Zwolnienie lekarskie na nowych zasadach

Aleksandra Pajewska
rozwiń więcej
Zwolnienie lekarskie to zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy np. z powodu choroby. /fot. Fotolia
Zwolnienie lekarskie to zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub pobytu w szpitalu albo sprawowaniu opieki nad chorym członkiem rodziny. Jest wystawiane w formie papierowej. Projekt resortu pracy zakłada wprowadzenie e-zwolnień (elektronicznych zwolnień lekarskich). Na jakich zasadach będą wystawiane zwolnienia lekarskie w 2015 roku?

Zagadnienie wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej lub konieczności osobistego sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad członkiem rodziny uregulowane jest na mocy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636). Zaświadczenie wystawiane jest w formie pisemnej (papierowej) - druku zaświadczenia lekarskiego o czasowej niezdolności do pracy. Do wystawienia wskazanego dokumentu ustawa upoważnia lekarza, lekarza dentystę, felczera i starszego felczera, jeśli złożył pisemne oświadczenie, że zobowiązuje się do przestrzegania zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy. Upoważnienia udziela ZUS.

E-zwolnienie

Proponowane zmiany dotyczą zaświadczeń lekarskich a konkretnie sposobu ich wystawiania. Na gruncie projektowanych przepisów na lekarzy zostanie nałożony obowiązek wystawiania zaświadczeń lekarskich w formie dokumentu elektronicznego. Lekarz będzie uzupełniał elektroniczny formularz jedynie o dane wynikające z dokonanej oceny stanu zdrowia ubezpieczonego, przede wszystkim numer statystyczny choroby oraz okres niezdolności do pracy. Elektroniczny formularz będzie zawierał aktualne dane dotyczące ubezpieczonego. To na samym ubezpieczonym spoczywał będzie obowiązek aktualizacji, uzupełnienia, potwierdzenia odnoszących się do niego informacji. System teleinformatyczny obsługujący elektroniczne formularze danych zostanie bezpłatnie udostępniony przez ZUS. Korzystanie z niego usprawni wymianę informacji pomiędzy lekarzami, ZUS a pracodawcami.

Zobacz również: Zasiłek chorobowy – odebranie świadczenia

Dostarczenie zwolnienia

Obecnie obowiązek dostarczenia papierowego dokumentu spoczywa na pracowniku. Ma on na to 7 dni kalendarzowych od daty widniejącej na zwolnieniu lekarskim, czyli od dnia wystawienia zaświadczenia. Stąd tylko absencja chorobowa trwająca dłużej niż 7 dni może zostać skontrolowana przez ZUS. Obecnie kontrola krótkich okresów nieobecności jest praktycznie niemożliwa. Okres zwolnienia kończy się bowiem zanim dokument dotrze do pracodawcy. E-zwolnienia na bieżąco przekazywane do ZUS umożliwią kontrolę wszystkich osób przebywających na zwolnieniu w związku z chorobą.

Obowiązek przekazania zwolnienia lekarskiego zostanie przeniesiony z pracownika na lekarza. Lekarz, który wystawi zwolnienie zostanie zobligowany do jego przekazania na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS. Powinien tego dokonać w tym samym dniu. Jeśli z jakichś przyczyn będzie to niemożliwe lekarz powinien przekazać e-zwolnienie niezwłocznie (po ustaniu przyczyny uniemożliwiającej). Wskazana zwłoka uzasadniona jest tylko w kilku wymienionych w projekcie przypadkach. Należą do nich: brak dostępu do Internetu lub możliwości uwierzytelnienia zaświadczenia lekarskiego za pomocą kwalifikowanego e-podpisu, brak funkcjonowania profilu zaufanego ePUAP.

Zwolnienie lekarskie w formie papierowej

Nie oznacza to jednak całkowitego wyeliminowania papierowej formy zwolnień chorobowych. Lekarz nadal będzie mógł je wystawić, gdy ubezpieczony wyrazi taką potrzebę, także podczas wizyty domowej, gdy lekarz nie będzie miał możliwości skorzystania z dostępu do Internetu. Zaświadczenie lekarskie będzie wystawiane na uprzednio wydrukowanych z systemu teleinformatycznego drukach, z których każdy będzie zarejestrowany w systemie. Będzie to konieczne także gdy firma zatrudniająca (pracodawca) nie posiada profilu informacyjnego płatnika składek. Taki dokument będzie jednak wystawiany obok e-zwolnienia. Lekarz będzie miał obowiązek przekazania wersji elektronicznej w ciągu 3 dni do ZUS.

