Rynek pracy musi się zmienić. Państwo nie chce wypłacać zasiłków już tak szybko i tak chętnie jak kiedyś. Czeka na wejście w życie nowa regulacja, która wskazuje, że jeśli np. pracownik sam rozwiąże umowę albo otrzyma odprawę czy odszkodowanie i zarejestruje się w PUP - to nie otrzyma, albo nie od razu otrzyma zasiłek dla bezrobotnych. Dlaczego tak się dzieje?
- To oni nie dostaną w 2025 r. zasiłku z GUS czy PUP: ustawa czeka na wejście w życie
- Kto nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych?
- Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych?
Już niebawem przestanie obowiązywać ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 214). Ustawa obowiązywała ponad 20 lat, ale przyszedł czas na zmiany. Zmieniają się technologie, zmienia się rynek pracy, zmieniają się koszty życia, zmienia się specyfika pracy w urzędach pracy - ogólnie zmienia się specyfika życia społeczno-gospodarczego. Odpowiedzią na to jest podpisana przez Prezydenta RP ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (dalej jako: ustawa). Ta ustawa generalnie dotyczy dodatkowych uprawnień i przywilejów dla bezrobotnych, ale oczywiście też dla pracowników czy dla osób z niepełnosprawnościami. Ustawa reguluje zadania państwa w zakresie aktywności zawodowej, wspierania zatrudnienia oraz rynku pracy. Chodzi o to, aby instytucje rynku pracy działały efektywnie, aby było niskie bezrobocie i aby tym samym gospodarka naszego kraju prężnie się rozwijała. W ustawie pojawiła się nowość jakiej nie było. Już nie każdy otrzyma zasiłek dla bezrobotnych.
To oni nie dostaną w 2025 r. zasiłku z GUS czy PUP: ustawa czeka na wejście w życie
Nowa ustawa w art. 219 ust. 1 określa, że: prawo do zasiłku nie przysługuje bezrobotnemu, który przed rejestracją w PUP:
- rozwiązał ostatni stosunek pracy lub stosunek służbowy za wypowiedzeniem, chyba że rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego za wypowiedzeniem nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania lub pracownik rozwiązał umowę o pracę w trybie art. 55 § 1 i 1 zn. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy. Chodzi tu więc o dwie sytuacje: Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe; druga sytuacja: Pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia (czyli jak zajdą te okoliczności to nie będzie to pozbawiało prawa do zasiłku).
- spowodował rozwiązanie z własnej winy ostatniego stosunku pracy lub stosunku służbowego bez wypowiedzenia;
- rozwiązał ostatni stosunek pracy zawarty na podstawie skierowania przez starostę do pracodawcy otrzymującego w związku z tym skierowaniem środki z Funduszu Pracy.
Powyższego nie stosuje się w przypadku gdy ostatni stosunek pracy lub stosunek służbowy nie stanowi podstawy nabycia prawa do zasiłku.
Kto nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych?
Nowa ustawa w przepisie art. 220 ust. 1 stanowi iż: Prawo do zasiłku od dnia zarejestrowania w PUP nie przysługuje bezrobotnemu, który:
- otrzymał odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę;
- otrzymał przewidziane w odrębnych przepisach świadczenie w postaci jednorazowego ekwiwalentu pieniężnego za urlop górniczy, jednorazowej odprawy socjalnej, zasiłkowej, pieniężnej po zasiłku socjalnym, jednorazowej odprawy warunkowej lub odprawy pieniężnej bezwarunkowej;
- odbywa odpłatną praktykę absolwencką i otrzymuje z tego tytułu miesięczne świadczenie pieniężne w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- zarejestrował się jako bezrobotny w okresie, zgłoszonego do CEIDG, zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, jeśli okres prowadzenia tej działalności stanowi podstawę lub jest uwzględniany do nabycia prawa do zasiłku;
- rozwiązał ostatni stosunek pracy lub stosunek służbowy na mocy porozumienia stron, chyba że porozumienie stron nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania lub z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy;
- z własnej winy po skierowaniu przez PUP lub zawarciu umowy nie podjął albo przerwał realizację formy pomocy, chyba że powodem niepodjęcia albo przerwania realizacji było podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej;
- odmówił bez uzasadnionej przyczyny propozycji prac społecznie użytecznych;
- odmówił udziału w przygotowaniu IPD.
