Tytułem wstępu należy wskazać, że do tej pory stanowisko sądów administracyjnych było w zasadzie jednoznaczne. To organ wykonawczy (wójt, burmistrz, prezydent) posiadał wyłączną kompetencję kształtowania budżetu gminy i do niego również należała inicjatywa podejmowania uchwał zmieniających, co wywodzono przede wszystkim z art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym. Stanowisko, że organ stanowiący uchwalając zmiany w projekcie uchwały budżetowej, nie jest uprawniony do wprowadzania przy tej okazji, z własnej inicjatywy, zmian nieobjętych tym projektem, na które organ wykonawczy nie wyraził zgody - wydawało się być ugruntowane (tak wyrok NSA z 19 grudnia 2002 r., sygn. akt I SA/Bk 759/02, wyrok WSA w Białymstoku z 22 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/BK 554/08, wyrok WSA w Łodzi z 17 października 2006 r., sygn. akt I SA/Łd 1544/06). Okazuje się, że jednak nie dla wszystkich.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Procedura dotycząca uchwały budżetowej
Przewidziana w przepisach ustawy o finansach publicznych procedura dotycząca uchwały budżetowej przedstawia się następująco. W myśl art. 233 pkt 1 ustawy o finansach publicznych inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały budżetowej przysługuje wyłącznie zarządowi jednostki samorządu terytorialnego. Zgodnie zaś z art. 238 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 tej ustawy, zarząd jednostki samorządu terytorialnego sporządza i przedkłada projekt uchwały budżetowej organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego oraz regionalnej izbie obrachunkowej - celem zaopiniowania - do dnia 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy. Stosownie do art. 2 pkt 2 ustawy o finansach publicznych, ilekroć w ustawie jest mowa o zarządzie jednostki samorządu terytorialnego - rozumie się przez to również wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Z art. 233 pkt 3 ustawy o finansach wynika, że zarządowi jednostki przysługuje również inicjatywa uchwałodawcza w sprawie zmian w uchwale budżetowej.
Prawo rady miasta do dokonywania zmian w uchwale budżetowej
Jednakże WSA w Olsztynie dopatrzył się różnicy w przepisie i wyinterpretował z niego wbrew dotychczasowej linii orzeczniczej, że: „zupełnie odmienna jest jednak sytuacja, w której zainicjowana przez organ wykonawczy procedura uchwałodawcza dotyczy uchwały budżetowej na konkretny rok budżetowy i która jest inicjowana przez projekt uchwały wymieniony w art. 233 pkt 1 ustawy o finansach publicznych. Przedmiotem stanowionego w toku tej procedury prawa są bowiem wszystkie elementy budżetu na dany rok, tj. wszystkie jego dochody i wydatki. Zdaniem Sądu, w takim przypadku, który miał miejsce w rozpoznawanej sprawie, organ stanowiący może dokonać zmian w projekcie budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z zachowaniem wymogów określonych w art. 240 ust. 2 ustawy, tj. pod warunkiem, iż w wyniku tych zmian nie wzrośnie deficyt jednostki samorządu terytorialnego". Dla wielu jest to stwierdzenie zaskakujące i nie do przyjęcia. Wyrok WSA w Olsztynie (sygn. akt I SA/Ol 441/14) nie jest prawomocny.
Zadania samorządu terytorialnego
Jak uchwala się budżet powiatu?
Jak wygląda wykonanie budżetu przez powiat?
Z najnowszego orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie (sygn. akt I SA/Ol 441/14) wynika, że rada miasta ma prawo dokonywania zmian w uchwale budżetowej gminy.
Powyższe stanowisko znacząco odbiega od dotychczasowej linii przyjętej przez sądy administracyjne. Dla niektórych wyrok ten z pewnością będzie rewolucją w stosunku do dotychczasowego podejścia do problemu.
Wyłączna kompetencja organu stanowiącego
Dotychczas pogląd dominujący zakładał dwa postulaty sformułowane w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (do 31 grudnia 2003 r.) w Białymstoku z dnia 19 grudnia 2002 r., I SA/Bk 759/02:
- Do wyłącznej kompetencji zarządu powiatu należy przygotowanie projektu uchwały budżetowej, czyli opracowanie i przedstawienie do uchwalenia projektu budżetu powiatu. Podejmując uchwałę, rada powiatu nie może, bez zgody zarządu, wprowadzić w projekcie zmian powodujących zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków i jednocześnie zwiększenie deficytu budżetu powiatu,
- Inicjatywa w sprawie zmiany budżetu (zmiany uchwały budżetowej) należy do wyłącznej kompetencji zarządu powiatu (art. 55 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym, art. 119 ustawy o finansach publicznych). Przepis art. 60 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie powiatowym przyznaje zarządowi powiatu wyłączne prawo zgłoszenia propozycji zmian w budżecie powiatu. Oznacza to, że podejmowane zmiany w obowiązującej uchwale budżetowej mogą nastąpić jedynie z inicjatywy zarządu powiatu oraz że zmiany w budżecie powiatu wykraczające poza propozycje zarządu powinny być z nim uzgodnione.
Wybory samorządowe 2014 - termin
Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy sp. k. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.