Od 1 stycznia 2025 r. nie wrzucisz już odzieży do odpadów zmieszanych. Nieprawidłowa segregacja będzie skutkowała karną opłatą 400%. Pozostają „wycieczki” do PSZOK

Aleksandra Rybak
rozwiń więcej
odzież, tekstylia, odpady, segregacja, PSZOK / Od 1 stycznia 2025 r. nie wrzucisz już odzieży do odpadów zmieszanych. Nieprawidłowa segregacja będzie skutkowała karną opłatą 400%. Pozostają „wycieczki” do PSZOK / Shutterstock

Wielkimi krokami zbliżają się „Black Friday” i święta Bożego Narodzenia, a wraz z nimi – wzmożona „aktywność zakupowa” Polaków. W tym okresie, zwykle nabywa się najwięcej towarów, których znaczną część stanowi odzież i obuwie. Ogromne ilości tejże odzieży i obuwia – trafiają wówczas również na wysypiska. W tym miejscu, warto się zatrzymać i zastanowić jaki wpływ na środowisko, ma taki konsumpcjonizm, tym bardziej, że od nowego roku nie będzie można już tak „łatwo” pozbyć się niechcianych ubrań.

„Szybka moda” i pozbywanie się znacznych ilości odzieży nie pozostaje bez wpływu na środowisko naturalne

Według danych Parlamentu Europejskiego – przeciętny Europejczyk i Europejka kupują co roku prawie 26 kg tekstyliów, a pozbywają się ich ok. 11 kg. Jest to efekt trendu, który pojawił się w ostatnich latach na wielu rynkach na całym świecie – tzw. „szybkiej mody”, czyli taniej odzieży niskiej jakości, nieustannie dostarczanej przez producentów w nowym stylu i po bardzo niskich cenach. Tymczasem, produkcja odzieży (i to w takich ilościach) nie pozostaje obojętna dla środowiska. Szacuje się, że wyprodukowanie jednej koszulki pochłania aż 2700 l wody słodkiej, czyli tyle, ile średnio wystarcza jednej osobie na 2,5 roku. W 2020 r. sektor tekstylny, był trzecim – co do wielkości – powodem degradacji wody i użytkowania gruntów. W tym samym roku, produkcja odzieży i obuwia dla jednego obywatela UE wymagała średnio 9 m3 wody, 400 m2 ziemi i 391 kg surowców.1

Wpływ konsumpcji wyrobów włókienniczych na środowisko na osobę w UE w 2022 roku / europarl.europa.eu

 

Inne

Aby przeciwdziałać wpływowi konsumpcjonizmu ludzi w zakresie nabywania odzieży na środowisko – UE dąży do tego, aby zmniejszyć ilość odpadów tekstylnych, wydłużyć cykl życia tekstyliów i zwiększyć recykling.

Jedną z wprowadzonych w tym zakresie zmian, która wejdzie w życie już od 1 stycznia 2025 r. – jest wprowadzenie obowiązku segregacji odpadów tekstylnych i odzieży.

Od 1 stycznia 2025 r. obowiązek segregacji obejmie również tekstylia

Od 1 stycznia 2025 r. na każdą gminę zostaje nałożony ustawowy obowiązek segregacji odpadów tekstylnych i odzieży. Wynika on wprost z art. 14 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r., poz. 1579), zgodnie z którym – od nowego roku, gminy będą zobowiązane do przyjmowania odpadów tekstylnych i odzieży w tzw. punktach selektywnego zbierania odpadów komunalnych

Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach – utworzenie takiego punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK), w sposób umożliwiający łatwy dostęp do niego wszystkim mieszkańcom, to obowiązek każdej gminy. Są to miejsca, w których mieszkańcy danej gminy, mogą bezpłatnie pozostawić swoje odpady, których nie mogą wyrzucić do przydomowych pojemników. W ramach PSZOK – gmina ma obowiązek zapewnienia przyjmowania co najmniej: papieru, metalów, tworzyw sztucznych, szkła, odpadów opakowaniowych wielomateriałowych, bioodpadów, odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi (w szczególności igieł i strzykawek), zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon, odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych, a od 1 stycznia 2025 r. także tekstyliów i odzieży.

