Akta sądowe w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
rozwiń więcej
Stwierdzenie nieważności małżeństwa
Pod pojęciem akt sądowych rozumiemy to, co zostało zebrane podczas kościelnego procesu małżeńskiego i co dotyczy istoty sprawy – tzw. akta sprawy, jak i procedury - akta procesowe . W obecnych rozważaniach zajmiemy się najczęstszym przypadkiem, w trakcie którego nie ma wyjątków, jeśli chodzi o kwestie zapoznania się z aktami. Z aktami mogą się zapoznać naturalnie obie strony procesowe, tj. strona powodowa oraz pozwana, jak również ich adwokaci czy pełnomocnicy.

Czasami jedna ze stron stawia pytanie czy wgląd do akt mają też świadkowie – odpowiedź na to pytanie należy udzielić negatywną (pomijam naturalną kwestię regulowaną w kan. 1550 §2 pkt. 1 KPK odnośnie uznania za niezdolnych do składania zeznań np. adwokatów, oznaczałoby to, iż adwokat mający prawo wglądu w akta, nie może być jednocześnie świadkiem; w przepisie tym chodzi o regulację innej kwestii, niemniej analiza tego z innego punktu też jest ważna). Strony zatem nie potrzebują obawiać się, że ich sprawa zostanie ze wszystkimi szczegółami poznana przez postronne osoby. W trakcie procesu może dojść również do sytuacji, kiedy jedna ze stron, obawiając się czegoś, prosi o utajnienie np. danych swojego świadka (pomijam przy tym poparcie tego przez samego świadka). Sąd może do tej prośby przychylić się pozytywnie, ale nie pomniejszając przez to prawa do obrony dla strony przeciwnej. Nie może zatem dojść do sytuacji, podczas której jedna ze stron, nie mając wiedzy nt. zeznań świadka, zostaje pozbawiona tym samym prawa do obrony, wydany wówczas wyrok można zaskarżyć (kan. 1620 pkt. 7 KPK).

Unieważnienie małżeństwa - kompendium

Przechodząc do meritum. Podstawowym dokumentem znajdującym się w aktach sądowych jest naturalnie skarga powodowa. Gdy z praktyki wewnętrznej sądu strona zapoznaje się z nią „naprędce” np. w kancelarii Trybunału, wówczas już „spokojnej” jej analizy może dokonać w trakcie właśnie odczytu akt. To samo dotyczy skargi wzajemnej i ponownej odpowiedzi na nią. Nieraz można spotkać się z zarzutem: dlaczego strona pozwana może zapoznać się z powództwem, a powodowa z jej odpowiedzią na nie już niekoniecznie. Zarzut jest bezpodstawny, bowiem i tak w czasie wspomnianego odczytu akt dojdzie do momentu zapoznania się z ich całością, a przez taką a nie inną praktykę unika się niepotrzebnej polemiki stron. Często do skargi czy pozwu wzajemnego, ale także w trakcie procesu, załącza się różnego rodzaju dokumenty prywatne czy publiczne, do nich również dostęp mają w/w osoby. Tym, czym szczególnie zainteresowane są Strony to oczywiście zeznanie strony przeciwnej, świadków. Do tego dochodzi opinia sporządzona przez kompetentnego Biegłego w przypadku danego tytułu prawnego wymagającego, bądź przy którym zaleca się sporządzenie takowej, a następnie, w zależności od praktyki sądowej, uwagi Obrońcy węzła małżeńskiego. Te wymienione środki dowodowe zostaną udostępnione w odpowiednim czasie.

Unieważnienie małżeństwa: przyczyny

Na pewno w/w osobom nie udostępnia się tzw. świadectw kwalifikacyjnych. Sporządzone są one przez proboszcza parafii, tak stron, jak i świadków, dotyczą takich zagadnień, jak przykładowo: przyjmowanie wizyty duszpasterskiej, uczestnictwo w życiu sakramentalnym, udział we Mszy Świętej, opinii wśród parafian itp. Nie udostępnienie ich należy interpretować w sposób czysto ludzki, chodzi o uniknięcie ew. „zarzutów”, np. skądinąd prawdziwych, gdy opiniowany czuje się pokrzywdzony.

Obok w/w dokumentów znajdują się także i te, które podczas odczytu często są pomijane przez czytających, bądź traktowane przez nich po „macoszemu”, a niesłusznie, bowiem i tam częstokroć są tezy dosyć ważkie. Chodzi m.in. o: pytania dla stron czy świadków (warto ocenić je pod kątem ew. sugerowania odpowiedzi, pod kątem zabrania pod uwagę kwestii ważnych z punktu widzenia procesowego), prośbę o miejsce przesłuchania (przy tym też może pojawić się niemały problem, gdy to nie sąd przesłuchuje strony czy świadków, co może uczynić zeznania za niewystarczające), informacje o składzie trybunału, zmiana składu, informacja o przedmiocie sporu (dekret zawiązania jego) (czasami ma się wrażenie, iż strony „mnożą” tytuły, tak że w końcu pojawia się pytanie o ten właściwy czy te właściwe, to dzięki ustaleniu przedmiotu sporu problem zostaje rozwiązany). Pomijam też inne pisma, jak pisma stron o wyznaczenie nowych terminów, dekret niestawiennictwa stron, wielokrotne jej wezwania, różnego rodzaju notki itp. Wiele z nich strony już znają wcześniej z przesłanej przez Oficjalat korespondencji, w czasie publikacji jest ukazana jednak już ich całość dla ułatwienia uporządkowana chronologicznie. To wszystko, chociaż może wydawać się nieistotne na dany moment, to jednak można wyciągnąć z tego pewne wnioski również dla potrzeb danej sprawy.

Unieważnienie ślubu konkordatowego - jak i kiedy?

Prawo
Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
01 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.
30 kwi 2025

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]
30 kwi 2025

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]
30 kwi 2025

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk
01 maja 2025

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

Praca w majówkę. Czy należy się dodatek?
30 kwi 2025

Zbliżają się 3 ważne dni w roku 2025: 1 maja, 2 maja, 3 maja. Niektórzy w tym czasie pracują. Czy zatem za pracę w majówkę należy się dodatek pieniężny czy inna rekompensata?

pokaż więcej
Proszę czekać...