Profil informacyjny

Projekt ustawy nakłada na pracodawców szereg obowiązków, m.in. o charakterze techniczno-organizacyjnym. Wszyscy płatnicy, którzy mają obowiązek przekazywania do ZUS danych w formie elektronicznej (tj. firmy zatrudniające co najmniej 5 osób) będą musieli założyć profil informacyjny. Ci natomiast, którzy już go posiadają zostaną zobligowani do utrzymania go (nawet, gdy nie mają obowiązku korzystania z elektronicznej transmisji danych).

Cele nowelizacji

Wprowadzenie elektronicznego systemu zwolnień lekarskich ma na celu nadzorowanie zarówno ubezpieczonych (pod kątem prawidłowości wykorzystania zwolnienia) jak i lekarzy (prawidłowości podjęcia decyzji o zwolnieniu chorobowym). Ma to wyeliminować sytuację nadużywania instytucji zwolnienia chorobowego. Nad projektem ustawy trwają prace legislacyjne. Zgodnie z prognozami ma ona wejść w życie wraz z początkiem 2015 roku.

Polecamy serwis: Zasiłki

Podstawa prawna:

  • ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (projekt z dnia 15 listopada 2013 r.),
  • ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636).
Prawo
Urlop regeneracyjny dla każdego. Trzy miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?
24 gru 2025

Od kiedy pracownicy skorzystają z urlopu regeneracyjnego? Aż 3 miesiące wolnego dla każdego pracownika co 7 lat. Czy te rozwiązania mają szansę wejść w życie już w 2026 roku, czy trzeba będzie na nie czekać do 2027 roku?

Od stycznia 2026 roku już 600 plus na dentystę. Dla każdego, kto opłaca składkę zdrowotną. Ale czy wiesz, jak skorzystać?
24 gru 2025

W listopadzie 2025 r. wskaźnik inflacji rok do roku wyniósł 2,5%. Jednak czy domowe budżety to odczuwają? Warto pamiętać o tym, że można dbać o nie na różne sposoby. Jednym z nich jest korzystanie z usług oferowanych przez NFZ w ramach opłacanej składki zdrowotnej.

Skarga do WSA przez e-Doręczenia jest skuteczna – przełomowe orzeczenie NSA
23 gru 2025

Naczelny Sąd Administracyjny rozwiał wątpliwości dotyczące wnoszenia skarg do wojewódzkich sądów administracyjnych za pośrednictwem systemu e-Doręczeń. W serii postanowień z października i listopada 2025 r. NSA potwierdził, że taka forma jest w pełni skuteczna, mimo że przepisy p.p.s.a. nie wskazują wprost tego kanału komunikacji.

Niespodzianka dla kierowców przed świętami – obligatoryjna konfiskata pojazdu, która ma poprawić bezpieczeństwo na drogach. Prezydent podpisał ustawę
24 gru 2025

W dniu 22 grudnia 2025 r. Prezydent Karol Nawrocki złożył swój podpis pod ustawą, która ma poprawić bezpieczeństwo na polskich drogach. Ustawa wprowadza m.in. nowe rozwiązania w zakresie przepadku pojazdów mechanicznych, w tym reguluje zupełnie nowe okoliczności, w których policja dokona konfiskaty samochodu (a w dalszej kolejności – sąd będzie mógł, a w określonych przypadkach – musiał orzec przepadek pojazdu).

Niedobrze u niepełnosprawnych. Źle z Wytycznymi, świadczeniem wspierającym, kwotami świadczeń [List]
22 gru 2025

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od osób niepełnosprawnych rozczarowanych praktyką przyznawania świadczeń dla nich w ostatnich latach. Główny zarzut dotyczy wysłania w grudniu 2024 r. przez przedstawicieli rządu Wytycznych do WZON, które zmodyfikowały (kwotowo w dół) zasady przyznawania świadczenia wspierającego. W opinii osób niepełnosprawnych ci z nich, którzy są w wieku 75+, niewidomi, niesłyszące oraz poruszający się na aktywnych wózkach mają limity punktów poziomu potrzeby wsparcia, co zmniejsza wartość świadczenia wspierającego (albo pozbawia go). Hipotezę tą potwierdza wprost dokument Wytycznych ujawniony przez Infor.pl w odniesieniu do osób niepełnosprawnych w wieku 75+. Obecnie czekamy na wynik interwencji RPO w odniesieniu do pozostałych grup wskazywanych jako pokrzywdzone Wytycznymi. W artykule kolejny list osoby niepełnosprawnej w tej sprawie.

