Jeśli jeden z małżonków zaciągnął kredyt przed zawarciem związku małżeńskiego, to co do zasady dług ten nie wchodzi do majątku wspólnego.
Przepisy
Zgodnie z treścią art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako krio) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
W świetle art. 41§ 3 krio jeżeli wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9 (prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy).
Wierzyciel małżonka nie może w czasie trwania wspólności ustawowej żądać zaspokojenia z udziału, który w razie ustania wspólności przypadnie temu małżonkowi w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 42 krio).
Zobacz również: Czy małżonkowie odpowiadają za swoje długi?
Kredyt a śmierć jednego z małżonków
Małżonkowie mają kredyt i jedno z nich umiera. Jakie ma to skutki dla zobowiązań drugiego małżonka?
W przypadku śmierci jednego z małżonków (kredytobiorców), umowa kredytowa obowiązuje nadal dopóki drugi z małżonków spłaca kredyt. Oczywiście możliwa jest sytuacja częściowego lub całkowitego wygaśnięcia zobowiązania kredytowego na skutek realizacji przez bank zabezpieczenia w postaci cesji z polisy ubezpieczenia na życie jednego z małżonków.
Zgodnie z art. 41 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków.
Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących
w skład przedsiębiorstwa (art. 41 § 2 krio).
Orzeczenia
Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 5 grudnia 1984 r. , III CZP 76/84, OSPiKA 1986/2 poz. 27
W postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika (art. 787 § 1 kpc) rozpoznaniu podlega także zarzut małżonka, że wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności ustawowej albo dotyczy majątku odrębnego dłużnika (art. 41 § 2 kro).
IV CR 258/78 wyrok SN 1978.09.06 OSNC 1979/6/127
Jeżeli wierzyciel posiada tytuł wykonawczy jedynie przeciwko dłużnikowi, a jego małżonek sprzeciwia się zajęciu rzeczy, powołując się na to, że objęta jest ona majątkiem wspólnym, komornik obowiązany jest odstąpić od zajęcia i zawiadomić wierzyciela o potrzebie uzyskania odpowiedniej klauzuli wykonalności. W wypadku zaś zajęcia takiej rzeczy małżonkowi dłużnika przysługuje skarga na czynności komornika lub wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego (art. 825 § 3 k.p.c.).W sytuacji zaś, gdy nie została nadana klauzula wykonalności stosownie do art. 787 k.p.c., małżonkowi dłużnika nie przysługuje powództwo o zwolnienie od egzekucji (art. 841 k.p.c.). W razie jednak wytoczenia takiego powództwa przeciwegzekucyjnego - jeżeli nie został zastosowany art. 787 § 1 k.p.c. - sąd nie powinien oddalić powództwa, ale powinien - stosownie do okoliczności - nadać mu właściwy bieg jako wnioskowi o częściowe umorzenie postępowania egzekucyjnego co do składników, które według twierdzeń małżonka dłużnika wchodzą do majątku wspólnego (art. 825 § 3 k.p.c.).
Zobacz również serwis: Małżeństwo