Bezrobotny w tych sytuacjach nabędzie prawo do zasiłku dla bezrobotnych po okresie 90-dniowej karencji (w pewnych przypadkach dłużej czy krócej) lub po upływie okresu, z powodu którego odmówiono mu prawa do zasiłku od dnia rejestracji. Zasada karencji zaczerpnięta zastała z obowiązującej już ustawy. Dlatego do okresów karencji wlicza się okresy zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, prowadzenia pozarolniczej działalności, pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia, zaprzestaniu wykonywania innej pracy zarobkowej, prowadzenia pozarolniczej działalności oraz uzyskiwania przychodu.
Ustawodawca zdecydował się na takie zmiany w prawie, ponieważ chce ograniczyć liczbę osób pobierających zasiłki w Polsce, a wręcz zaktywizować jak najwięcej osób pozostających na rynku pracy bez źródła dochodu. Jeżeli więc bezrobotny przyczyni się do tego, że tej pracy nie ma, np. sam rozwiąże umowę, albo otrzymać rekompensatę finansową, że z nim rozwiązano umowę, nie będzie miał prawa do zasiłku. Twarde prawo ale prawo. Oczywiście zasiłki dla bezrobotnych wciąż zachowują charakter obligatoryjny w pewnych sytuacjach a źródłem ich finansowania jest Fundusz Pracy. Jak czytamy w uzasadnieniu: nie zmieniono zasad w przyznawaniu zasiłku dla bezrobotnych w odniesieniu do kwoty wynagrodzenia jaką bezrobotny musi uzyskać, by nabyć prawo do zasiłku dla bezrobotnych. W projekcie tak jak obecnie jest to wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy. W projekcie ustawy pozostawiono bez zmian warunki konieczne do uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych, w szczególności okresy aktywności zawodowej uprawniające do uzyskania prawa do zasiłku. Również okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, tj. podstawowy 180 dni i wydłużony 365 dni, pozostały bez zmian. Utrzymano mechanizm powrotu na zasiłek na okres uzupełniający (aż do wyczerpania okresu ustawowego jego przysługiwania) w przypadku utraty statusu bezrobotnego spowodowanej podjęciem krótkotrwałej pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej.
Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych?
Zasiłek dla bezrobotnych w 2025 r. wnosi:
- dla bezrobotnych z ponad 20-letnim stażem w pierwszych 3 miesiącach: 1994,40 zł brutto (120% podstawowego zasiłku dla bezrobotnych), a w kolejnych miesiącach 1566,30 zł brutto;
- dla bezrobotnych ze stażem od 5 do 20 lat w pierwszych 3 miesiącach: 1662,00 zł brutto (100% podstawowego zasiłku dla bezrobotnych), a później mogą liczyć na kwotę 1305,20 zł brutto;
- dla bezrobotnych ze stażem pracy niższym niż 5 lat w pierwszych 3 miesiącach: 1329,60 zł brutto (80% podstawowego zasiłku dla bezrobotnych). Po 3 miesiącach będzie to 1044,20 zł brutto.
W końcu bezrobotni z ponad 20-letnim stażem w pierwszych 3 miesiącach mają wypłacany zasiłek w wysokości 1994,40 zł brutto (120% podstawowego zasiłku dla bezrobotnych), a w kolejnych miesiącach 1566,30 zł brutto.
Zasiłek dla bezrobotnych, tak jak i obecnie, będzie świadczeniem przysługującym bezrobotnemu za każdy dzień kalendarzowy od dnia zarejestrowania się we właściwym PUP, jeżeli w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez okres co najmniej 365 dni był zatrudniony i osiągał wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.
Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 214)