Do tych osób w szczególności należą: osoby długotrwale bezrobotne, osoby o bardzo niskich kwalifikacjach zawodowych, osoby posiadające wielodzietne rodziny, karani, osadzeni w aresztach śledczych, emigranci, mieszkańcy biednych dzielnic, osoby korzystające z pomocy społecznej, osoby chore psychicznie, niepełnosprawni itp.
Wzorce rodzinne
Dlaczego te osoby są zarażone na pozostawanie bez pracy? Często wynika to z mocno utrwalonych wzorców w rodzinie. Jeśli dzieci widzą, że ich rodzice nigdy nie pracowali, poza drobnymi dorywczymi pracami, wówczas nie mają przekazywanej wartości, jaką jest praca. Często te rodziny utrzymują się tylko i wyłącznie z zasiłku z pomocy społecznej i tym samym mają środki na utrzymanie bez aktywności zawodowej. Im dłużej trwa taki stan, tym trudniej pojawić się na rynku pracy, ponieważ brak doświadczenia lub zdezaktualizowane umiejętności czy wiedza nie są wystarczające do tego, aby być atrakcyjnym kandydatem dla pracodawcy. Tym bardziej, że wraz z upływem czasu maleje motywacja do podjęcia zatrudnienia. Osoby mają już ustalony rytm dnia, a w tym dniu nie ma uwzględnionego czasu pracy. Czasem staje się to na tyle wygodne, że osoby nie chcą pracować. Często również tłumaczą, że im się to nie opłaca. Pracodawcy bowiem nie są w stanie zapewnić takiego wynagrodzenia, które mogłoby zagwarantować opiekę nad dziećmi i inne rzeczy, które osoby mogą sobie same dopilnować będąc przez cały czas w domu. Poza tym, kiedy wzrastają w rodzinie dochody na jednego członka pozostającego w gospodarstwie domowym, wówczas nie można liczyć na różnego rodzaju dofinansowania z pomocy społecznej, np. dopłata do czynszu za mieszkanie, obiady w szkole dla dzieci, dofinansowanie do ogrzewania na zimę, do wypoczynku wakacyjnego dla dzieci itp. Jeśli rodzina miałaby pokrywać wszystkie te koszty samodzielnie, wówczas okazuje się, że tych pieniędzy potrzeba znacznie więcej niż proponowana pensja.
Brak kwalifikacji zawodowych
Inną przyczyną zagrożenia pozostawania bez pracy jest często brak kwalifikacji zawodowych. Są to osoby, którym warunki finansowe nie pozwoliły na dalsze kształcenie, np. na szkołę ponadgimnazjalną, policealną bądź studia. Dlatego też są to bezrobotni o najniższych kwalifikacjach zawodowych, najmniejszej wiedzy oraz umiejętnościach. Jeśli wraz z tym powodem brak jest motywacji do działania, osoba nie widzi potrzeby nauki lub nie widzi szans na przezwyciężenia trudności, wówczas istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, aby chciała zmienić tę sytuację. Mogą to być również osoby o obniżonej sprawności intelektualnej bądź z upośledzeniem umysłowym, którym nauka przychodzi z wielkim trudem, dlatego też na pewnym etapie przestają ją kontynuować. Jeśli nie ma wsparcia ze strony rodziny, wówczas są większe problemy z uzyskaniem odpowiedniego wykształcenia zawodowego.
Jeśli są to osoby karane, pojawia się problem ze znalezieniem pracy, w której pracodawca wymaga zaświadczenia o niekaralności i ten element sylwetki zawodowej kandydata jest bardzo ważny. Istnieje bardzo wiele zawodów, gdzie odbywanie kary więzienia czy jakiekolwiek inne problemy z prawem mogą być przyczyną zupełnej dyskwalifikacji przez pracodawcę.
Zobacz również: Wakacyjna praca - korzyści
Miejsce zamieszkania
Czasem zdarza się tak, że środowisko, w którym mieszka i wychowuje się osoba jest destrukcyjne i nie ma tam takich wartości jak praca, obowiązkowość, odpowiedzialność, sumienność, chęć zmiany, aktywność zawodowa i edukacyjna itp. Bardzo trudno się przebić w takim środowisku, gdyż po pewnym czasie zachowania – nawet te nieodpowiednie – stają się normą i osoba przyjmuje je jako własny punkt odniesienia. Poza tym presja środowiska jest tak silna, że osoby, które chcą coś zmienić, muszą się wykazać bardzo dużą determinacją.
Kobiety samotnie wychowujące dzieci czy te, które posiadają wielodzietne rodziny często przedkładają sprawowanie opieki nad dziećmi nad pracę zawodową. W momencie, kiedy są już gotowe do podjęcia zatrudnienia, często brakuje i doświadczenia w zawodzie lub są z innych powodów nieatrakcyjne dla pracodawcy.
Nieuregulowana sytuacja prawna
Również obcokrajowcy, imigranci mają trudności ze znalezieniem pracy. Jest to często uwarunkowane ich nieuregulowaną sytuacją społeczno-lokalowo-prawną. Przyczyną mogą być także bariery w postaci braku dostatecznej komunikacji czy po prostu brak zaufania ze strony pracodawcy, spowodowany lękiem przed nieznanym.
Osoby, które są zagrożone wykluczeniem społecznym w szczególnym stopniu powinny zadbać o to, aby dobrze funkcjonować nie tylko w środowisku zawodowym, lecz również lokalnym, społecznym. Niestety bardzo często dzieje się tak, że podstawową barierą są uwarunkowania psychologiczne, charakter i osobowość, a to najtrudniej zmienić. Warto, by poprzez swoją aktywność osoby te uczestniczyły w podnoszeniu swoich kwalifikacji zawodowych i edukacyjnych. Na chwilę obecną jest wiele szkoleń, które są wprost skierowane do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Na podstawie badań rynku, zbierane są informacje, jakie szkolenie byłyby najodpowiedniejsze dla tej grupy osób i na tej bazie są pisane projekty o dofinansowanie ze środków unijnych. Szkolenia takie dla zainteresowanych są całkowicie bezpłatne, a dodatkowo jeszcze są wypłacane stypendia szkoleniowe za każdą godzinę nauki. Dlatego też warto skorzystać z tej formy aktywizacji zawodowej, ponieważ w krótkim czasie można uzyskać nowy zawód, a dodatkowo z pomocą specjalistów wejść na rynek pracy.
Wykluczenie społeczne jest zjawiskiem bardzo niepokojącym, dlatego też wiele instytucji walczy o to, aby było ono jak najmniejsze. W pierwszej kolejności jednak należy rozpocząć od niwelowania negatywnych postaw, jakie te osoby reprezentują.
Zobacz również serwis: Poszukiwanie pracy