Czym jest konkubinat?
Konkubinat to nieformalny związek kobiety i mężczyzny, którzy nie są związani stosunkiem małżeństwa, ale pozostają we wspólnym, stałym pożyciu, analogicznym do tego, jaki występuje między małżonkami. Ustawodawca wyraźnie stwierdza, że „osoby pozostające faktycznie we wspólnym pożyciu małżeńskim” nie tworzą rodziny w rozumieniu przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
W sensie prawnym konkubenci nie tworzą rodziny
Grupy podatkowe
W kwestii podatku od darowizn (a także spadków) polski ustawodawca wyszczególnił trzy grupy podatkowe. Od przynależności do danej grupy zależy wysokość podatku, jaki trzeba będzie zapłacić w związku z darowizną. Jako kryterium rozróżnienia przyjęto stosunek osobisty między darczyńcą a obdarowanym. Zasadniczo można przyjąć, że darowizny, które są przekazywane osobom znajdującym się poza kręgiem szeroko rozumianej rodzinny, obciążone są najwyższym podatkiem. Ustawodawca umieścił konkubenta darczyńcy poza wspomnianym kręgiem, czyli w grupie trzeciej, dla której stawki podatkowe wynoszą 12 proc., 16 proc. i 20 proc., w zależności od wartości przysporzenia.
Zobacz również: Podatek od spadków i darowizn - jakie są grupy podatkowe
Kto oblicza podatek?
Zasada samoobliczania podatku nie obowiązuje w wypadku podatku od spadków i darowizn. Osoba zobowiązana do zapłaty powinna w ciągu miesiąca od dnia zawarcia umowy darowizny złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe (SD-3), a wraz z nim inne dokumenty, które będą miały wpływ na określenie podstawy opodatkowania, np. umowę darowizny. Na tej podstawie zostanie wydana decyzja, a w ciągu 14 dni od dnia jej doręczenia należy uiścić odpowiednią kwotę tytułem podatku.
Jeżeli obdarowany nie zgadza się z decyzją urzędu, może w terminie 14 dni odwołać się do właściwego dyrektora izby skarbowej.
Skale podatkowe
Podstawę opodatkowania stanowi czysta wartość darowizny. Ustala się ją według stanu z dnia nabycia i według cen z dnia powstania obowiązku podatkowego. Ustawodawca wprowadził pewne kwoty wolne od podatku, różne w zależności od grupy podatkowej.
Przy darowiźnie między konkubentami kwotą wolną od podatku jest 4902 zł.
Podatek od darowizny między konkubentami jest obliczany od sumy przekraczającą ową kwotę wolną wg następującej skali:
1) jeżeli kwota darowizny nie przekracza 10 278 zł, stawka podatkowa wynosi 12 proc.,
2) jeżeli kwota przekracza 10 278 zł, ale nie przekracza 20 556 zł, stawka podatku wynosi stałą sumę 1 233,40 zł powiększoną o 16 proc. od nadwyżki powyżej
10 278 zł,
3) jeżeli suma darowizny przekracza 20 556 zł, kwota zapłaconego podatku będzie równa 2 877,90 zł powiększona o 20 proc. za nadwyżkę ponad 20 556 zł
Jeżeli kwota darowizny wynosi 18 000 zł, to kwotę podatku zostanie obliczona na 1 684,60 zł
Konsekwencje niedopełnienia formalności
Jeżeli obdarowany nie dopełni nałożonych na niego obowiązków w terminie może liczyć się z nieprzyjemnymi konsekwencjami. W razie wykrycia przez urząd skarbowy takiej nieopodatkowanej darowizny, na podmiot, który nie dopełnił obowiązku zgłoszenia darowizny zostanie nałożony obowiązek zapłacenia podatku naliczonego według sanacyjnej stawki wynoszącej 20 proc.
W przypadku darowizny wynoszącej 18 000 zł, zamiast zapłacenia podatku w wysokości 1 684,60 zł, obdarowany będzie zobowiązany zapłacić 3 600 zł.
Zobacz również serwis: Konkubinat