1. Jednostki uczestnictwa.
Fundusz inwestycyjny otwarty zbywa jednostki uczestnictwa i dokonuje ich odkupienia na żądanie uczestnika funduszu. Z chwilą odkupienia jednostki uczestnictwa są umarzane z mocy prawa.
Fundusz nie może różnicować praw majątkowych uczestników funduszu posiadających jednostki uczestnictwa tej samej kategorii.
Jednostka uczestnictwa:
• nie może być zbyta przez uczestnika na rzecz osób trzecich,
• podlega dziedziczeniu,
• może być przedmiotem zastawu
Zaspokojenie zastawnika z przedmiotu zastawu następuje wyłącznie w wyniku odkupienia jednostek uczestnictwa przez fundusz na żądanie zgłoszone w postępowaniu egzekucyjnym.
Fundusz inwestycyjny otwarty zbywa i odkupuje jednostki uczestnictwa z częstotliwością określoną w prospekcie informacyjnym funduszu, nie rzadziej jednak niż raz na 7 dni. Prospekt informacyjny funduszu inwestycyjnego może określać wartość aktywów netto, po której przekroczeniu fundusz może zawiesić zbywanie jednostek uczestnictwa. W takim przypadku statut funduszu określi warunki wznowienia zbywania jednostek uczestnictwa. Fundusz inwestycyjny może zawiesić zbywanie jednostek uczestnictwa na 2 tygodnie, jeżeli nie można dokonać wiarygodnej wyceny istotnej części aktywów funduszu z przyczyn niezależnych od funduszu. W takiej sytuacji za zgodą i na warunkach określonych przez Komisję zbywanie jednostek uczestnictwa może zostać zawieszone na okres dłuższy niż 2 tygodnie, nieprzekraczający jednak 2 miesięcy.
Z częstotliwością określoną w statucie, nie rzadziej jednak niż w każdym dniu zbywania lub odkupywania jednostek uczestnictwa, fundusz inwestycyjny otwarty dokonuje:
1) wyceny aktywów funduszu;
2) ustalenia wartości aktywów netto funduszu;
3) ustalenia ceny zbycia i odkupienia jednostek uczestnictwa;
4) ustalenia wartości aktywów netto funduszu na jednostkę uczestnictwa.
Jednostki uczestnictwa są zbywane i odkupywane po cenie wynikającej z podzielenia wartości aktywów netto funduszu przez liczbę jednostek ustaloną na podstawie rejestru uczestników funduszu w dniu wyceny. Przy zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa mogą być pobierane opłaty manipulacyjne, jeżeli statut funduszu tak stanowi i określa maksymalną wysokość i sposób pobierania tych opłat.
Zobacz również: Inwestowanie przez fundusze sekurytyzacyjne - wady i zalety
Osobom, które dokonały wpłaty na jednostki uczestnictwa, fundusz jest obowiązany zbyć liczbę jednostek ustaloną na podstawie rejestru uczestników funduszu w dniu wyceny.. Zbycie jednostek uczestnictwa następuje w chwili wpisania do rejestru uczestników funduszu liczby zbytych jednostek uczestnictwa. Statut funduszu inwestycyjnego może określać minimalną kwotę, za jaką jednorazowo można nabyć jednostki uczestnictwa.
Fundusz jest obowiązany odkupić jednostki uczestnictwa od uczestników, którzy zażądali odkupienia tych jednostek, po cenie ustalonej zgodnie z wyżej przytoczonymi zasadami wyceny. Odkupienie jednostek uczestnictwa następuje w chwili wpisania do rejestru uczestników funduszu liczby odkupionych jednostek uczestnictwa i kwoty należnej uczestnikowi z tytułu odkupienia tych jednostek.
Fundusz inwestycyjny otwarty sporządza i niezwłocznie przekazuje uczestnikowi funduszu pisemne potwierdzenie zbycia lub odkupienia jednostek uczestnictwa, chyba że uczestnik wyraził pisemną zgodę na przekazywanie tych potwierdzeń przy użyciu innego nośnika informacji niż papier, w innych terminach, na ich osobisty odbiór lub przekazywanie za pomocą poczty elektronicznej. Przekazanie potwierdzenia przy użyciu innego nośnika informacji niż papier może być dokonane, jeżeli nośnik ten umożliwia przechowywanie przez czas niezbędny, wynikający z charakteru informacji oraz celu ich sporządzenia i przekazania, zawartych na nim informacji w sposób uniemożliwiający ich zmianę lub pozwalający na odtworzenie informacji w wersji i formie, w jakiej zostały sporządzone lub przekazane.
