Zasiłek pogrzebowy nie jest świadczeniem przysługującym wyłącznie w przypadku posiadania ubezpieczenia w ZUS. Uzyskanie zasiłku pogrzebowego jest możliwe także w przypadku ubezpieczenia w KRUS, to jest Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Jego warunki ulegną korzystnym zmianom od 1 stycznia 2026 r.
- Zasiłek pogrzebowy z KRUS – komu przysługuje?
- Czy ktoś jeszcze spoza członków rodziny może otrzymać zasiłek pogrzebowy z KRUS?
- Ile wynosi zasiłek pogrzebowy z KRUS?
- Co jeżeli kilka osób w rodzinie podzieliło koszty pogrzebu?
- Czy możliwe jest otrzymanie dwóch zasiłków pogrzebowych – jednego z KRUS, a drugiego z ZUS?
- Do kiedy mogę się ubiegać o zasiłek pogrzebowym w KRUS?
- Co się zmieni w zasiłku pogrzebowym z KRUS w 2026 r.?
Zasiłek pogrzebowy z KRUS – komu przysługuje?
Zgodnie z art. 35 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która poniosła koszty pogrzebu po śmierci:
- ubezpieczonego w KRUS, nie wyłączając osoby podlegającej tylko ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu,
- uprawnionego do emerytury lub renty z ubezpieczenia w KRUS,
- członka rodziny osoby, o której mowa w pkt 1 lub 2 powyżej,
- osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty z KRUS, lecz spełniała warunki do jej przyznania i pobierania.
Ustawodawca zalicza do osób będących członkami rodziny zmarłego ubezpieczonego w KRUS, o którym mowa w pkt 3 powyżej, ściśle określone osoby, którymi są wyłącznie:
- małżonek (wdowa, wdowiec),
- rodzice, ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające,
- dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione i dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej (dotyczy zarówno spokrewnionych rodzin zastępczych, jak i zawodowych),
- przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności inne dzieci niż wymienione powyżej,
- rodzeństwo,
- dziadkowie,
- wnuki,
- osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.
Jak wynika z powyższego, katalog osób uprawnionych jest specyficzny i dość szeroki, bowiem nawet dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, choćby nie były przysposobione (czyli adoptowane), są uprawnione do zasiłku pogrzebowego z KRUS.
Czy ktoś jeszcze spoza członków rodziny może otrzymać zasiłek pogrzebowy z KRUS?
Tak, uprawnione do otrzymania zasiłku pogrzebowego z KRUS są także inne podmioty, niemieszczące się w katalogu ustawowym członków rodziny. Ustawa przewiduje, że mogą go otrzymać jeszcze:
- dom pomocy społecznej,
- gmina,
- powiat,
- osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego,
- inna osoba niż członek rodziny.
Istotne dla otrzymania zasiłku jest bowiem ostatecznie rzeczywiste, udokumentowane poniesienie kosztów pogrzebu zmarłego ubezpieczonego w KRUS. Trzeba nadmienić, że nawet podmioty o charakterze instytucji publicznych nie są uprzywilejowane i w razie poniesienia przez nie kosztów pogrzebu, nie otrzymają one pełnego zwrotu rzeczywistych kosztów pogrzebu zmarłego ubezpieczonego w KRUS, a tylko do maksymalnej wysokości kwoty zasiłku.
Ile wynosi zasiłek pogrzebowy z KRUS?
Aktualnie zasiłek pogrzebowy z KRUS wynosi 4.000,00 zł, przy czym należy przedstawić dowody dokumentującego poniesione koszty pogrzebu. Kwota ta nie jest bowiem przyznawana automatycznie. Do wniosku o wypłatę zasiłku pogrzebowego z KRUS należy załączyć skrócony odpis aktu zgonu, oryginały rachunków lub faktur poniesionych kosztów pogrzebu, dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo (są nimi skrócone odpisy aktów stanu cywilnego lub dowód osobisty z niezbędnymi danymi).
Co jeżeli kilka osób w rodzinie podzieliło koszty pogrzebu?
Taka sytuacja nadal jak najbardziej uprawnia do wypłaty zasiłku pogrzebowego z KRUS. W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby lub podmioty - proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu.
Trzeba zapamiętać, że od powyższej zasady istnieje pewien wyjątek – jeżeli pogrzeb był organizowany na koszt państwa, organizacji politycznej, lub społecznej, ale członek rodziny (lub inna uprawniona osoba) również poniosła część kosztów pogrzebu, zasiłek pogrzebowy z KRUS przysługuje tej osobie w pełnej kwocie 4.000,00 zł, o ile oczywiście wykaże poniesienie takich kosztów pogrzebu zgodnie z ogólnymi zasadami składania wniosku w KRUS. Organizacja pogrzebu na koszt państwa, organizacji politycznej lub społecznej może mieć miejsce np. w przypadku osób szczególnie zasłużonych lub zmarłych podczas pełnienia służby.
Czy możliwe jest otrzymanie dwóch zasiłków pogrzebowych – jednego z KRUS, a drugiego z ZUS?
Niekiedy zdarza się, że zmarły spełniałby warunki do ubezpieczenia zarówno w ZUS, jak i w KRUS. Nie ma jednak możliwości otrzymania zasiłku pogrzebowego z obydwu tych instytucji naraz. Co ważne, nie można też swobodnie wybrać, w której z tych instytucji składać wówczas wniosek o zasiłek. Obowiązuje bowiem zasada, że w razie zbiegu prawa do zasiłku pogrzebowego na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z prawem do zasiłku pogrzebowego przyznawanego na podstawie odrębnych przepisów, zasiłek ten przyznaje się zawsze na podstawie tych odrębnych przepisów. Prawo do zasiłku pogrzebowego z KRUS jest więc w razie zbiegu zawsze wyprzedzane przez taki sam zasiłek należny na podstawie innej ustawy, jeżeli w danym przypadku do jego otrzymania również byłyby spełnione warunki.
Do kiedy mogę się ubiegać o zasiłek pogrzebowym w KRUS?
Czas złożenia wniosku o zasiłek pogrzebowy w KRUS nie jest nieograniczony. Trzeba pilnować terminu – jest to 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje.
Od powyższej zasady istnieje pewien szczególny wyjątek. Jeżeli zgłoszenie wniosku o zasiłek pogrzebowy w terminie 12 miesięcy od dnia śmierci było niemożliwe z powodu późniejszego odnalezienia zwłok lub zidentyfikowania osoby zmarłej albo z innych przyczyn całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej, prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia pogrzebu. Okoliczności dla zastosowania tego dłuższego terminu muszą być poparte stosownym dowodem je potwierdzającym, to jest zaświadczeniem Policji lub prokuratury, odpisem zupełnym aktu zgonu lub innym dokumentem urzędowym potwierdzający zaistnienie okoliczności lub przyczyn uniemożliwiających zgłoszenie wniosku w zwykłym terminie.
Natomiast KRUS ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku i wypłatę środków.
Co się zmieni w zasiłku pogrzebowym z KRUS w 2026 r.?
Najważniejsza informacja jest taka, że od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać nowa wysokość zasiłku pogrzebowego z KRUS i będzie on wynosił wówczas nie 4.000,00 zł, ale 7.000,00 zł. Pozostałe zasady przyznawania nie zostały zmienione. Dodatkowo, stawka zasiłku ma być automatycznie waloryzowana, gdy wskaźnik inflacji w danym roku przekroczyłby 5% - wówczas waloryzacja następowałaby o taki wskaźnik.
Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz. U. z 2025 r., poz. 197)