Coraz bliżej święta – Boże Narodzenie 2023. Czas pomyśleć o pierwszych zakupach pod kątem tych wyjątkowych dla polskich rodzin dni. Zwykle wsparciem dla konsumentów był handel w niedziele, umożliwiający większe niż zwykle i ukierunkowane pod święta i okres prezentów – zakupy. Jak będzie w tym roku? Które niedziele będą handlowe.
- Niedziela 10 grudnia: handlowa, ale nie do 14.00
- Niedziela 17 grudnia: handlowa – ostatnia w 2023
- Niedziela 24 grudnia: z handlem czy bez
- Niedziela 31 grudnia 2023: koniec roku z zakazem handlu
Na koniec roku jest duże zamieszanie z handlem w niedzielę. Można było przypuszczać, że partie, które prawdopodobnie utworzą rząd raczej nie zdążą już dokonać zmian w przepisach w tym roku. Rząd, który administruje po dymisji, nie ma możliwości zmian bez gody Sejmu. Trafił tam projekt rządowy, który zakłądał przeniesienie niedzieli handlowej z 24 grudnia na 10 grudnia, ale z handlem tylko do 14.00. Na tym jednak nie koniec, bo i wkrótce pojawił się projekt poselski - przenoszący niedzielę handlową na 10 grudnia, ale bez ograniczeń godzinowych.
Zresztą to ten stary i zdymisjonowany już rząd jest sprawcą całego zamieszania. Bez odrobiny wyobraźni na liście niedziel handlowych w 2023 r., których jest zresztą tylko siedem, umieszczono niedzielę 24 grudnia, choć to niedziela wigilijna. W Wigilię zaś i bez specjalnych regulacji prawnych nawet gdy wypada ona w dzień powszedni handlowcy większość sklepów zamykają, w te które liczą na klientów na ostatnią chwilę też pracują krócej.
By ten błąd naprawić, było dostatecznie dużo czasu, jednak rząd z tego czasu nie skorzystał.
Na szczęście do Sejmu trafił projekt grupy posłów, szybko został rozpatrzony i uchwalono ustawę, zgodnie z którą handlowa będzie - i w 2023 i w każdym innym roku, w którym jedna z niedziel poprzedzających Boże Narodzenie wypada 24 grudnia w Wigilię - niedziela 10 grudnia. Ale nie ze skróconym dniem handlu, ale na takich samych zasadach jak każda inna.
Co więc się wydarzy w cztery kolejne niedziele, które pozostały do końca 2023 roku?
Niedziela 10 grudnia: handlowa, ale nie do 14.00
Ustawa jest uchwalona, opublikowana w Dzienniku Ustaw.
Oto jej treść:
ustawa z dnia 29 listopada 2023 r. o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta
oraz w niektóre inne dni
Art. 1. W ustawie z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (Dz. U. z 2023 r. poz. 158) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 7:
a) w ust. 1 w pkt 1 po wyrazach „Bożego Narodzenia” dodaje się wyrazy „, z wyłączeniem niedzieli przypadającej na dzień 24 grudnia”,
b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
„1a. Jeżeli niedziela poprzedzająca pierwszy dzień Bożego Narodzenia przypada na dzień 24 grudnia, zakaz, o którym mowa w art. 5, nie obowiązuje w kolejne dwie niedziele poprzedzające tę niedzielę.”;
2) w art. 8:
a) uchyla się ust. 2,
b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. Jeżeli dzień 24 grudnia przypada w niedzielę, zakaz, o którym mowa w art. 5, obowiązuje, z wyjątkiem przypadków określonych w art. 6.”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Nowy tryb jest prosty i klarowny: jeśli niedziela handlowa - jedna z dwóch handlowych ustawowo przed Bożym Narodzeniem wypada na 24 grudnia, handlowe są dwie niedziele wcześniejsze.
I tyle, bez kombinacji godzinowych, bo jeśli to nie Wigilia nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia by niedziela przesuwana z 24 na 10 grudnia miała charakteryzować się jakimikolwiek ograniczeniami godzinowymi - handel dozwolony tylko do 14.00.
Jeśli więc uda się odbyć całą procedurę legislacyjną, to niedziela 10 grudnia będzie handlową a sklepy będą czynne jak zarządzą handlowcy, nawet od 5 rano do 23 lub 24 wieczorem.
Niedziela 17 grudnia: handlowa – ostatnia w 2023
Co do tego nie ma wątpliwości. To będzie niedziela handlowa w każdym calu. Zgodna ze starą, obecną i być może przyszłą tradycją, kiedy to niedziela poprzedzająca Boże Narodzenie lub Wielkanoc zawsze była i jest handlową.
To najlepszy dzień na zakupy wszelkie, łącznie ze spożywczymi, bo odstęp do świętowania jest już na tyle krótki, że kupować można wszystko od karpia poczynając, na upartego nawet pieczywo o przedłużonej trwałości, gdy trzeba je mieć „na wszelki wypadek” bo sami z osobistego menu już je wykreśliliśmy.
Słowem – hulaj konsumencka dusza, zakazu nie ma a świąteczna tradycja przypomina: zastaw się a postaw się. W niedzielę 17 grudnia dokonasz aktu takiego tradycji zadośćuczynienia!
Niedziela 24 grudnia: z handlem czy bez
Jak już o tym było pisane, sprawa nie jest przesądzona - choć ustawa uchwalona, to wejdzie w życie dopiero po podpisie prezydenta i publikacji w Dzienniku Ustaw. 1 grudnia mamy więc czas oczekiwania na dokończenie procedury legislacyjnej.
Nawet jeśli się to nie stanie i zostaniemy z niezmienionym stanem prawnym - handlowa niedziela 26 grudnia do godz. 14.00, zgodnie z polską tradycją, wpiszmy w swoje plany dzień bez handlu i zakupów. Niech świętowanie zacznie się od samego rana i zwiastuje ten dzień trzy nieprzerwane dni spokoju od spraw merkantylnych.
Niedziela 31 grudnia 2023: koniec roku z zakazem handlu
Napoje i inne produkty kojarzące się z upojną sylwestrową nocą nabyć trzeba wcześniej. Tego dnia pozostaje bowiem opcja zakupów na zasadach jak w każdą standardową niedzielę, która nie znalazła się na liście siedmiu niedziel handlowych 2023.
Czynne więc znów będą tylko sklepy osiedlowe, aktualna pozostanie także opcja zakupów w sklepie na stacji benzynowej.
Do placówek Lidla, Biedronki i im podobnych wybrać się będzie można dopiero w poświąteczny wtorek, ale to już będzie 2 stycznia całkiem nowego roku.
Oby z odpowiednio wcześnie, bez bałaganu, zamieszkania i seryjnych nowelizacji przepisów co do tego, w którą niedzielę można, a w którą nie – robić duże zakupy bez sprawdzania w Dzienniku Ustaw.