W razie śmierci uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego, fundusz jest obowiązany na żądanie:
1) osoby, która przedstawi rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią wydatków związanych z pogrzebem uczestnika – odkupić jednostki uczestnictwa uczestnika zapisane w rejestrze uczestników funduszu, do wartości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku, oraz wypłacić tej osobie kwotę uzyskaną z tego odkupienia;
2) osoby, którą uczestnik wskazał funduszowi w pisemnej dyspozycji – odkupić jednostki uczestnictwa uczestnika zapisane w rejestrze uczestników funduszu do wartości nie wyższej niż przypadające na ostatni miesiąc przed śmiercią uczestnika funduszu dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, oraz nieprzekraczającej łącznej wartości jednostek uczestnictwa zapisanych w rejestrze uczestnika, oraz wypłacić tej osobie kwotę uzyskaną z tego odkupienia.
Powyższe nie dotyczy jednostek uczestnictwa zapisanych we wspólnym rejestrze uczestnika i innej osoby.
Kwoty oraz jednostki uczestnictwa nie wykupione przez fundusz, odpowiednio do wartości, o których mowa powyżej, nie wchodzą do spadku po uczestniku.
Dyspozycja, o której mowa w pkt 2, może być w każdym czasie przez uczestnika zmieniona lub odwołana.
Zobacz również serwis: Finanse
2. Rejestr uczestników funduszu.
Fundusz inwestycyjny otwarty prowadzi rejestr uczestników funduszu. Rejestr uczestników funduszu zawiera w szczególności:
1) dane identyfikujące uczestnika funduszu;
2) liczbę jednostek uczestnictwa należących do uczestnika;
3) datę nabycia, liczbę i cenę nabycia jednostki uczestnictwa;
4) datę odkupienia, liczbę odkupionych jednostek oraz kwotę wypłaconą uczestnikowi za odkupione jednostki;
5) datę oraz kwotę dochodów funduszu wypłaconych uczestnikowi;
6) informacje o pełnomocnictwach udzielonych lub odwołanych przez uczestnika funduszu;
7) wzmiankę o zastawie ustanowionym na jednostkach uczestnictwa.
3. Aktywa funduszu.
Wartość aktywów netto funduszu inwestycyjnego otwartego nie może być niższa niż 2 000 000 zł. O każdym przypadku zmniejszenia wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego otwartego poniżej poziomu 2 500 000 zł fundusz ogłasza niezwłocznie w sposób określony w statucie.
Fundusz inwestycyjny otwarty może lokować aktywa funduszu wyłącznie w środki finansowe wskazane w art. 93, 94 i 94a ustawy o funduszach inwestycyjnych. Będą to m.in. akcje, obligacje a także niektóre depozyty bankowe.
Z zastrzeżeniem art. 97–100 ustawy o funduszach, fundusz inwestycyjny otwarty nie może lokować więcej niż 5 % wartości swoich aktywów w papiery wartościowe lub instrumenty rynku pieniężnego wyemitowane przez jeden podmiot. Fundusz inwestycyjny otwarty nie może lokować więcej niż 20 % wartości swoich aktywów w depozyty w tym samym banku krajowym lub tej samej instytucji kredytowej.
Fundusz inwestycyjny może zawierać umowy, których przedmiotem są papiery wartościowe i prawa majątkowe, z innym funduszem zarządzanym przez to samo towarzystwo.
Fundusz inwestycyjny otwarty, nie może lokować więcej niż 25 % wartości aktywów funduszu w:
1) listy zastawne wyemitowane przez jeden bank hipoteczny w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 99, poz. 919, z późn. zm.9)) lub
2) dłużne papiery wartościowe wyemitowane przez jedną instytucję kredytową, która podlega szczególnemu nadzorowi publicznemu mającemu na celu ochronę posiadaczy tych papierów wartościowych, pod warunkiem, że kwoty uzyskane z emisji tych papierów wartościowych są inwestowane przez emitenta w aktywa, które w całym okresie do dnia wykupu zapewniają spełnienie wszystkich świadczeń pieniężnych wynikających z tych papierów wartościowych oraz w przypadku niewypłacalności emitenta zapewniają pierwszeństwo w odzyskaniu wszystkich świadczeń pieniężnych wynikających z tych papierów wartościowych.
