Wyniku stwierdzenia nieważności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, na podstawie, którego udzielono określonych pozwoleń. (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt II OSK 2868/12.)
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
W myśl art. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego czy określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje poprzez uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze odrębnej decyzji administracyjnej: decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego (w odniesieniu do ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego) albo decyzji o warunkach zabudowy (w odniesieniu do pozostałych planowanych przedsięwzięć).
Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!
Plan miejscowy jest wydawany w formie uchwały rady gminy i obowiązuje od dnia w niej określonego, przy czym nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia uchwały w dzienniku urzędowym województwa.
Nieważność miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego a pozwolenie na budowę
Z perspektywy postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę, należy wskazać na art. 35 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2020, poz. 1333), zgodnie z którym pozwolenie na budowę jest wydawane po uprzednim zweryfikowaniu przez właściwy organ zgodności projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli został uchwalony. Zatem zgodność planowanej inwestycji z postanowieniami miejscowego planu, a w razie jego braku, z treścią decyzji o warunkach zabudowy, stanowi obowiązkowy składnik postępowania o udzielenie pozwolenia na budowę. Co więcej, w przypadku stwierdzenia niezgodności projektu budowlanego z obowiązującym miejscowym planem, właściwy organ nakłada postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości w projekcie, określając termin ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie jest uprawniony wydać decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę.
Stwierdzenie nieważności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego następuje w myśl art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2020, poz. 1378). Wójt obowiązany jest do przedłożenia wojewodzie uchwały o miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia. Istotne jest tu, iż o nieważności uchwały w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały. W myśl art. 93 ust. 1. ustawy o samorządzie gminnym po upływie 30-dniowego terminu organ nadzoru nie może we własnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały organu gminy. W tym przypadku jedynym dostępnym dla organu nadzoru rozwiązaniem będzie zaskarżenie uchwały do właściwego sądu administracyjnego. Poza wskazanym wyżej trybem stwierdzenia nieważności uchwały, dostępną dla każdego, czyjego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone daną uchwałą, po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia. Z godnie z art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, uchwała organu gminy sprzeczna z prawem jest nieważna. Dodatkowo należy wskazać na szczególne okoliczności powodujące nieważności uchwały o miejscowym planie w całości lub części, które zostały określone w art. 28 ust. 1 ustawy planu zagospodarowania przestrzennego.
Powstało tu pytanie związane z projektami zamiennymi: czy jeśli na podstawie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania inwestor uzyskał ostateczną decyzję o pozwoleniu na budowę, a następnie wszedł w życie miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który reguluje przeznaczenie terenu odmiennie niż decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania, to czy wniosek o wydanie pozwolenia zamiennego ocenia się na podstawie tej decyzji o warunkach i zagospodarowania, czy na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego? W myśl art. 65 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1378) organ, który wydał decyzję o warunkach zabudowy stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli dla tego terenu uchwalono plan miejscowy, którego ustalenia są inne niż w wydanej decyzji, przy czym przepisu tego nie stosuje się, jeżeli została wydana ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę. Niektóre organy administracyjne stoją na stanowisku, że jeśli wniosek dotyczący projektu zamiennego został złożony po wejściu w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, to rozwiązania tego projektu należy oceniać nie na podstawie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania, na podstawie, której wydano pierwotne pozwolenie na budowę, ale na podstawie tegoż planu.
W związku z powyższym nie ma podstaw do oceny przez organ architektoniczno-budowlany zamierzenia inwestycyjnego przez pryzmat wygaszonej, nieobowiązującej już decyzji, skoro zasadą jest, iż zgodnie z treścią art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane właściwy organ przed wydaniem pozwolenia na budowę ma obowiązek sprawdzić zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a tylko wobec jego braku, z decyzją o warunkach zabudowy (Wyrok NSA z dnia 21 stycznia 2011 r., sygn.. akt II OSK 152/2010). Decyzje w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia decyzji jest nową sprawą w stosunku do sprawy, w której wydano decyzję o warunkach zabudowy lub decyzje o ustaleniu lokalizacji celu publicznego. Decyzję w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia wydaje organ, który wydał decyzję w pierwszej instancji (art. 65 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w zw. z art. 162 § 1 pkt 1 Kpa)
Kryterium przesądzającym o tym, który z dwóch wymienionych wyżej względów uzyska pierwszeństwo jest stopień zaawansowania procedur administracyjnych związanych z realizacją inwestycji (uzyskanie przez inwestora pozwolenia na budowę powoduje, że może on realizować inwestycję nawet, jeżeli jest ona sprzeczna z nowo uchwalonym planem)” (wyrok WSA z dnia 28 grudnia 2010 r., IV SA/Wa1912, lex nr 821212).