Nałożenie powyższego obowiązku na gminy, wynika z transpozycji do prawa krajowego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19.11.2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy. Zgodnie z jej art. 11 ust. 1 – na państwa członkowskie UE, zostało nałożony obowiązek selektywnej zbiórki przynajmniej papieru, metalu, tworzyw sztucznych i szkła, a od dnia 1 stycznia 2025 r. również tekstyliów.

Tekstyliów nie wyrzucimy już do odpadów zmieszanych, a niewłaściwa segregacja śmieci wiąże się z konsekwencjami

Wprowadzenie powyższych obowiązków oznacza, że od nowego roku – ubrań, jak i innych tekstyliów, których będziemy pozbywać się z gospodarstwa domowego – nie będzie już można wrzucać do pojemnika na odpady zmieszane, tylko trzeba będzie odwozić je do PSZOK (lub ewentualnie umieszczać w pojemnikach przeznaczonych typowo do zbiórki tekstyliów1) – o ile tak owe, zapewni na swoim terytorium, dana gmina). Wrzucenie ubrania wykonanego np. w 100% z poliestru (który jest materiałem syntetycznym) do pojemnika na tworzywa sztuczne – również jest niedopuszczalne. Takie postępowanie, skutkować może wzrostem opłaty za gospodarowanie odpadami od 200% do nawet 400% (zgodnie z art. 6ka ustawy z dnia 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). 

Na chwilę obecną – nie jest planowane wprowadzenie dodatkowego pojemnika na odpady segregowane, który każdy mieszkaniec miałby w swoim domu i który byłby przeznaczony na tekstylia, a gminy zobowiązane byłyby odbierać odpady tego typu z poszczególnych posesji (na takich samych zasadach, jak inne odpady podlegające segregacji). Nie jest jednak również przesądzone, że nie nastąpi to w niedalekiej przyszłości – zwłaszcza, biorąc pod uwagę plany UE odnośnie wprowadzenia tzw. systemów rozszerzonej odpowiedzialności producentów odzieży. 

Dalsze plany UE odnośnie recyklingu tekstyliów – przerzucenie kosztów związanych z odbiorem śmieci na producentów

W marcu 2024 r. Parlament Europejski przedstawił dalsze pomysły odnośnie zmian przepisów dotyczących odpadów tekstylnych. Dzięki przeglądowi dyrektywy dot. odpadów – UE planuje wprowadzenie tzw. systemu rozszerzonej odpowiedzialności producentów. W praktyce, oznacza to, że koszty związane z oddzielnym odbiorem śmieci, ich sortowaniem i recyklingiem, będą musieli pokryć producenci tekstyliów takich jak odzież, obuwie, nakrycia głowy, akcesoria, oraz inne przedsiębiorstwa wprowadzające takie produkty na jednolity rynek europejski.

Jeżeli dojdzie do wprowadzenia takiego systemu – istnieje wówczas szansa, że tekstylia, podobnie jak inne odpady segregowane, będą podlegały odbiorowi z poszczególnych posesji, skoro koszt ich odbioru będzie obciążał nie tylko gminy, ale również ich producentów.

1 PE, Wpływ produkcji tekstyliów i odpadów tekstylnych na środowisko, grudzień 2020 r. (https://www.europarl.europa.eu/topics/pl/article/20201208STO93327/wplyw-produkcji-tekstyliow-i-odpadow-tekstylnych-na-srodowisko-infografiki)

Sprawdź >>> Dziennik Gazeta Prawna - subskrypcja cyfrowa

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 399)

  • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19.11.2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (DUUEL. z 2023 r., nr 191, poz. 1)

Prawo
Ci, którzy robią pranie w ten sposób, będą za to słono płacić. Nie ma litości, są kary. To nawet 5 tysięcy złotych!
07 gru 2025

Puszczenie w ruch automatycznej pralki w nocy, kiedy można skorzystać z niżej taryfy za prąd, może się skończyć finansową katastrofą dla tych, którzy robią to w mieszkaniu w bloku? Okazuje się, że za ten sposób szukania oszczędności grozi… kara sięgająca nawet 5 tysięcy złotych. Jak to możliwe!

