprawna może złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli wniosek do ZUS zostanie złożony w terminie 3 miesięcy od otrzymania ostatecznej decyzji WZON, to ZUS przyzna świadczenie z wyrównaniem od dnia uzyskania punktów potrzeby wsparcia.
Z informacji przekazanych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, iż wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności otrzymały około 300 tys. wniosków o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Jak wskazuje wiceminister Łukasz Krasoń w odpowiedzi na interpelację poselską (opublikowaną 6 września 2024 r.) „na jednego etatowego pracownika administracyjnego wojewódzkiego zespołu orzekającego przypada obecnie - w skali całego kraju, w 16 województwach - średnio około 1500 wniosków o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia). „Z danych przekazanych przez Wojewodów wynika, że najdłużej na wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia osoby niepełnosprawne oczekują w województwie pomorskim, a najkrócej w województwie opolskim” – pisze Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych.
Odnośnie danych dotyczących: średniej długości przekroczenia terminu rozpatrzenia wniosku o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, liczby osób, które oczekują na rozpatrzenie przedmiotowego wniosku oraz najdłuższego terminu oczekiwania na jego rozpatrzenie informuję, że w celu ich uzyskania wystąpiłem do wojewodów, sprawujących nadzór nad działaniem komórek organizacyjnych w urzędzie obsługującym wojewodę i podległych wojewodzie, jakim jest (…) wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności. Pragnę jednak poinformować, iż ze względu na brak w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności funkcjonalności pozwalającej na wygenerowania raportów we wskazanym w treści interpelacji zakresie, wnioskowana informacja ilościowa nie może, na chwilę obecną, zostać przekazana przez wszystkich Wojewodów. Powodem tego stanu rzeczy jest duża liczba wniosków o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, podlegających rozpatrzeniu” – czytamy w odpowiedzi.
Źródło: Interpelacja nr 2938 w sprawie opóźnień w wydawaniu decyzji dotyczących wsparcia dla osób niepełnosprawnych wynikającego z poziomu i rodzaju ich niepełnosprawności/Sejm
Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. z 2023 r., poz. 1429)