Zagadnienie wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej lub konieczności osobistego sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad członkiem rodziny uregulowane jest na mocy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636). Zaświadczenie wystawiane jest w formie pisemnej (papierowej) - druku zaświadczenia lekarskiego o czasowej niezdolności do pracy. Do wystawienia wskazanego dokumentu ustawa upoważnia lekarza, lekarza dentystę, felczera i starszego felczera, jeśli złożył pisemne oświadczenie, że zobowiązuje się do przestrzegania zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy. Upoważnienia udziela ZUS.
E-zwolnienie
Proponowane zmiany dotyczą zaświadczeń lekarskich a konkretnie sposobu ich wystawiania. Na gruncie projektowanych przepisów na lekarzy zostanie nałożony obowiązek wystawiania zaświadczeń lekarskich w formie dokumentu elektronicznego. Lekarz będzie uzupełniał elektroniczny formularz jedynie o dane wynikające z dokonanej oceny stanu zdrowia ubezpieczonego, przede wszystkim numer statystyczny choroby oraz okres niezdolności do pracy. Elektroniczny formularz będzie zawierał aktualne dane dotyczące ubezpieczonego. To na samym ubezpieczonym spoczywał będzie obowiązek aktualizacji, uzupełnienia, potwierdzenia odnoszących się do niego informacji. System teleinformatyczny obsługujący elektroniczne formularze danych zostanie bezpłatnie udostępniony przez ZUS. Korzystanie z niego usprawni wymianę informacji pomiędzy lekarzami, ZUS a pracodawcami.
Zobacz również: Zasiłek chorobowy – odebranie świadczenia
Dostarczenie zwolnienia
Obecnie obowiązek dostarczenia papierowego dokumentu spoczywa na pracowniku. Ma on na to 7 dni kalendarzowych od daty widniejącej na zwolnieniu lekarskim, czyli od dnia wystawienia zaświadczenia. Stąd tylko absencja chorobowa trwająca dłużej niż 7 dni może zostać skontrolowana przez ZUS. Obecnie kontrola krótkich okresów nieobecności jest praktycznie niemożliwa. Okres zwolnienia kończy się bowiem zanim dokument dotrze do pracodawcy. E-zwolnienia na bieżąco przekazywane do ZUS umożliwią kontrolę wszystkich osób przebywających na zwolnieniu w związku z chorobą.
Obowiązek przekazania zwolnienia lekarskiego zostanie przeniesiony z pracownika na lekarza. Lekarz, który wystawi zwolnienie zostanie zobligowany do jego przekazania na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS. Powinien tego dokonać w tym samym dniu. Jeśli z jakichś przyczyn będzie to niemożliwe lekarz powinien przekazać e-zwolnienie niezwłocznie (po ustaniu przyczyny uniemożliwiającej). Wskazana zwłoka uzasadniona jest tylko w kilku wymienionych w projekcie przypadkach. Należą do nich: brak dostępu do Internetu lub możliwości uwierzytelnienia zaświadczenia lekarskiego za pomocą kwalifikowanego e-podpisu, brak funkcjonowania profilu zaufanego ePUAP.
Zwolnienie lekarskie w formie papierowej
Nie oznacza to jednak całkowitego wyeliminowania papierowej formy zwolnień chorobowych. Lekarz nadal będzie mógł je wystawić, gdy ubezpieczony wyrazi taką potrzebę, także podczas wizyty domowej, gdy lekarz nie będzie miał możliwości skorzystania z dostępu do Internetu. Zaświadczenie lekarskie będzie wystawiane na uprzednio wydrukowanych z systemu teleinformatycznego drukach, z których każdy będzie zarejestrowany w systemie. Będzie to konieczne także gdy firma zatrudniająca (pracodawca) nie posiada profilu informacyjnego płatnika składek. Taki dokument będzie jednak wystawiany obok e-zwolnienia. Lekarz będzie miał obowiązek przekazania wersji elektronicznej w ciągu 3 dni do ZUS.
Profil informacyjny
Projekt ustawy nakłada na pracodawców szereg obowiązków, m.in. o charakterze techniczno-organizacyjnym. Wszyscy płatnicy, którzy mają obowiązek przekazywania do ZUS danych w formie elektronicznej (tj. firmy zatrudniające co najmniej 5 osób) będą musieli założyć profil informacyjny. Ci natomiast, którzy już go posiadają zostaną zobligowani do utrzymania go (nawet, gdy nie mają obowiązku korzystania z elektronicznej transmisji danych).
Cele nowelizacji
Wprowadzenie elektronicznego systemu zwolnień lekarskich ma na celu nadzorowanie zarówno ubezpieczonych (pod kątem prawidłowości wykorzystania zwolnienia) jak i lekarzy (prawidłowości podjęcia decyzji o zwolnieniu chorobowym). Ma to wyeliminować sytuację nadużywania instytucji zwolnienia chorobowego. Nad projektem ustawy trwają prace legislacyjne. Zgodnie z prognozami ma ona wejść w życie wraz z początkiem 2015 roku.
Polecamy serwis: Zasiłki
Podstawa prawna:
- ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (projekt z dnia 15 listopada 2013 r.),
- ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636).