Likwidacja abonamentu RTV nie wcześniej niż w 2027 r. - jest pierwszy prawny konkret. A co w zamian? Kto będzie płacił na publiczną telewizję i radiofonię?
06 gru 2025

O likwidacji abonamentu RTV mówiło się wiele od dłuższego czasu. Mamy wreszcie pierwszy prawny konkret w tej sprawie, a jest nim projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji oraz niektórych innych ustaw, którego obszerne założenia zostały opublikowane 5 grudnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. W tych założeniach wprost planowane jest uchylenie ustawy o opłatach abonamentowych, a co za tym idzie likwidację obowiązku płacenia tzw. abonamentu RTV. Za opracowanie gotowego projektu jest odpowiedzialna Marta Cienkowska Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt – zgodnie z założeniami MKiDN- ma być przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu w II albo III kwartale 2026 r. A zatem – jeżeli wszystko pójdzie po myśli projektodawców – likwidacja abonamentu RTV będzie możliwa najwcześniej od 2027 roku.

Koniec z nadużywaniem przez pracodawców B2B, umów zlecenia i umów o dzieło – 1 stycznia 2026 r. zostaną one przekształcone w umowy o pracę. PIP zyskuje uprawnienia, jakich nie miał dotąd żaden inny urząd
07 gru 2025

W dniu 4 grudnia br. Stały Komitet Rady Ministrów przyjął projekt reformy Państwowej Inspekcji Pracy. Zakłada on m.in. uprawnienie Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) do wydawania decyzji administracyjnych o przekształceniu nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych (czyli umów zlecenia i umów o dzieło) oraz B2B w umowy o pracę. Ma to istotnie ograniczyć nadużycia pracodawców względem pracowników, polegające na zawieraniu przez nich umów cywilnoprawnych lub nawiązywaniu stosunku B2B z pracownikami, w warunkach, w których powinna zostać zawarta z nimi umowa o pracę.

Masz słup na działce? Ten wyrok TK otwiera Ci drogę do wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez firmę przesyłową. Nie można zasiedzieć służebności gruntowej o treści służebności przesyłu
06 gru 2025

W dniu 2 grudnia 2025 r. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem w sprawie P 10/16 orzekł, że art. 292 w związku z art. 285 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2025 r. poz. 1071, ze zm.), rozumiane w ten sposób, że umożliwiają nabycie przez przedsiębiorcę przesyłowego lub Skarb Państwa, przed wejściem w życie art. 305(1)-305(4) ustawy – Kodeks cywilny, w drodze zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu, są niezgodne z art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 2 i 3 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Trybunał uznał, że dotychczasowe orzecznictwo dopuszczające możliwość nabycia służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu naruszyło zasadę numerus clausus praw rzeczowych kreując niespójny systemowo rodzaj służebności, przez co doszło do ograniczenia prawa własności. Właściciele nieruchomości nie byli bowiem w stanie przewidzieć skutków braku swojej aktywności czyli utraty swoich praw względem nieruchomości skoro przed rokiem 2008 r. nie istniała służebność przesyłu. Wyrok ten jest bardzo ważny dla przedsiębiorstw przesyłowych, które nie posiadają tytułu prawnego do posadowionych na nieruchomościach innych osób urządzeń, jak również dla tysięcy właścicieli działek, przez które te urządzenia przebiegają. O ile dla tej drugiej grupy osób to bardzo dobra wiadomość bo otwiera przed nimi nowe możliwości, o tyle dla przedsiębiorstw przesyłowych wyrok Trybunału oznacza duże kłopoty i jeszcze większe koszty.

Bon senioralny 2026 - ile, dla kogo, kryteria dochodowe. Rzadko kto dostanie 2150 zł co miesiąc: tylko niektórzy seniorzy 85+ najbardziej potrzebujący pomocy
06 gru 2025

W 2026 roku ma wejść w życie ustawa o bonie senioralnym. Głównym celem tej ustawy ma być wsparcie finansowe osób aktywnych zawodowo w zapewnieniu opieki nad członkami ich rodzin - seniorami w wieku 75 lat lub więcej. Projekt tej ustawy – przygotowany przez Ministra ds. Polityki Senioralnej - jest obecnie na finiszu rządowych prac legislacyjnych (obecnie na etapie Stałego Komitetu Rady Ministrów) i nie został jeszcze wniesiony do Sejmu. Zatem ustawa ta ma bardzo niewielkie szanse wejść w życie 1 stycznia 2026 r. – jak przewiduje obecny projekt.