Te sklepy mogą być otwarte w Wigilię w 2025 roku. W jakich zawodach poza handlem praca jest dozwolona w Wigilię i inne święta? Jakie kary grożą pracodawcom?
24 gru 2025

W 2025 roku Wigilia po raz pierwszy będzie dniem wolnym od pracy. Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, w których praca w niedziele i święta, w tym w Wigilię, jest dozwolona. Które sklepy będą otwarte w Wigilię?

Koniec taniego wykupu mieszkań komunalnych? W Sejmie praca wre nad nowymi przepisami, wejdą w 2027 r.
22 gru 2025

Miliony Polaków przez lata wykupywały mieszkania komunalne za ułamek ich wartości. Teraz to się skończy. Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże gminom udzielania wysokich zniżek przy sprzedaży lokali. Zmiany mają wejść w życie latem 2027 roku. Sprawdź, co to oznacza dla najemców, seniorów i samorządów – oraz dlaczego politycy chcą zatrzymać wyprzedaż publicznego zasobu mieszkaniowego.

Wyjaśniamy dlaczego PZON i WZON usuwają punkt 7 wskazań w orzeczeniu o niepełnosprawności. To przez przepisy
22 gru 2025

Przepisy nakazują sprawdzić lekarzowi, czy osoba niepełnosprawna umie się ubrać, umyć oraz czy może wyjść na zewnątrz mieszkania. Jeżeli tak, to lekarz musi ją uznać za samodzielną i niepotrzebującą stałej opieki. Wyklucza to możliwość przyznania pkt 7 we wskazaniach do orzeczenia o niepełnosprawności (stopień znaczny). Sprawdzenie dotyczy zdolności faktycznej, a nie stanu zdrowia. Ta procedura wynika z rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Do redakcji Infor.pl docierają informacje z całej Polski o nagminnym odbieraniu przez WZON i PZON pkt 7. Nie wynika to w naszej ocenie ze zmian w prawie w ostatnich kilkunastu miesiącach. To prawdopodobnie efekt przyjęcia przez PZON-y restrykcyjnej wykładni i skrajnie niekorzystnej dla osób niepełnosprawnych przepisów obowiązujących od dekad. Odebranie pkt 7 oznacza, że osoba niepełnosprawna nie wymaga ciągłej opieki, a jej opiekun nie otrzyma świadczenia pielęgnacyjnego (w 2026 r. 3386 zł miesięcznie - podwyżka o 99 zł do 2025 roku (3287 zł). Problem dotyczy przede wszystkim dzieci autystycznych, które w wieku 4-6 lat otrzymywały czasowo pkt 7, a przy ponownym stanięciu na komisji PZON w wieku np. 8 lat są pozbawiane pkt 7 - rodzice nie rozumieją jak to możliwe przy niezmienionym stanie zdrowia ich dziecka. Odpowiedź jest bardzo prosta - Wasze dzieci umieją się w wieku 8 lat samodzielnie ubrać i wykąpać, a kiedy miały 4 lata orzecznicy przyjmowali, że wymagają Waszej pomocy.

Aplikacja "Schrony" pokazuje gdzie się ukryć. Czy będzie rozbudowana?
22 gru 2025

Aplikacja "Schrony" uruchomiona w poprzednim roku pokazuje gdzie się ukryć. Można w niej sprawdzić rozmieszenie miejsc schronienia dla ludności. Najwięcej schronów i ukryć znajduje się na Śląsku i Mazowszu. Czy aplikacja będzie rozbudowana?

Wigilia wolna od pracy w praktyce nie dla wszystkich pracowników. Oto dlaczego szef-pracoholik jest groźny dla całej firmy
22 gru 2025

Zgodnie z przepisami od 2025 roku 24 grudnia jest w Polsce dniem ustawowo wolnym od pracy. Wolna Wigilia przez wielu jest oceniana jako gest troski o pracowników, ukłon w stronę work-life balance i odpowiedź na realne potrzeby ludzi. W publicznej debacie jednak rzadko mówi się to tym, jak ta decyzja wpływa na liderów. Bo choć zespoły szybciej myślą o barszczu i choince, dla kadry zarządzającej święta to często jeden z najbardziej intensywnych i obciążających momentów w roku. To właśnie liderzy wykonują w tym czasie ogromną, niewidzialną pracę.

pokaż więcej
Proszę czekać...