Zobacz również: Czy należy inwestować w fundusze inwestycyjne? - poradnik
Suma lokat w papiery wartościowe, o których mowa powyżej, nie może przekraczać 80 % wartości aktywów funduszu.
Łączna wartość lokat w papiery wartościowe lub instrumenty rynku pieniężnego wyemitowane przez ten sam bank hipoteczny, depozyty w tym podmiocie oraz wartość ryzyka kontrahenta wynikająca z transakcji, których przedmiotem są niewystandaryzowane instrumenty pochodne, zawartych z tym samym bankiem, nie może przekroczyć 35 % wartości aktywów funduszu.
Lokat w listy zastawne nie uwzględnia się przy ustalaniu limitu, o którym mowa w art. 96 ust. 3 ustawy o funduszach.
4. Pożyczki i kredyty.
Fundusz inwestycyjny otwarty może zaciągać, wyłącznie w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych, pożyczki i kredyty, o terminie spłaty do roku, w łącznej wysokości nie przekraczającej 10 % wartości aktywów netto funduszu w chwili zawarcia umowy pożyczki lub kredytu.
Fundusz inwestycyjny otwarty utrzymuje, wyłącznie w zakresie niezbędnym do zaspokojenia bieżących zobowiązań funduszu, część swoich aktywów na rachunkach bankowych.
Fundusz inwestycyjny otwarty może udzielać innym podmiotom pożyczek, których przedmiotem są zdematerializowane papiery wartościowe:
1) przy udziale firm inwestycyjnych oraz banków powierniczych, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, lub
2) w ramach systemu zabezpieczania płynności rozliczeń na podstawie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi prowadzonego przez:
a) Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych Spółka Akcyjna,
b) spółkę, której Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych Spółka Akcyjna przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi,
c) izbę rozliczeniową, o której mowa w art. 68a ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.
Pożyczka może zostać udzielona pod warunkiem, że:
1) fundusz otrzyma zabezpieczenie w środkach pieniężnych, papierach wartościowych lub prawach majątkowych, w które fundusz może lokować zgodnie z polityką inwestycyjną określoną w statucie;
2) wartość zabezpieczenia, wyceniona według metody przyjętej przez fundusz dla wyceny aktywów funduszu, będzie co najmniej równa wartości pożyczonych papierów wartościowych w każdym dniu wyceny aktywów funduszu do dnia zwrotu pożyczonych papierów wartościowych;
3) pożyczka zostanie udzielona na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy;
4) zabezpieczenie mogące być przedmiotem zapisu na rachunkach funduszu będzie ewidencjonowane na rachunkach funduszu, a zabezpieczenie niemogące być przedmiotem zapisu na rachunkach funduszu będzie udokumentowane przez złożenie u depozytariusza prowadzącego rejestr aktywów funduszu odpowiednich dokumentów potwierdzających ustanowienie zabezpieczenia; w przypadku pożyczek udzielanych w ramach systemu zabezpieczenia płynności rozliczeń zabezpieczenie będzie ewidencjonowane na zasadach określonych w regulaminie, o którym mowa w:
a) art. 50 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi – w przypadku Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych Spółka Akcyjna,
b) art. 48 ust. 15 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi – w przypadku spółki, której Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych Spółka Akcyjna przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi,
c) art. 68d ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi – w przypadku izby rozliczeniowej, o której mowa w art. 68a ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowym.
Łączna wartość pożyczonych papierów wartościowych nie może przekroczyć 30% wartości aktywów netto funduszu.
Łączna wartość pożyczonych papierów wartościowych i papierów wartościowych tego samego emitenta będących w portfelu inwestycyjnym funduszu nie może przekroczyć limitu, o którym mowa w art. 96 ust. 1 i 3, art. 97 ust. 1, art. 98 ust. 2–4, art. 99 lub art. 100 ustawy o funduszach.
Zobacz również serwis: Domowy budżet