W 2026 r. opiekun + osoba niepełnosprawna nie będą mieli 7421 zł. Opiekun nie pójdzie też do pracy
05 gru 2025

Pierwsza oczekiwana przez osoby niepełnosprawne zmiana, to łączenie: 1) świadczenia wspierającego (otrzymuje osoba niepełnosprawna - przeszło 4000 zł w wariancie 100 punktów - dokładnie jest to 4134 zł) i 2) pielęgnacyjnego (otrzymuje opiekun - w 2026 r. przeszło 3000 zł - dokładnie 3287 zł). Dałoby to poważną kwotę do 7421 zł miesięcznie według wysokości świadczeń do końca lutego 2026 r. O ile świadczenie wspierające WZON i ZUS przyznaliby w maksymalnym wymiarze (za 100 punktów). Od marca 2026 r. (po podwyżkach świadczenia wspierającego) byłoby jeszcze więcej. No, ale nie będzie możliwości łączenia tych popularnych świadczeń. To już pewne, że tak nie będzie. Dlaczego? To oczywiste - nie ma środków w budżecie. Druga oczekiwana przez osoby niepełnosprawne zmiana to zgoda przepisów na możliwość pójścia do pracy przez opiekuna osoby niepełnosprawnej (mającego stare świadczenie pielęgnacyjne). Dziś opiekun musi wybrać - 1) praca albo 2) opieka nad np. schorowaną matką. W 2026 r. obie zmiany (łączenie świadczeń i łączenie pracy z opieką) są nierealne (na dziś) do wprowadzenia. Dużo się dyskutowało o tym w środowisku osób niepełnosprawnych, były nadzieje, ale rząd nie wprowadzi tych zmian.

NSA walczy z patologią w MOPS. Urzędnicy seryjnie uznają niepełnosprawnych za osoby samodzielne i bez świadczeń
06 gru 2025

Twoja mama ma orzeczenie o niepełnosprawności (stopień znaczny). Choroba jest bardzo poważna i mama waży 30 kg. Przychodzi Pani z MOPS. Daje mamie do wypełnienia ankietę. Przeprowadza wywiad środowiskowy. I Pani z MOPS uznaje, że z mamą nie jest tak źle. Twoja mama jest według niej całkiem sprawna. Bo np. da radę przetuptać sama do łazienki. Albo sama (choć z trudem i niezgrabnie) zrobi herbatę. W konsekwencji Tobie nie przysługuje stare świadczenie pielęgnacyjne (w 2026 r. 3287 zł miesięcznie). Zastanawiasz się. Pani z MOPS nie jest lekarzem. I właśnie podważyła zapisy orzeczenia o niepełnosprawności wystawionego przez lekarza. Ankietą (mama odpowiadała na pytania, co może sama zrobić) oraz wywiadem środowiskowym. Ten opis to dzień codzienny rodzin z osobami niepełnosprawnymi. Jest to patologia występująca w całej Polsce. MOPS nie tylko nie widzą łamania prawa przez siebie, ale przyjęły, że mają wręcz obowiązek dopełniać swoimi ustaleniami z wywiadu środowiskowego (i ankiet) decyzje lekarzy zawarte w orzeczeniach o niepełnosprawności. Tymczasem sędziowie NSA mówią "Tak nie wolno. Nie macie prawa".

Zleceniobiorca może korzystać z samochodu, ale musi zapłacić podatek. Tylko jak to prawidłowo policzyć?
05 gru 2025

Nie tylko pracownik uzyskuje przychód, gdy korzysta ze służbowego samochodu na potrzeby prywatne. Ale tylko w jego przypadku ten przychód określa się ryczałtowo. Co to oznacza i jak to prawidłowo policzyć?

Nowe świadczenie dla seniorów: bon senioralny 2150 zł miesięcznie. Decyduje średni miesięczny dochód
07 gru 2025

Rząd kończy prace nad trzema rozwiązaniami, które mają odmienić życie osób starszych w Polsce. Bon senioralny, najem senioralny oraz nowy program dziennych miejsc pobytu to kompleksowy pakiet wsparcia, który ma zapewnić seniorom bezpieczeństwo, lepsze warunki mieszkaniowe i codzienną opiekę. Minister Marzena Okła-Drewnowicz zapowiada, że to początek nowej jakości w polityce senioralnej – opartej na godności, aktywności i realnym wsparciu dla osób starszych oraz ich rodzin.

pokaż więcej
Proszę czekać...