Podsumowując, podstawą oceny projektu zamiennego, nawet po wejściu w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (mpzp), jest decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (wzizt), ponieważ wynika to z art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane w zw. z art. 65 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Uwaga
W kwestii tej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 2 września 2010 r. sygn. akt VII SA/Wa 456/10 stwierdził, iż w „przypadku istnienia decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w oparciu, o którą rozpoczęto proces inwestycyjny, która nie uległa wygaszeniu po wejściu w życie planu zagospodarowania przestrzennego zawierającego ustalenia sprzeczne z tą decyzją, do zmian projektu budowlanego należy stosować ustalenia decyzji. Jeżeli w niezakończonym procesie inwestycyjnym, którego źródłem w zakresie zagospodarowania przestrzeni i wydania pozwolenia na budowę była decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, dochodzi do zmian na podstawie art. 36a ust. 1 ustawy Prawo budowlane, to punktem odniesienia dla oceny tych zmian pozostaje ta właśnie decyzja, a nie ustalenia nowego planu zagospodarowania przestrzennego”. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 sierpnia 2010 r., sygn. akt IISA/Kr 1285 stwierdził, iż art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ma głównie zadanie porządkowe stanowi uprawnienie dla organów administracji do stwierdzenie wygaśnięcia decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, gdy jej ustalenia są inne niż planu miejscowego. W kwestii tej Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 stycznia 2011 r. sygn. akt II OSK 152/2010, lex nr 2505513 stwierdził, iż gdyby ustawodawca przepisu tego nie uchwalił, to i tak w sytuacji, w której po wydaniu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu wszedłby w życie plan miejscowy, którego ustalenia są inne niż w tej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu wszedłby w życie plan miejscowy, którego ustalenia są inne niż w tej decyzji, obowiązywałyby ustalenia tego planu, a nie decyzji. Skutkiem wygaszenia decyzji o warunkach zabudowy na podstawie art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 września 2010 r., VII SA/ Wa 456/10. jest utrata mocy obowiązującej takiej decyzji, a oceny zamierzenia inwestycyjnego opisanego we wniosku o wydanie decyzji pozwolenia na budowę należy dokonywać na podstawie ustaleń obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego.
Bibliografia
- P. Kwaśniak, Plan miejscowy w systemie zagospodarowania przestrzennego. Warszawa Lexis Nexis 2008;
- M. Kulesza, Administracyjnoprawne uwarunkowania polityki przestrzennej, Warszawa 1987;
- K. Muzyczka, Pozwolenie na budowę a miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, Zeszyty Naukowe Gdańskiej Szkoły Wyższej, Tom 17, 2017 r.
Akty prawne
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2020, poz. 1333);
- Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2020, poz. 1378),
- Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1378.
Orzeczenie
1. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt II OSK 2868/12;
2. Wyrok NSA z dnia 21 stycznia 2011 r., sygn.. akt II OSK 152/2010;
3. Wyrok WSA z dnia 28 grudnia 2010 r., IV SA/Wa1912, lex nr 821212;
4. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 2 września 2010 r. sygn. akt VII SA/Wa 456/10;
5. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 sierpnia 2010 r., sygn. akt IISA/Kr 1285
6. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 stycznia 2011 r. sygn. akt II OSK 152/2010, lex nr 2505513
7. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 września 2010 r., VII SA/ Wa 456/10.
Polecamy serwis: Gospodarka przestrzenna